Lesbók Morgunblaðsins - 03.09.1944, Page 1
31. tölublað.
Sunnudagur 3. september 1944
XIX. árgangur.
(s&foldarpr«oUmlð)a b.i
ARNI OLA:
FRÁ SIGLUFIRÐI í FLJÓT
Steinsteypu-
stíflan hjá
Skeiðfossi
í smíðum.
Niðurlag.
FRAM af Austur-Fljótum gengur
dalur eu lokast bráðlega af ein-
keiunlegi'i og hárri hólagiröingu,
sem up])liaflega mun hafa verið
kölluð Stífla, en nefnist nú Stíflu-
hólar. Þar fyrir framan heldur dal-
urinn Jengra suðaustur í fjölJin.
og er nú í daglegu tali nefiglur
Stífla. Hefir þar fyrrum verið stórt
vatn, en það braut sjer framiás
vestast í hólunum og hefir smám
saman sorfið djúpt gljúfur þar.
Þvarr vatnið smám saman eftir því
sem gljúfrið dýpkaði og er nú lítið
eftir af því. Þarna í gljúfrinu et*
foss, sem kendur er við bæinn Skeið
og nefnist Skeiðsfoss. Af honunt fóru
Jitlar sögur utan sveitar þangað
til fyrir rúmum 2 árum að Siglu-
fjörður tók að reisa þar rafstöð
handa sjer. Er það liið mesta raann-
virki. Höjgaard & Schultz hafa tek
ið verkið að sjcr og hefir þar jafn-
an unnið fjöldi mauns. nú í vor
og sumar um 150.
Rafstöðin sjálf verður neðst í
liólunum, en vatnsstífla í gljúfrinu
rúmum G00 metrum ofar. Er það
hin mesta stífla hjer á landi, verð-
ur hærri en turninn á Reykjavíkur
Apóteki, þegar hún er fullgerð,
eða 29 metra. Það var enginn hægð
arleikur að koma þessari stíflu fyr-
ir í gljúfrinu. Var það þröngt og
beljaði áin eftir því gljúfravegg.j-
anna á milli. Varð fyrst að höggva
og sprengja úr öðrum hamrinum og
gera þar djúpa hliðarrás sem vatn-
ig gat alt farið eftir á meðan verið
var að ganga frá undirstöðu stífl-
unnar í gljúfurbotninum. Botninn
var ekki hreinn þegar til kom, cins
og menn höfðu búist við og var
þar þykt lag af möl og sandi, seni'
fyrst varð að koma burt. Síðan
var höggvin um 2 metra djúp
rás niður í grjótbotninu og þar í
steypt undirstaða stíflunnar. Þar of
an á er svo hinn mikli steinsteypu-
veggur, styrktur á marga vegu,
enda gerist þess full þörf, því að
vatnsþunginn, sem á honum hvílir,
er gífurlegur.
Vatnsstokkurinn, cða pípan, scm
frá stíflunni Jiggur niður í rafstöð-
ina, er ekki smíðuð úr timbri cins
og pípurnar hjá Elliðaánum og Lax
fossum, heldur er hún steypt í mörg.
um bútum. Er fyrst Jráin til grind
úr járni og steypumót sett innan í
hana. Síðan er steypt í þetta og not’
aðar sjerstakar vjelar til að þjetta
steypuna og gera hana sem jafn-
asta. Er leiðsla þessi hið mesta