Lesbók Morgunblaðsins - 22.11.1942, Side 2

362
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
hinum, ríður mikill maður á svört
um hesti. Andlit hans virðist í
bjarma tunglsins vera mótað í
vax. f fölva þess mynda djúpar
hrukkur dökkva skugga, augun
leiftra annarlega undir loðnum,
svörtum brúnunum. Og tunglið
skemtir sjer við að slá skyndi-
glampa á stálhúfu hans, golan
grípur í bláa kápu hans. En hann
skeytir eltki um slíkt, heldur
horfir fram á leið. Sterkleg hægri
hönd hans heldur taumunum, en
hin vinstri hvílir á meðalkafla
sverðsins, sem hangir við hlið hon-
um.
Allan liðlangan daginn hefir
hann, Orlygur Óttarsson og menn
hans beðið við klifin fremst í
dalnum; legið þar í fyrirsát fyrir
fjandmönnum, sem aldrei komu.
Og nú svellur Orlygi móður, hann
á því ekki að venjast, að nein bráð
gangi honum úr greipum. — Bárði
hljóta að hafa borist njósnir um
ferð hans. Hver væri líklegastur
til slíks frjettaburðar hjer í daln-
um? Örlygur lætur hugann reika
yfir nöfn bændanna, og hann hnýt-
ur um nafn Þorgarðs ríka á Kárs-
stöðum, mesta vinar Bárðar. —
Munnur Örlygs herpist saman,
hann glottir út í myrkrið. Máninn
skýst fram úr skýjunum og glottir
á móti, bjarmi hans myndar
feiknleg ljósbrygði um dalinn.
Örlygur lyftir vinstri hendi, og
þá þegar ríður einn fylgdarmanna
hans upp að hlið honum.
— Við heimsækjum Þorgarð
ríka, segir Örlygur lágt og fast.
Fylgdarmaðurinn kinkar kolli og
dregst svo aftur úr á ný.
Einn hinna síðustu í hópnum
er hár maður á grám hesti og
allur hinn víglegasti. Ormur heit-
ir sá. Hann er unglegur yfirlit-
um, Ijós á hár og skegg. Andlits-
drættirnir bera vott um nokkra
veikgerð í skapi, og einnig bla1,
efasemda og innri baráttu. Hann
er niðursokkinn í hugsanir, þegar
honum er sagt frá, að Örlygur
ætli að heimsækja ríka bóndann
á Kársstöðum.
Hanu finnur ekkert athugavert
við það, en þó setur ósjálfrátt að
honum hroll. Hann hefir tekið
þátt í mörgum myrkraverkum
höfðingja síns og verður hjeðanaf
að fara hans leiðir, það finnur
hann vel. En hvaðan kemur þessi
beygur, hvernig má það vera, að
hann kenni ótta, þótt stórvirki
standi fyrir dyrum? Oft hefir
hann sjeð mannsblóð fljóta, en
hvorki bliknað nje blánað, — en
nú? Hann skilur þetta ekki, reyn-
ir að hrista af sjer drungann. —
Skyldi hann vera feigur? —
Bregður hverjum á banadægri,
hefir hann upp fyrir sjer lágum
rómi, undrunin yfir þessum ó-
vænta óstyrk læsir sig um hann
allan.
Og áfram þeysir flokkurinn
með hófadyn og vopnaglamri.
Enn leikur tunglið skollaleik
sinn í skálanum á Kársstöðum,
og fólkið sefur. Engan dreymir
flokk dökkra manna, sem ríða
inn dalinn, eins og hópur frið-
lausra sálna. Ljós og skuggar,
andvörp og hrotur skiftast á.
Þorgarður bóndi liggur enn sem
fyrr, hann á von á heimsókn, en
hann veit það ekki, hún hefir ekki
verið tilkynt fyrir fram, heldur
ákvörðuð í einu vetfangi í huga
manns, sem hatur og hefnigirni
stjórnuðu. Hann sefur þarna með
hreina samvisku, Kárastaðabónd-
inn, hann hefir engar njósnir bor-
ið Bárði, vissi ekki hið minsta
til ferða Örlygs, hann er sak-
laus af því. En hver spurði um
sekt í blóðmyrkri Sturlungaaldar-
innar1
Skær, blá augu opnast mót gliti
hins hverfula. mánaskins, framar-
lega í skálanum, ljóslokkuðu höfði
er lyft frá hægindum. Arnór
ungi er vaknaður og hlustar, hann
heyrir fjarlægan gný gegnum hin
óramörgu og óskiljanlegu hljóð
þögullar næturinnar. Dynurinn
færist nær, það verður ekki um
villst að margir menn ríðandi
fara að bænum.
Arnór snarast fram úr rekkj-
unni og kallar hátt: — Vaki menn
riðið er að bænum.
Á einu áugnabliki breytist
heildarmynd skálans. Beygur und-
irmeðvitundarinnar, sem áður
hafði aðeins birst í umli og um-
brotum sofandi fólksins, tekur nú
á sig mynd vakandi hryllingar.
Víðopin, svefnhöfg augu blasa við
í hverju rúmi, og í þessum sjón-
um sem svo skyndilega voru
sviftar blæju blundsins, speglast
nú ótti og skelfing. Engin önnur
svipbrigði fær Arnór sjeð, þar
sem hann stendur brugðnu sverði,
sem glampar kuldalega og ögr-
andi í tunglsglætunni.
Þorgarður bóndi liggur hreyf-
ingarlaus í hvílu sinni, og í aug-
um hans, vatnsbláum og svefnþung
um, skín ógurleg hræðsla. Arnór
lítur á þenna rameflda mann með
meðaukvunarblandinni fyrirlitn-
ingu um leið og hann kallar aftur
og biður menn að vopnast.
En rödd hans er eins og hróp-
anda í eyðimörk, það er sem mara
hafi færst yfir fólkið. Enginn
hreyfir legg nje lið, nema einn
húskarl, sem kominn er fram á
gólf með fornfálega öxi, og svo
hestasveinninn Bjarni, sem þeg-
ar stendur við hlið höfðingja síns
með brugðið sax í hendi.
Varir bóndans bærast, eins og
hann ætli að mæla, en honum er
óþjált um tungutak, óttinn hefir
algjörlega lamað hann. Hann er
að hugsa um að segja, að máske
fari komumenn með friði, og að
eigi sje ástæða til ótta, en hann
veit að slíkt er tálvon, og henni
er einnig að fullu hrundið, með
því að heljarhöggi er lostið á
bæjarhurðina, sem ekki stendst
barsmíðar aðkomumanna nema
andartak.
Arnór,. húskarlinn og hesta-
sveinninn skipa sjer frammi við
skáladyr, hlið við hlið. Enn hefir
enginn annar hreyft sig, nema
hvað nokkrar konvir hafa breitt
rekkjuvoðirnar yfir höfuð sjer og
skjálfa af hræðslu í skjóli þeirra.
Svo byrgja skýin mánann aftur,
og þremenningarnir vígbúnu
hverfa sjónum fólksins í myrkrið
frammi við skáladyrnar.
Menn Örlygs gengu að myrkra-
verkum sínum á Kársstöðum með
sínum vanalega dugnaði og ófyrir
leitni. Brátt voru hurðir rofnar,
og þeir þustu inn í skálann. Sjálf
ur var fyrirliðinn með þeim öft-
ustu, hann hafði nakið sverðið í
hendi, en í myrkrinu kendi hann
ekki mann þann, er gekk við hlið
honum. Þá brá fyrir birtu á ný,