Lesbók Morgunblaðsins - 01.11.1942, Side 7
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
343
Böðvar frá Hnífsda/:
Vonsvikinn veiðimaður
að var orðið fullbjart fyrir
nokkru. Veður var kalt og
kyrt. Þetta var að morgni dags,
í febrúarmánuði, árið 1894.
Álftafjörðurinn lá lognsljettur
og endurspeglaði blágræna slikju
vetrarhiminsins. Norðan við ísa-
fjarðardjúpið bar bungulagaðar
fannabreiður Snæfjallastrandar
við himin sjálfan, en yfir Súða-
vík gnæfði hið einkennilega fjall,
Kofrinn, eins og drifhvít marm-
arasúla undir bláu hvolfþaki.
Undanfarna daga hafði snjóað á
harðfenni ofan. Síðan hafði hvest
og skafið af hjarninu á hólum og
rimum. Snjór var því mikill um
alla jörð, en þó stóðu sumsstaðar
upp ixr stórir steinar í fjallahlíð-
unum.
Unglingspiltur kom út í dyrnar
á bæ einurn í Súðavík og skygnd-
ist um. Hann hjet Þorlákur Guð-
mundsson og var 17 vetra gam-
all. Þótt hann væri ekki eldri en
þetta, var það alment viðurkent,
að hann kynni eina íþrótt um-
fram aðra rnenn, en sú íþrótt var
skotfimi.
Frá því er hann fyrst mundi
eftir sjer hafði hann langað til
að eignast byssu og gerast veiði-
maður. Þegar hann var tíu ára
gamall eignaðist hann fyrstu
byssuna. Það var mjög fornfáleg
skammbyssa og varð að hlaða
hana með því að setja skotið upp
í hlaupið að framan. Þorlákur
hafði grjón eða baunir fyrir högl,
en hæfði aldrei neitt með þessari
byssu. En þegar hann var kom-
inn á þrettánda ár, náði hann í
stærri byssu til eignar. Það var
byssa af þeirri gerð, sem forhlaðn-
ingar nefndust. Þær voru kraft-
miklar, en seinlegt að hlaða þær.
Með þeirri byssu skaut Þorlákur
tvær tófur í einu skoti, nokkru
áður en hann fermdist. Og síðar,
það sama vor, lá hann á greni,
skaut báðar tófurnar sama kvöld-
ið og náði einum yrðlingi. Eftir þá
frægðarför var hann ráðinn sem
SÖNN
grenjaskytta fyrir hreppinn. En
til þessa starfa var jafuan valinn
hinn skotfimasti maður, sem völ
var á. Mun ýkjulaust mega fulí-
yrða, að sjaldan eða aldrei muni
14 ára drengur hafa orðið fyrir
slíku vali.
Nú var Þorlákur orðinn 17 ára
gamall, og hann var nýbúinn að
eignast fyrstu byssuna af þeirri
gerð, sem nú tíðkast, þ. e. aftur-
hlaðning, þar sem hægt er að
stinga hlöðnum skothylkjum inn
í hlaupið að aftan. Er það ólíkt
fljótlegra og hentugra í alla sjaði
en forhlaðningarnir gömlu.
Þorlákur stóð nú þarna í dyr-
unum og skygndist um. Þegar
honum varð litið upp eftir fjalls-
hlíðinni, sá hann hvar mórauð
tófa hljóp þar yfir rima einn í
fjallinu og hvarf í svonefnt Eyr-
ardalsgil.
Þorlákur brá við skjótt, þaut
i inn í bæinn, greip byssu sína og
hljóp upp eftir gilinu á eftir tóf-
unni. Kom hann nú auga á tóf-
una, þar sem hún skaust undir
stein. Læddist hann í áttina til
steinsins, uns hann komst í dágott
skotfæri. Þá hljóp alt í einu hvít
tófa undan steininum. Hann mið-
aði á hana og skaut. Hvíta tófan
valt um hrygg og var þegar stein-
dauð. En við skothvellinn þaut sú
mórauða, sem líka hafði legið
undir steininum, eins og kólfi væri
skotið, upp hlíðina og stefndi til
fjalls. Þorlákur hlóð byssuna í
skyndi og sendi slcot á eftir henni,
þó að færið væri í lengsta lagi.
Tófan lá við skotið. Þorlákur tók
á rás upp til hennar, en þegar
hann átti skamt ófarið, rís tófan
á fætur og dragnast á að giska
100 metra upp eftir hlíðinni. Þar
lagðist hún niður. Þorlákur hjelt
áfram að elta hana, en nú var
svo hart hjarn undir fæti, að
hann varð að höggva sjer spor
með byssuskeftinu. í hvert skipti,
sem tófan sjer manninn nálgast,
SAGA
stendur hún upp og færir sig of-
ar, en aldrei langt í einu. Á öllu
háttalagi tófunnar mátti marka,
að hún var allmikið særð, var og
slóð hennar blóði drifin. En aldrei
komst Þorlákur svo nærri henni,
að hægt væri að skjóta að henni
öðru skoti. Gekk svo, uns kom-
ið var hátt upp í f jall. Eru þau nú
stödd öðrumegin við gil nokkurt.
Alt í einu tekur tófan viðbragð,
sendist þvert yfir gilið og hverf-
ur þar undir klettabelti. Þorlák-
ur hleypur á eftir og ætlar yfir
gilið, en þar er snarbratt hengi-
flug niður gilið, þá tók við brött
fjallshlíð að láglendi niður, á að
giska 5—600 metra vegalengd, alt
eftir glerhálu hjarni. Þorlákur er
skamt kominn yfir í gilið, þegar
hann missir fótanna og fellur
aftur á bak. Rennur hann á bak-
inu um stund. Kemur honum það
fyrst í hug, að þótt þetta verði
sinn bani, skuli hann aldrei
sleppa tökum af byssunni. Reynir
hann nú að bera byssuna fyrir
sig, stinga henni niður og reyna
þannig að draga úr hraðanum, en
árangurinn verður einungis sá,
að hann snýst við á fluginu og
rennur nú á grúfu, og veit höf-
uðið undan brekkunni. Hraðinn
er ógurlegur. Hann sjer steinana,
sem standa upp úr hjarninu,
þjóta fram hjá eins og örskot.
Stundum virðist ekki muna meiru
en hársbreidd að hann rekist á
einhvern þeirra, en ef slíkt ltæmi
fyrir, yrði það ekki framar lif-
andi maður í lífsháska, sem hrap-
aði þarna niðixr harðfennið, held-
ur limlest lík.
En það er svona, „þegar slys-
ið á ekki til að vilja“, eins og
liaft var að orðtæki áður fyrr.
Þorlákur hentist niður alla hlíð-
ina, innan um grjótið, og stað-
næmdist loks í lausum snjó, í laut
einni, niðri á láglendi.
Yon bráðar brölti hann á fæt-
ur. Hann var hálfringlaður í
i