Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1943, Síða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
389
innar og settumst þar að. Það var
lítið snoturt hús í fallegum garði.
Þar áttum við heima í 7 ár.
Veturinn 1926 dvaldi ég aftur
í París til þess að kynnast bet-
ur franskri list.
Árið 1929 seldum við húsið og
fluttum heim. Eg hafði alltaf
hugsað mér að verða íslenzkur
málari, fannst það vera skylda
mín, að flytja heim og vinna hér
heima.
, — Ilvaða málarar höfðu mest
áhrif á þig meðan þú dvaldir er-
lendis ?
Meðan eg var í Danmörku hreif
sœnski málarinnIsaksson mig mest.
Er til Parísar kom var það vitan-
lega margt sem hreif mig í söfn-
um þessarar heimsborgar listanna.
Þar varð eg mest hrifinn af verk-
um Courot og Delacroix, og síðar
kynnti eg mér rækilega verk Ce-
sanne og hafði mikla ánægju af.
ST ARFSÁHU GINN
ER MIKILL
— En íslenzku málararnir, sem
eldri eru en þú?
— Eg hefi lært mikið af Ás-
grími Jónssyni og Jóni Stefáns-
syni. Ekki kannske beinlínis af
því, hvernig þeir hafa gert mynd-
ir sínar, heldur af persónulegri
kynningu við þá. Það var mér á
fyrstu árunum geysimikil uppörf-
un, að kynnast því,' hve mik-
ill er starfsáhugi þeirra, og virð-
ing þeirra fyrir listinni.
— Ilvernig hefir þii unað þér,
síðan þú komst heim fyrir 14 ár-
um ?
— Eg get ekki annað sagt, en
eg hafi unað mér vel, einkum síð-
an eg kom upp húsi mínu með
vinnustofu við Kaplaskjólsveg ár-
ið 1932. I vinnustofu minni hefi
eg haldið sýningar að heita má
á hverju ári síðan.
— Eg hefi þá bjargföstu trú,
að íslenzk myndlist eigi mikla
framtíð fyrir sér. Þjóðin er list-
hneigð. Áhugi almeniiings fyrir
myndlist er mikill. En í íslenzkri
náttúru er stórbrotin efniviður,
afbragðs uppistaða í nýsköpun í
list. Er þess ekki að vænta, að
hún sé komin langt enn, þegar
þess er gætt hve íslenzk myndlist
er ung. Verkefni listarinnar hlýt-
ur alltaf að vera það, að opna
augu manna fyrir því, að sjá
hlutina í réttara og fegurra ljósi,
og þar með alla tilveruna. En þá
um leið, að gera mennina betri
og fullkomnari.
Aðaltilgangurinn með málara-
listinni er vitanlega ekki sá, að
nota hana til veggskreytingar eða
tilbreytinga á veggflötum mismun-
andi salarkynna.
En fyrsta skilyrðið til þess að
menn geti gert listaverk sem gagn
er í, er það, að í listamanninum
sé vakandi sköpunarþrá, sem knýr
hann til starfa, og honum takist
á táknrænan hátt að endurtaka
með persónulegri túlkun eitthvað
það, sem hann hefir séð eða
reynt eða einhverjar tilfinningar
sínar, svo það komi í ljós fyrir
augum áhorfandans. Allir beztu
málararnir hafa notað augun vel
og túlkað það í myndum sínum,
sem þeir hafa séð.
FYRIRMYNDIR
MÁLARANNA
— Um efnisval og vinnubrögð
málaranna ?
— Er margt hægt að segja.
Málararnir hafa svo til alltaf ein-
hverjar ákveðnar fyrirmyndir
fyrir sér. En þó þeir hafi eina
aðal fyrirmynd, útsýn, hlut eða
endurminning fyrir augum, ’vefj-
ast inn í sömu mynd ótal sýnir,
úr öllum áttum, sem líka koma
til greina við heildarsamning
myndarinnar. Náttúran er sá
nægtabrunnur, sem listamenn
alltaf geta.ausið af, sótt þangað
áhrif, hugmyndir, fyrirmyndir,
þó, sem sagt, að þeir sameini í
einni mynd áhrif frá fleiri stöð-
um og jafnvel nokkuð fjarskyld-
um efnum. sem horið hafa fyrir
augu listamannsins. Eg held að
enginn geti orðið myndlistamaður,
fái ekki yrkisefni með því einu
að lesa og læra, án þess að hann
verði fyrir áhrifum frá því sem
hann sér, og hefir séð, í kringum
sig í lifandi og dauðri náttúrunni.
En yrkisefnin eru mörg, við-
fangsefnin mörg og umhugsunar-
efnin. Þess vegna hefi eg aldrei
getað hugsað mér, síðan eg byrj-
aði að mála, að fást við nokkuð
annað en þetta eina, ekkert, sem
dreift geti huganum frá málara-
listinni og öllum hennar fjöl-
breyttu viðfangsefnum. Mannsæf-
in er ekki það löng, að maður
Jón Þorlcifsson: Kona við sauma.