Lesbók Morgunblaðsins - 22.11.1942, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
367
inu sameinast Rjúpnabrekku-
kvísl annari miklu meiri jökul-
kvísl, sem kemur undan skrið-
jöklum sunnan við fellin.
Þar sem við förum upp á
jökulinn, er brún hans þakin
stórum hólum af alskonar ruðn-
ingi. í sumum hólunum er að-
allega grágrýtisruðningur, en
aðrir eru úr gjalli og vikri,
sumir rauðir aðrir svaftir. Eru
sumstaðar stór móbergsstykki
innan um vikurinn. Ekki treyst-
ist jeg til að skera úr því, hvort
gosefni þessi eigi rót sína að
rekja til gosa, sem orðið hafa
þarna í jöklinum, eða hvort
þau hafa fallið á jökulinn og
hann síðan ekið þeim saman.
Til þess að ganga úr skugga
um þetta, þarf að rannsaka jök-
ulröndina hjer á stóru svæði.
Við erum fljótt komnir upp
fyrir ruslið á jökulröndinni og
höfum nú endalausa, fann->
hvíta hjarnbreiðuna fyrir fram-
an okkur. Leysingar hafa ver-
ið litlar, svo hjer er jökullinn
alstaðar þakinn djúpum vetrar
snjó. Til vonar og vara bindum
við okkur saman með ólum, því
vel geta sprungur leynst hjer
undir lausasnjónum. — Aðeins
tvisvar verð jeg var við smá^
sprungur á leiðinni upp á jök->
ulinn, en báðar eru alveg hættu
lausar. Sumstaðar sjest líka
móta fyrir stórum sprungum,
en þær eru fullar af snjó.
Vegalengdir, á fannhvítum
jökli eru óútreiknanlegar. —
Bungan, sem ber við loft og
sýnist svo skamt framundan,
cr í órafjarlægð. Eftir því sem
við komum lengra inn á jökul-
inn, hverfur landið í kring
meira og meira undir jökuL
brúnina. Hallinn er ekki mikill
en drjúgur, því við erum farnir
að sjá ofan á fjöllin í kring. —
Kistufellið, 1400 m. hátt í jök-
ulröndinni, er orðið langt fyrir
norðan og neðan okkur. Loks
komumst við upp á hájökulinn,
en þá tekur við endalaus sljetta
þar sem hvorki sjest allra
minsta rykkorn eða arða, og
brátt hverfur okkur svo að
segja alt autt land. — Jökuli
í Vonarskarði. Bárðarnúpur í baksýn.
hryggnum, sem við erum komn-
ir upp á, hallar nokkuð til
austurs og við sjáum vel til
Kverkfjalla. 1 sjónauka sje jeg
glöggt alla tindana á háfjölL
unum, sprungudalinn mikla í
Vesturfjöllunum og stóru bung-
una syðst á fjöllunum. Hngir
hamrar eru suðvestan í fjölL
unum, en greinilega eru þau
þar aðgreind frá sjálfum jökl-
inum með brattri brekku. —
Dálítill hjíalli, eða hryggur,
gengur svo suðvestur undan
þeim lengra inn á jökulinn, og
endar sá hjalli líka með brattri
brekku. (Sjá Lesbók 1941, 33.
tölublað).
Við erum sennilega komnir
10—12 km. inn á jökulinn og
höfum altaf stefnt í suður, eða
eilítið til suðausturs. Nú breyt-
um við um stefnu og höldum í
vestur, því ef til vill hækkar
jökullinn ofurlítið í þá átty
svo dragast bungurnar líka
saman til vesturs, svo þar er
útsýnið betra til allra hliða.
Gangfærið er ágætt hjer á há-
jöklinum, en allar ágiskanir um
vegalengdir svíkja okkur og
við göngum hátt á annan
klukkutíma til vesturs áður en
við komum á bunguna, sem
virðist rjett fyrir vestan okkur.
Þar er jökulhryggurinn ekki
breiðari en svo, að við sjáum
sæmilega til allra hliða. Þetta
er Bárðarnúpur, hábunga
Vatnajökuls, líklega um 2000
m. yfir sjó.
Veður er mjög einkennilegt.
Uppi á jöklinum er blæja
logn, sterkt sólskin og ákaflega
heitt en alt í kring eru fjarska
miklir og sjerkennilegir hita-i
bólstrar á lofti. Yfir svæðið suð-
vestur af jöklinum gengur óveð-
ur með dynjandi úrfelli og er
ált þar hulið í regnmóðu. Við
sjáum aðeins niður í Köldukvísl
arbotnana Og vestur í Hágöng-
urnar og Þórisvatni bregður
snöggvast fyrir langt í suðvestri.
Hjer, vestur af okkur, gengur
fram mikill skriðjökull niður
í vestanvert Vonarskarð. — Frá
Tungnafellsjökli kemur skrið-
jökulstunga fram á milli Há-
gangnanna og undan henni fell-í
ur á austur og suður í KöIdu-<
kvísl. Tungnafellsjökull hefir
verið bjartur annað veifið, en nú
er hann hulinn í regnskúrum og
skýjabólstrum. Hann er hvorki
hár í lofti eða víðáttumikill,
hjeðan að sjá. Til norðurs og
norðaustur er sæmilega bjart,
en fjöllin í Ódáðahrauni sýn^
ast í órafjarlægð.
Jökullinn sjálfur er baðaður
í sólskini, dálítil þokuslikja, sem
lá yfir honum austanverðum,
fyrst þegar við komum upp,
er nú að mestu horfin. Kverk-
fjöll eru beint í austri. í suð-
austri rísa þverbrattar, skörð-.
óttar eggjar Esjufjalla upp úr