Lesbók Morgunblaðsins - 03.09.1944, Blaðsíða 1
Mh
31. tölublað.
JttorgmtHfitotii
Sunnudagur 3. september 1944
XIX. árgangur.
ti&foldHrprantamlðjk b.4
ARNI OLA:
FRÁ SIGLUFIRÐI í FLJÓT
Niðurlag.
FRAM af Austur-Fljótum gengur
ilalur cn lokasl þríðlega al' ein-
kennilegri og liárri hólagirðinsru,
scmii upphaflega nuin liafa verið
kiilluð Stília. cn nefnist nú Stíl'lu-
hólar. Þar fyrir framan heldur <lal-
ui'inn lengra suðaustur í fjöllin.
os' Vf nú í daglegu tali nefiy.lur
Stífla. Hefir þar f'yrruni verið stórt.
vatn, en ]>að braut s.jer íranirás
vcstast í hólunum og liefir smám
saman sorfið djúpt gl.júfur ]>ar.
Þvarr vatnið smáni saman eftir því
scm gljúfrið dýpkaði og cr nú lítið
cftir at' því. Þarna í gl.júfrinu er
foss, sem kendur cr við bæinn Skeið
og nefnist Skciðsfoss. Af honum fóru
litlar BÖgur utan sveitar þangað
til fyrir rúmum 2 áruin að Siglu-
i'.jörður tók að reisa þar rafstöð
Jianda sjer. Er það hiö mesta mann-
virki. Höjgaard & Schultz hafa tek
ið verkið að sjer og licfir þar jal'n-
an unnið f.jöldi manns. nú í vor
og sumar uin 150.
RafstöðÍQ sjálf verður neðst í
liólunuin. en vatnsstífla í gi.júfrinu
rúmum b'00 metrum ofar. Er það
hin mesta stíí'la hjer á landi, verð-
ur hœrri en turninn á Reykjavíkur
Steinsteypu-
stiflan hjá
Skeiðfossi
í smíðum.
Apóteki, þegar hún er fullgerð,
eða 29 mctra. Það var cnginn hægð
arleikur að koma þessari sííflu fyr-
ir í gljúfrinu. Var það þröngt og
beljaði áin eftir því gljúfravcgg.j-
anna á milli. Yarð fyrst að höggva
og spreng.ja úr öðrum hanirinum og
gora þar djúpa hliðarrás scm vatn-
Ig gat alt farið eftir á meðan verið
vai' að ganga frá undirstöðu stíl'l-
111111111' í gljúfurbotninum. Botninn
var ckki lireinn ])Cgar til koni, eins
og monn höfðu búist við og var
þar þykt lag al' möl og sandi, scni'
fyrst varð að koma burt. Síðan
var höggvin um 2 metra djúp
rás niður í grjótbotninn og þar í
steypt undirstaða stíflunnar. Þar o£
an á cr svo hinn niikli steinstcypu-
voggur, styrktur á marga vegu,
cnda gerist þess full þörf, því að
vatnsþunginu, scm á honum hvílir,
er gífurlegur.
Yatnsstokkurhm, eða pípan, scm.
frá stíí'lunni liggur niður í rafstöð-
ina, er c.kki smíðuð úr timbri cins
og pípurnar h.já Elliðaánum og Lax
fossum, heldur er hún steypt í mörg
iini búluni. Er fyrst búin til grind
úr járni og stcypumót sett innan í
hana. Síðan er steypt í þetla og not
aðar sjerstakar vjclar til að þjetta
steypuna og gera hana sem jafn-
asta. Er leiðsla þessi hið mesta