Lesbók Morgunblaðsins - 21.06.1942, Blaðsíða 4

196
LE3BÓK MORGUNBLAÐSINS
það strokið með hrosshársboga, og
liggur hljóðfærið þá á borði, en
dóttir etatsráðsins beitti oft fingr-
nnum, eins og þegar leikið er á
gítar, og studdi. þá á strengina
með þumalfingrinum einum og
færði hann fram og aftur til þess
að ná ólíkum tónum úr hljóð-
færinu.-----------Yon Troil getur
um annað hljóðfæri, sem kallað
er fiðla, með tveim hrosshárs-
strengjum, og er leikið á það á
svipaðan hátt með boga. Þetta
hljóðfæri heppnaðist mjer aldrei
að sjá, og ekki heldur simfón, sem
sami höfundur nefnir, og hef jeg
fulla ástæðu til þess að ætla, að
hvorugt þeirra sje lengur til.
Sennilega hefir vaxandi örbirgð
varnað íslendingum að njóta þess
litla unaðar, sem þeir höfðu áður
af þessum og öðrum tækjum til
saklausrar skemtunar og bækur
herma, að hafi verið algeng á
meðal þeirra.
Um nónbilið settumst við að
ágætum málsverði af steiktu kjöti,
sem snætt var með þurkuðum
kirsiberjum og túnsúrujafningi og
bætt með lummum, góðu norsku
kexi, rommi og rauðvíni. Á heimili
etatsráðsins var einnig farið ná-
kvæmlega að þeim sií, að hús-
móðirin og dæturnar þjónuðu til
borðs, og þó að það væri mjer,
alókunnugum manni, næsta ógeð-
felt, varð jeg að sætta mig við,
að mjer væri þjónað við máltíðir
af göfugustu konu á landinu og
fríðri dóttur hennar, og intu þær
þetta af höndum eins og ekkert
væri um að vera. Það bar engan
árangur, að jeg hafði á móti
þessari leif frá ósiðuðum öldum
og bað um, a?f vikið væri frá
þessu meðan jeg stæði við; þá
bón mátti ekki veita, það hefði
verið talið bera vitni um skort
á virðingu við gestinn af hálfu
húsbóndans. Mjög var ánægjulegt
að veita því eftirtekt, hve ástúð-
lega nærgætni unga fólkið auð-
sýndi öldruðum foreldrum frú
Stephensens. Faðir hennar, upp-
gjafasýslumaður, var enn mjög
ern, þótt áttræður væri. Ellin
hafði svift móður hennar sjóninni,
en þó að hún færi á mis við þá
blessun, fjell henni önnur ena
meiri í skaut, öll sú hlýja, sem
skylda og ást gat blásið börnum
hennar í brjóst; þau vörðu miklu
af tíma sínum til þess að vera hjá
henni í herbergi hennar og ljetta
henni með samræðum þennan kross
hennar og ellihrumleik.1)
Eftir miðdegisverð skoðaði jeg
garða etatsráðsins, sem eru girtir
háum torfgarði og hafa þann veg
nokkurt skjól gegn óblíðu veður-
lagsins; það virðist þó koma að
litlu haldi, því að þótt afarmikil
alúð hafi verið lögð við það í
garðinum næst húsinu, að rækta
salat, næpur og jarðepli, var mesti
kýtingur í öllu þessu og ekkert
náði fullum þroska. Annar garður
var nálega gagnvart húsinu og
einnig ræktaðar matjurtir í hon-
um, en leit ekkert betur út.
Völlurinn beint fyrir framan
bæinn og næst honum var tals-
vert grösugur, en með mörgum
smáhólum, og grjót innan um, og
þannig var besta graslendið hjer
um bil alstaðar á íslandi. Mynd-
ast þetta að líkindum þegar stór-
gripir feta sig áfram milli steina,
sem ekki nema þunt moldarlag
liggur ofan á.2)
/ Þaðan og niður að sjó og Ianga
leið fram með ströndinni voru
rennisljettar grundir og á öðrum
enda þeirra hafði verið reist
vatnsmylla með lárjettu hjóli við
læk nokkurn, og var þar malað
korn til heimilisins. Ef mjer
skjátlast ekki, mun þetta vera
e:na myllan á landinu. Nokkrir
skurðir, sem etatsráðið hafði lát-
ið grafa þar rjett hjá, höfðu stór-
lega bætt jarðveginn og juku um
leið vatnsrenslið að myllunni. Ef
þessari einföldu aðferð væri beitt
víðar í íslenskum mýrum, sem
margar eru ágætlega fallnar til
framræslu, er enginn vafi á því,
að landið mundi verða miklum
mun betra yfirferðar, og sá
aukni heyfengur, sem fást mundi
við þessar umbætur, mundi verða
J) Foreldrar Uuðrúnar, konu M.
St., voru Vigfús Scheving, sýslum.
í Skagafirði, f. 1735, og Anna
Stefánsdóttir, f. 1729, föðursystir
M. St.
2) Iljer mun átt við þýfið í
túninu, og mun mörgum þykja
þessi skýring ærið nýlitárleg.
fátækum landslýð að ómetanlegn
gagni.
Bær etatsráðsins var nýlega
reistur og, eins og jeg hef áðui*
getið um, einn hinna bestu, ef
ekki sá besti, á öllu landinu. Þó
eru veggir og þök úr torfi ein-
göngu, en það er svo vel skorið
og svo haganlega lagt, að yfir-
borðið er fullkomlega jafnt og
sljett. Hurðir eru prýddar trje-
skurði og grænmálaðar. Gluggar
eru í tveim röðum, vel gerðir
með glerrúðum og eru á veggjum,
en ekki í þaki, eins og á flestun
öðrum íslenskum húsúm. Mörg
útihús eru fyrir skepnur, matvæli,
verkfæri og áhöld, til fiskþurk-
unar o. s. frv.; þau standa nokk^ið
frá bæjarhúsunum, en gerð af
sama hagleik og öll úr torfi, nema
fiskhjallurinn, sem er úr timbri
og þannig gerður, að vindur get-
ur blásið í gegn, en skjól fyriv
regni. Skamt frá er kirkjan, lítil
og þokkaleg, en þó gömul, og
spölkorn þaðan rís brött og
hömrótt hlíðin á Akrafjalli o^:
stingur einkennilega í stúf við
grænar grundirnar við Innra-
hólm.
Móðurbróðirinn: Hvernig fjell
þjer í miðdegisveislunni í gær?
Stúdentinn: Það hefði alt verið
ágætt, ef maturinn hefði verið
jafn vel gerður og húsbóndinn,
vindlarnir eins gildir og húsfreyj-
an og vínin eins gömul og dótt-
irin.
★
Maður nokkur var sakaður um
að hafa stolið við af reka. Að lok-
inni yfirheyrslu, ljet sýslumaður-
inn hann fara, en bað manninn
um að spila framvegis upp á sínar
eigin spýtur en ekki annara.
★
Árið 1905 átti maður nokkur,
sem kalla má J. N., heima hjer
í Reykjavík, en fluttist um haust-
ið norður í Eyjafjörð. Næsta vor
sendi hann nokkra menn suður
til að sækja hrörlegt þilskip, sem
hann átti þar. Þegar G. frjetti
erindi mannanna, sagði hann:
„Ætla þeir að fara sveitir eða
fjöll norður, sjóveg komast þeir
ekki.