Lesbók Morgunblaðsins - 03.06.1945, Page 2
LKSr.uK MORríUNMIiAÐSINS
314
Betri son og tryggari en Jónas
Hallgrímsson á ekkert land
fc!œL 12),< Wcíj ^tejánuonar, ihá(di, viJ ietnimju <~Uiitamannafjint.
íjiini
FYRIR HÖND Bandalags ís-
lenskra listainanna lysi .jeg vfir því,
að á þessari stundu hefst þing
Bandalagsins — Listamannaþingið.
Er það í annað sinni, að slíkt þing
er háð hjer á landi. Jeg leyfi mjer
að bjóða velkominn forseta Islands,
sem heiðrar Bandalagið með komu
sinni hingað. Velkomna býð jeg
einnig þingheyjendur alla og boðs-
gesti. — Jeg þakka þá sæmd og
það traust, sem Bandalagið hefir
sýmt mjer, er það,kaus míg forseta
þingsins, enda þótt jeg hefði nokkr-
um vikum áður neyðst til að stíga
ót fyrir vjebönd þess. En því dirf-
ist jeg að mæla fyrir munn Banda-
lagsins, að hugur minn til þess er
óbreyttur og aðdáun mín á bók-
menntum og fögrum listum söm og
áður.
Frá því er fyrsta þing Banda-
lagsins var háð, hafa gerst miklir
atburðir: Lýðveldi hefir verið stofn-
að á Islandi. og forseti kjörinn. —
íslensk skáld og listamenn fagna
einhuga slíkum sigri. Bæði fyrr og
síðai~hafa menn úr þeirra hópi bar-
ist dyggilega fyrir frelsi þjóðarinn-
ar — svo mun enn verða. — Undan-
farna daga hefir boðskapur friðar-
ins borist um heim allan. Þjóðir,
sem áður voru fjötraðar, hafa hlot-
ið frelsi sitt, vígvjelarnar eru að
mestu þagnaðar í Evrópu. og ein-
ræðisokinu ljett af álfunni. Þetta
eru því í senn viðburðarík og gleði-
leg tímamót — sem allt mannkyn
væntir, að vei'ða megi upphaf nýrr
ar og betri aldar.
Yjer höfum öll fylgst með het.ju-
• « »
Jónas Hallgrímsson.
Mynd þessi var áður í eigu Rann-
veigar, systur Jónasar, en er nú
eign Davíðs Stefánssonar.
legri varnarbaráttu Norðmanna og
Dana, — og veit jeg, að jiað er
vilji alls þinglieims að lýsa fögnuði
sínum yfir endurheimtu frelsi þess-
ara frændþjóða vorra. Aldrei sýndu
þær betur en nú manndóm sinn og
frelsisvilja. <>g þó að ga-tt hafi lít-
illega feyskju í limi hins norræna
ættstofns, mun slíkt ekki saka. fúnu
greinarnar verða höggnar af. og
meiðurinn allur laufgast að nýju.
Vjer vitum, hvert beina skal
þakklæti voru fyrir fenginn frið; en,
vjer eigum einnig skuld að g.jald i
þjóð vorri og landi. íslenskir rit-
höfundar og listamenn launa svo,
best fóstur, að þeir leitist við að
skilja köllun sína og hlutverk,
leggi rækt við sínar eigin gáfur og
stuðli að því, eítir megid, að sam-
herjar þeirra og þjóðin öll geti not-
ið krafta sinna og snilli. — Til þess
er Bandalag íslenskra listamanna,
stofnað.
Vel má vera, að hinar ýmsu deild-
ir þess hafi í upphafi opnað hlið
sín um of — slíkt örlæti má bæði
kenna frjálslyndi og þroskavon,
enda var aldrei til þess ætlast, að
allir. sem inn gengju, hefðu greitt
skáldamjöðinn jafndýru verði og
Óðinn alfaðir. Mistök, sem orðið
hafa innan fjelagsdeilda Bandalags-
ins, má því með góðum vilja afsaka
og rekja til æsku þeirra og gelgju-
skeiðs. — En hitt er öllum hollt að
vita, að enginn verður skáld eða
listamaður af því einu að ganga í
fjelag, eða hljóta styrk af ríkisfje.
Svo máttugur er fjelagsskapur lista-
manna ekki orðinn ennþá — og því
síður fjármunir ríkisins. Hins vegar
hefir margt áunnist, og Bandalag-
ið og deildir þess vita nú betur en í
upphafi, hvað til þeirra friðar heyr-
ir. hvaða skyldur ber að rækja,
ekki aðeins fjelögum sínum til góðs,
heldur bókmenntum og listum til
vegsauka ogallri þjóðinni til þroska
óg blessunar. Fvrstu starfsárin hafa
því verið reynsluskóli. og þegar á
unga aldri hefir Bandalagið á að
skipa mörgum góðum fjelögum. —
mikilhæfum og víðsýnum listamÖbn-
um, sem vænta má að marki þaun<
ig stefnuna, að báðir megi vel við
una. listamenn þjóðarinnar og þjóð-
in sjálf. Það er hvorngum aðila