Lesbók Morgunblaðsins - 20.02.1944, Blaðsíða 11

LESBÓK morgunblaðsins
67
«
Hversu mikið jafnrjetti hafa konur?
VIÐ SÍUUSTU ÞINGKOSNING-
AR í Bandaríkjunum voru fimtíu
og þrjú af hundraði af greiddum
atkvæðum greidd af konum. Við
næstu kosningar munu konur á-
reiðanlega fá enn stærri meirihluta
en nú, og jafnvel, þegar hermenn,
irnir eru komnir heim, munu at-
kvæði þau er konur Bandaríkj-
anna greiða, verða fleiri en at-
kvæði karlmannanna. Þær geta þá
fengið alt sem þær vilja, sjeu þær
aoeins samtaka innbyrðis. Það er
vegna þess, að hinir áhyggjufullu
lögvitringar okkar spyrja: „Hvað
er það eiginlega, sem konurnar
viljaf ‘
I Ameríku nvi í dag, er stöðugt
verið að rjúfa þá hina miklu múra,
er staðið hafa á milli kynjanna, og
mikilvægi hins líffræðilega mis-
munar kynjanna verður stöðugt
minna. Konur hafa nú hetra tæki-
færi til þess að gerast þátttakend-
ur í hinum vinnandi heimi, er eitt
sinn tilheyrði eingöngu karlmönn-
um, en nokkru sinni áður. Þær
verða stöðugt fleiri og fleiri kon-
urnar er vinna fvrir sínu daglega
brauði sjálfar, eru fjárhagslega ó-
háðar. Þessi nýi hópur starfandi
kvenna hefir fullan rjett á því að
ráðast á lög þau, er standa í vegi
fyrir gæfu þeirra og gengi. En þeg-
ar þær biðja um fullkomið jafn-
rjetti, vaknar sú spurning: TTvernig
er hægt að öðlast þetta fullkomna
jafnrjetti með lögum? Og eru það
allar konur, sem vilja það? Pyrst
og fremst ber að athuga það, að
mest af órjetti þeim, er konur berj-
ast gegn, er á sviði sálfstæðrar at-
vinnu, og því ekki svo auðvelt að
vinna bug á honum með lagaski])-
un.
Og því næst fer viðhorf konurm-
ar til jafnrjettis, við karlmanninn
(Þytt)
eftir því, hvort áhugamál hennar
eru á sviði atvinnu og sjálfstæðr-
ar stöðu eða heimilis hennar.
Konurnar eru ekki á eitt sáttar
um þetta mál. Það sjest best á aft-
urkippi þeim, er kom í breytingar-
tillöu þá, er lögð var fyrir þingið
um jafnrjettið. Upphaflega leit til-
lagan þannig út: Menn og konur
skulu hafa algjört jafnrjetti um
gjörvöll Bandaríkin. Margar frarn-
sæknar konur, svo sem Clare Luce
þingmaður, Pearl Buck rithöfund-
ur og fræðikonurnar Florenee
Sabin og Mary E. Woolley, hugðu,
að með lögum þessum yrði rutt úr
vegi öllum þeim lagaákvæðum, er
neituðu konum um jafnrjetti á borð
við karlmenn t. d. um yfirráð og
meðhöndlun fjár, yfirráð yfir börn-
um. aðgang að vissum embættum
o. fl. o. fl.
En þá kvað við háraddað „Nei“,
frá stórum hópi kvenna undir for-
ustu frú Roosevelt, frú Carrie
Capman Catt, og mörgum forráða-
konum kvenfjelaga, kirkjufjelaga
o. s. frv. Þær bentu á það, að jafn-
framt því, að svipta burt lögum,
er hvimleið voru kvenþjóðinni,
mundu lög þessi einng nema á brott
ýms lagaákvæði, er væru til vernd-
ar konum, sem vnnu út á við, og
margskonar fjölskyldu- og borg-
aralög, er væru mjög svo æskileg.
Þá var það greinilegt, að vonlaust
var að tillagan næði fram að ganga,
eins og hún var framborin.
Þetta er ekkert undarlegt, ])eg-
ar það er athugað. að móðir nátt-
úra hefir sett sín eigin lagaákvæði
um jafnrjetti karla og kvenna, og
svo lengi sem þau lög eru í gildi
og standa í veginum, verður hinu
fullkomna jafnrjetti aldrei náð.
Til dæmis eru konurnar frá nátt-
úrunnar hendi lítt hæfari en kar-
menn til þess að vinna margskon-
ar erfiðisvinnu, þar sem líkams-
kraftar, og þol eru undirstöðuat-
riðin, en þar sem ofreynsla gæti
stofnað í hættu hæfileikum kon-
unnar til þess að ala börn. Þess-
vegna eru sjerstök lög, til vernd-
unar verkakonum, nauðsynleg.
Stúlkur eru venjulega fullþroska
fyrr en drengur og er þetta alstað-
ar viðurkent með lögum, með því
að leyfa stúlkum að gifta sig fyr
en piltum.
Það eru konurnar, sem fæða
l)örnin. Þessvegna leggja lög vor /
þyngri ábyrgð, þjóðfjelagslega og
fjárhagslega á karlmennina, til þess
að þeir geti sjeð fyrir konu og
börnum.
Á ófriðartímum kemur einnig til
greina þessi líkamlegi mismunur
kynjanna, með því að kalla á
vígvöllinn karla en ekki konur.
Hvort þessi sundurgreining nátt-
úrunnar er í vil öðru hvoru kyn-
inu, er ekki hægt að segja um. En
það er greinilegt, að sum lagaá-
kvæði vor eru hlnSholl öllu kynipu.
Það er t. d. ekki náttúran, er bann-
ar konum að eiga sæti í kviðdómi,
eða gegna öðrum trúnaðarstöðum,
sem þær eru áreiðanlega jafn færar
um að rækja, og margur karlmað-
urinn, eða eins og sumsstaðar tíðk-
ast, að þær sjeu meðhöndlaðar eins
og óæðri verur.
Mörg af lögum þeim, er órjett-
mætust eru í garð kvenþjóðarinn-
ar, eru runnin frá hinu þjóðfjelags-
lega viðhorfi okkar, daglegu venj-
um og lmgarfari. Aðeins með því
að gefa. konunni mjög mikla ment-
un og margvísleg tækifæri í þjóð-
fjelagi voru, verður sú hefðbundna