Lesbók Morgunblaðsins - 23.08.1942, Qupperneq 1

27. tölublað.
JStcrgnnbl&detnð
Sunnudagur 23. ágúst 1942.
XVII. árgangur.
UR REYKJAVIKURLIFINU
1834—1835
Frásögn Di/Ions lávarðar
FYRIR hundrað árum var það
fátítt, og þótti stórviðburð-
ur, ef erlendir ferðamenn komu
hingað til lands, hvað þá höfðu
hjer vetursetu. Ilaustið 1834 bar
einn slíkan gest hjer að garði;
það var enskur aðalsmaður, Art-
hur Dillon að nafni. Hann hafði
víða farið og fýsti nú að kanna
ísland; gerði hann því ferð sína
til Kaupmannahafnar, en er þang-
að kom, voru öll íslandsför farin.
Ekki vildi hann samt hætta við
förina, og loks fjekk hann far
með herskipi, sem sent var til þess
að sækja Friðrik erfðaprins (síð-
ar Friðrik 7.), en hann hafði
dvalist hjer á lendi um sumarið
í einskonar útlegð. Á skipinu var
annar farþegi, sem Dillon nafn-
greinir ekki, en það var Tómas
Sæmundsson. Um hann farast
Dillon þannig orð:
Jeg hitti samferðamann um
borð, sem jeg ræddi oft við á leið-
inni, og fræddi hann mig mikið
um landið. Hann var íslendingur,
sem hafði skarað fram úr á æsku-
árum í Bessastaðaskóla og síðan
lokið besta prófi við háskólann í
Kaupmannahöfn. Eftir að hanp
lauk námi sínu, tók hann sjer ferð
á hendur um mestan hluta Evrópu,
hafði farið um Frakkland, Ítalíu
og Grikkland og verið skamma
stund í Englandi. Að launum fyr-
ir ástundun hans hafði Danakon-
ungur veitt honum" Breiðabólstað,
sem er talið feitasta brauð á ís-
landi. Hann hafði ekki verið
heima í nokkur ár. Það hlýtur að
hafa verið sjerstaklega skemtileg
tilhugsun fyrir hann að koma heim
með háskólapróf og kominn í til-
tölulega góða Stöðu, þar sem hann
fór að heiman fátækur stúdent,
einn síns liðs með litla framavon.
Ilann slcildi ensku og frönsku
sæmilega vel, en þegar jeg komst
að raun um, að hann talaði ágæt-
lega ítölsku, kaus jeg heldur að
tala við hann á því máli, sem var
orðið mjer mjög tamt eftir níu
ára dvöl í Toscana.
Þeir lögðu af stað 10. ágúst
1834 og voru 3 vikur á leiðinni.
Dvaldist Dillon hjer árlangt og
fór ekki fyr en 3. sept. 1835.
Um dvöl Dillohs hjer segir svo
meðal annars í Sögu Reykjavíkur
eftir Klemens Jónsson:
— Madama Ottesen var einhver
nafntogaðasta kona í bænum um
allan fyrri hluta aldarinnar. Hún
var fædd í Kaupmannahöfn 1800
(d. 26. jan. 1878), og mun aldrei
hafa lært íslensku almennilega á
harnsaldri, því málfæri hennar
var jafnan mjög dönskuskotið, alt
hálfdanska, er hún þýddi jafnóð-
um á íslensku, og eru margar
sögur til um hana. Hún lifði aðal-
lega á veitingasölu, og var þá oft
sukksamt í hiisum hennar. 1835
dvaldi hjer um vetrartíma enskur
aðalsmaður, að nafni Arthur Dill-
on, þá ungur að aldri. Hann bjó
hjá madömu Ottesen og átti dótt-
ur með henni, Henriettu að nafni,
síðari konu P. Levinsens faktors
í Keflavík og Reykjavík. Dillon
vildi eiga madömuna og sótti um
leyfi til þess til cancellíisins, að
mega kvongast henni án svara-
manns. En því var neitað, meðal
annars vegna stöðu hans á Eng-
landi. Til sárabóta ljet Dillon
byggja húsið nr. 2 í Suðurgötu
og gaf henni það, og þar hafði
hún veitingar og píuböll og verð-
ur enn getið. Húsið í Suðurgötu
stendur enn órbeytt.
Þó að Dillon kvarti undan
kuldunum hjer, ljet hann það 'ekki
aftra sjer frá að fara til Lapp-
lands og dveljast þar vetrarlangt.
Um þessar ferðir gaf hann út bók
í 2 bindum árið 1840: A Winter
in Iceland and Lapland, og er
fyrra bindið um ferð hans hing-
að til lands. Ferðasaga hans ber
því vitni, að hann hefur lagt
stund á að kynnast högum og
háttum þjóðarinnar og viljað
segja sem rjettast frá.
Hjer verða birtir nokkrir kafl-
ar úr bókinni, en hún er aJUöug,
304 bls.
egar herskipið var farið og
jeg orðinn ðinn, fór jeg að
litast um og hefja viðbúnað und-
ir veturinn. Það, sem bagaði mig
einna mest, var fáfræði mín bæði
i dönsku og íslensku, en bæði
þestei mál eru töluð í Reykjavík,