Lesbók Morgunblaðsins - 30.08.1942, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
275
Edwin Milton Royle, frægs rit-
höfundar, og buðu honum 10.000
dollara, ef hann vildi veita fje-
laginu þeirra einkaleyfi til að gera
kvikmynd eftir frægri skáldsögu
eftir hann, „The Squaw Man“.
Höfundurinn var ekki beinlínis
hrifinn af þessu tilboði. En þeir
hjengu yfir honum í 5 klukku-
stundir, og þá loksins ljet mann-
garmurinn hugfallast.
Cecil ákvað að taka myndina í
Flagstaff. Hann var himinlifandi
kvaðst ekki vilja selja sinn hlut
í fjelaginu, þótt milljón dollarar
væru í boði.
★
Það var rigning daginn, sem De
Mille kom til Flagstaff, og allt um
hverfið var svo óaðlaðandi, að
hann ákvað að halda áfram til Los
Angeles.
Þegar þangað var komið, fór
hann að svipast um eftir húsnæði
fyrir kvikmyndastöð. Fyrir val-
inu vaíð hlaða í útborg frá Los
Angeles, sem hlotið hefir nafnið
Hollywood.
Hlaðan var leigð fyrir 25 doll-
ara á mánuði. En það varð að
samkomulagi milli eiganda hlöð-
unnar og fjelagsins, að eigandinn
skyldi fá að nota helminginn af
hlöðunni fyrir hesta sína. Þegar
eigandinn var að þvo liestum sín-
um, rann vatnið inn í klefann til
De Mille, svo að hann varð að
stinga löppunum niður í pappírs-
körfu til þess að fá ekki lungna-
bólgu.
Búningsherbergi leikendanna
voru gripahús.
★
Fjelagið var í fjárþröng. De
Mille varð að vera fljótur að
taka myndina. Hann fullgerði
hana á 28 dögum. En þá sá hann,
að götin á filmujöðrunum voru
öfug, svo að ekki var hægt að
sýna myndina í neinni sýningar-
vjel í allri Ameríku.
Hjer höfðu einhverjir skémdar-
vargar verið að verki. En þeim
várð ekki kápan úr því klæðinu.
Daginn, sem De Mille byrjaði að
taka myndina hrendi einn leikar-
anna gat á filmuna með vindlingi.
De Mille hrökk í kút. Hvað myndi
verða um fjelagið, ef eldur kæmi
nú upp í hlöðunni? Hanu gat ekki
hugsað þá hugsun til enda. Upp
frá þessum degi tók hann myndina
altaf í tveim eintökum og tók
annað þeirra heim með sjer á
hverju kvöldi. Þess vegna varð
skemdarvörgunum ekki að ætlun
sinni.
Fjelagið græddi 225 þús. dollara .
á þessari mynd. Þremenningarnir
voru himinlifandi og unnu eins og
vitlausir menn. Á næstu tveim
árum voru 8 afbragðsmyndir tekn-
ar á vegum fjelagsins.
Þegar De Mille var að taka kvik
myndina „The Warrens of Virgin-
ia“, þá fjekk hann þá hugmynd
að hreyta lýsingunni á andlitum
leikendanna, þegár myndirnar
voru teknar mjög nálægt. Aður
hafði tíðkast að hafa myndirnar
mjög bjartar, en De Mille tók upp
þá aðferð að láta skugga falla á
andlitin.
De Mille var mjög ánægður með
þessa nýjung. En þegar myndin
var sýnd kaupendum í fyrsta
skifti, þá símaði Goldwyn ösku-
vondur til Mille og sagði: „Ur
því að kaupendurnir fá ekki að
sjá nema helminginn af andlitum
leiltendanna, þá vilja þeir heldur
ekki greiða nema hálfvirði fyrir
my»dirnar“.
En De Mille ljet ekki að sjer
hæða. Hann svaraði um hæl: „Það
er ekki mín sök, þótt þú og hinir
hálfvitarnir þekkið ekki Rem-
brandt og verk hans. Þið ættuð að
lesa góða bók um það efni. Svo
skulum við sjá, hvað ykkur finst
um þessa nýbreytni mína, sem þið
nú fordæmið“.
Tveim klukkustundum síðar
fjek De Mille símskeyti: „Það er
dálítið til í því, sem þú segir.
Þeir skulu fá að borga tvöfalt verð
fyrir myndina. 'Goldwyn“.
Og það fór svo.
★
En gagnrýnendur voru harðari
hneta að brjóta en kaupendurn-
ir. Þeir sögðust láta sjer á sama
standa hvort Ijósin í myndum De
Milles væru eins og ljósin í mál-
verkum Rembrandts. Þ^,u væru
ljót og andstyggileg. Auk þess
úthúðuðu þeir honum á alla lund.
Meðal annars sögðu þeir, að und-
irbúningi mynda De Milles væri
ábótavant og myndirnar væru
teknar í of miklum flýti,
En De Mille svaraði þeim ásök-
unnm á viðeigandi hátt: Hann
lýsti því yfir, að hann ætlaði að
taka tvær myndir í einu. Frá kl.
9—16 ætlaði hann að vinna að
annari, en frá 20—2 að hinni. —
Hanu lauk við að taka báðar
þessar myndir á minna en einum
mánuði.
Gagnrýnendur fóru hroðalegum
orðum um þessar myndir, en að-
sókn að þeim varð meiri en nokk-
urn tíma hafði þekkst áður. Auk
þess komu fram í myndum þess-
um fjórir leikendur, sem náðu
heimsfrægð fyrir leik sinn þar.
★
En De Mille hugsaði um fleira
en leiklistina og kvikmyndatök-
urnar. Þegar Bandaríkin urðu
virkir ófriðaraðilar í fyrri heims-
styrjöldinni, tók hann að sjer
ýmiskonar störf á þágu föðurlands
ins. Hann varð yfirmaður 51. deild
ar landvarnaliðsins í Kaliforníu,
og liann lærði að fljúga.
Hann bauð eitt sinn Goldwyn
að fljúga með sjer til San Diego.
Á miðri leið sagði hann Goldwyn
garminum frá því, að þetta væri
í fyrsta skipti, ^em hann flygi án
þess að flugmaður væri með. Gold
wyn var örlítið gráhærðari eftir
þessa för en fyrir hana.
★
Kvikmyndir, sem gerðar voru
með hliðsjón af atburðum, sem
sagt er frá í Biblíunni, áttu litlum
vinsældum að fagna. — Mönnum
fannst kvikmyndir ekki eiga að
vera keppinautar við kirkjurnar.
Þeir vildu fá skemmtun, en ekki
prjedikanir.
En De Mille var á öðru máli.
Hann sagði: „Ekkert hefir haft
meiri áhrif á mig en málverk af
Mo^e, sem jeg sá í Metropolit-
safninu í New York, þegar jeg
var drengur. Enn þann dag í dag
man jeg eftir augum hans og
skeggi. Þetta er mjer nóg. Það,
sem hefir áhrif á mig, hlýtur líka
að hrífa almenning í Bandaríkj-
unum“.
De Mille vildi gera slíka mynd.
En Paramount-fjelagið tók því
fjarri. Ýmiskonar ágreiningur
Framh. á bls. 278.