Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1943, Blaðsíða 8

384
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Fósturforeldrar Kristmanns
— Aldrei nema þegar eg var
einn, og aldrei nema þarna.
— Greip þig aldrei hræðsla við
þessa dularfullu leiksvstur?
— Nei. Aldrei. En eitt sinn lét
hún mig elta sig svo langt upp
eftir fjallshlíðinni, að eg varð
svo þreyttur að eg sofnaði. Þá
var farið að leita að mér.
— Áttir þú engin önnur leik-
systkini?
— Nei, ekki fyrr en eg gat
staulast til næsta bæjar að Reykj-
um. Þar var Magnús Ásgeirsson.
Við lékum okkur stundum saman.
— Sáu engir aðrir huldufólks-
stúlkuna þína?
— Ekki það eg til veit. En
amma mín átti kunningjakonu,
sem var huldukona, og hét Val-
borg. Hún sagði ömmu margt. En
lítið man eg af því sem þeim
fór á milli.
— Hefir þú aldrei séð huldu-
stúlkuna þína síðar á æfinni?
— Nei. Er eg kom að Þverfelli
eftir 20 ára fjarveru, reyndi eg
að sjá hana. Eg lagðist líka til
svefns þar undir kletti, til að vita
hvort mig dreymdi hana ekki. En
svo var ei. Þar dreymdi mig aft-
ur á móti að kunningjakona
ömmu minnar, álfkonan Valborg,
kom til mín. Hún var með bók,
sem hún sagðist hafa skrifað um
Þverfell.
— Fékkstu ekkert að vita hvað
þar var skrifað?
— Það var ekki mikið. Hún
sagði mér frá Árna, langafa mín-
um, sem átti heima á Þverfelli í
sinni tíð, og henni hafði þótt ansi
vænt um.
HETJAN
— En hvernig var Björn afi
þinn?
— Gamaldags hetja. Hægt væri
að skrifa æfisögu hans hvenær
sem væri. Síglaður, karlmenni í
lund, kunni ekki að hræðast, hló
að erfiðleikunum eins og þeir
væru grín tilverunnar. Þó hann
væri matarlítill, heylítill, eldivið-
arlítill, þá fannst mér hann vera
ríkastur allra. Þegar höfðingjar
komu til hans, fannst mér hann
alltaf líta frekar niður á þá, held-
ur en hitt.
Svona var hann. En hann var
ekki skáld. Aftur á móti var
Ástrún Friðriksdóttir.
amma vel hagmœlt og eins eitt-
hvað af börnum hans. Gleðimað-
ur var hann og þoldi vel drykk.
Og það man eg að þegar einhverj-
ir ætluðu að ybbast eitthvað við
hann, t. d. í réttunum, þá þurfti
hann stundum lítið annað en að
líta á þá. Hann var sjaldan orð-
margur, en fylgdi því fast eftir,
sem hann sagði.
UPPHAF SKÁLDSKAPAR
— Svo fluttuð þið að Fáskrúð-
arbakka, var ekki svo?
— Þá var eg á 6. ári. Þar efn-
aðist afi. Og þar fór eg að yrkja.
— Orktir þú ekkert meðan þú
varst á Þverfelli.
— Það mun nú hafa verið lítið.
En ein vísa hefir mér verið kennd,
sem eg á að hafa gert þar.
— Hvernig er hún?
— Hún er svona:
Komu heim með kindafans
kölluðu á frænkur mínar.
Léttan stigu lömbin dans
listir kunnu fínar.
— Hve lengi varstu á Fáskrúð-
arbakka ?
— Afi dó þegar eg var 10 ára.
Eg fór þaðan nokkru síðar.
— Áttu nokkuð af skáldskap
þínum frá þeim „árum?
Kristmann stendur upp og bið-
ur mig að lofa sér að komast að
skrifborðsskúffunni. Þaðan dreg-
ur hann handfylli af skrifbókum
með allgömlu sniði. Hann tók ein-
ar 5 út úr.
— Ilérna er eitthvað af því?
Það voru kvæðasyrpur hans frá
Björn Sveinhjörnsson.
Fáskrúðarbakka. Eg blaðaði í
þeim. Þar voru ættjarðarkvæðiog
saknaðarljóð og sitt af hvoru
tagi.
— Við skulum taka eitt til
dæmisv
Kristmann blaðar í heftinu og
sagði eftir dálitla stund.
— Hérna er eitt um Jökulinn.
Eg man að það þafði eg orkt áð-
ur en eg fór í barnaskóla. En þá
var eg 8 ára.
Vísurnar eru svona:
Snæfellsjökull himinhár
hrósa eg þér með orði og tungu.
Króna þín er kaldur snjár
koladimmar jökulsprungur.
Snæfellsjökull himin hár,
hrósa eg þér með orði og tungu.
Fótskör þín er bára blá
brimið hvíta, svartir drangar.
fegurð þín er helg og há
huga minn þú kóngur fangar.
Fótskör þín er bára blá
brimið hvíta, svartir drangar.
FRAMTÍÐARDRAUMAR
— Þú hefir verið staðráðinn í
því að leggja fyrir þig skáldskap-
inn?
— Já. Á þessum árum. En ég
ætlaði líka að verða stjórnmála-
maður. Afi minn var heimastjórn-
armaður. En hann átti dálítið erf-
itt með að binda sig við ákveðinn
stjórnmálaflokk. Eg ætlaði að
stofna nýjan flokk, og fá afa til
að ganga í hann. Afi hafði góð
orð um það. Það þótti mér góðs
viti. Og þá fannst mér eg geta
orðið svipaður Hannesi Hafstein,