Lesbók Morgunblaðsins - 09.12.1945, Blaðsíða 13

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
615
lektor í fornensku við Oxford há-
skóla. Ilún skrifar einnig og talar
íslensku og hefir komið hingað til
lands. Eiga þau hjón einn son, er
her nafnið Thorlac. Ileitir hann í
höfuð Þorláks helga Skálholts-
hiskups.
Turville-Petre leggur alla krafta ______
sína fram í þágu íslenskra vísinda-
starfa. Ilann hefir einnig flutt fyr-
•irlestra um Island, til kynningar
landi og þjóð. Áhugi hans á nor-
sögu. Islandi er mikill fengur að
starfi slíkra manna sem Turville-
Petre. Með kyrlátu starfí sínu og
fræðsluiðkunum fá þeir miklu ork-
að til kynningar og viðurkenningar
á þeim verðmæt., sem frámar öllu
öðru hafa skipað Islendingum í
sveit menningarþjóða. Þessir menn
mega gjarnan vita það að íslend-
ingar meta starf þeirra að verð-
leikum. Þess vegna fylgja hinar
bestu óskir okkar hjer heima, því
merkilega starfi, sem Turvilíe-Petre
er nú að vinna í Oxford.
-DACHAU
rænum- og íslenskum fræðum er
einlægur. Hann hefir þýtt Guð-
mundar sögu Góða á ensku. Ehn-
fremur hefir hann skrifað ítarlega
ritgerð um YígaGlúmssögu og var
sagan síðar gefin út á ensku í Ox-.
ford.
Hann tilheyrir sama College í
Oxford og Guðhrandur Vigfússon.
Er bókasafn Guðbrandar geymt þar.
Turville-Petre á töluvert safn ís-
lenskra hóka og reynir að auka það
eftir föngum. Nu fjTÍr skömmu hef
ir hann skrifað ritgerð um Gísla^
sögu Súrssonar.
Hann sagði mjer að við flesta
enska háskóla væru nú einhverjir
fræðimenn, sem hefðu áhuga fyrir
íslenskum fræðum. Sú skoðun ryddi
s.jer nú æ meira til rúms meðal
enskra fræðimanna að Islendingar
væru öndvegisþjóðin á sviði nor-
rænna fornbókmenta. Hann er nú
forseti The Vikings Society, sem er
útgáfufjelag norrænna bókmenta.
Var Eiríkur Magnússon, sem lengi
dvaldi í Cambridge meðal stofn-
enda þess fjelags.
Jeg er þess fullviss, eftir að hafa
kynst Turville-Petre lítillega, að
hann er maður, sem við íslending-
ar eigum þegar mikið að þakka.
En hann er nú kornungur maður
og á lífið fyrir s.jer. Allar líkur
henda til þess að hann eigi eftir
mikið starf á þpim vettvangi, sem
hann^hefir valið sjer, en það er
kensla, kynning og rannsóknir á
sviði íslenskra fornbókmenta og
Framh. af bls. 613
.ið eða dauðann — baráttunni mn
eymdarlíf degi eða viku lengur
dugðu hvorki stjórnmálaskoðanir,
embættiseiðar lækna nje sameigin-
legt þjúðerni. Hið eina sem dugði
til þess að ákvarða breytnina, var
sál hvers einstaklings. Það sem
skildi heilagan mann frá stórsynd-
ara var lífsneisti innra mannsins,
aðvörunarorð hjartans — samvisk-
an. Það reyndist rjett sem Charles
Kingsley sagði einu sinni: „Sá
einn sem vill vera hreinn, verður
hreinn' ‘.
Fórnardýrin 1 fangabúðunum
komust brátt að raun um, hverjir í
þeirra hópi voru sannir menn, og
hverjir tilfinningalausir gervimenn.
fíkýrslur, sem af þeim voru teknar,
hera með sjer, að þeir hötuðu ekki
alla Þ.jóðverja, því að í þeirra hópi
voru Þ.jóðverjar, sem hlífðu og
Þ.jóðverjar, sem voru hlífðarlausir.
Það voru helgir menn og hetjur
meðal þessara varnarlausu vesal-
inga, en bleyður og villimenn voru
þar líka. Þetta sást, þegar á ein-
staklinginn reyndi: „Ekkert lifir
dauðann nema persónvdeg skap-
gerð“. sagði AVhitman eitt sinn.
Ekkert sker úr, þegar kvöl og
dauði hlasir við nema sálargöfgin
sjálf.
Dachau kennir, að hvorki vís-
indi, tækni, stjórnmála- eða fje-
lagsmála-kerfi, þjóðerni, kynþáttur,
efnahagur, lærdómur nje önnur
menningarskilyrði fá bjargað mann
kyninu undan hruninu ni^ur í spill
ingardíki villimenskunnar. Það
eina sem bjargað getur, er nákvæm
og nærgætin þroskun göfugustu
hvata.
Jeg spurði gamlan vin minn,
sem þrælað hafði um tuttugu mán-
uði í Mauthausen, og var líkari
skrælnuðum smyrlingi en menskum
manni, er hann losnaði þaðan:-
„Hverjir hegðuðu sjer best meðal
fanganna ? Kaupsýslumenn ? Eða
mentamenn? Ilvaða þjóðflokkur?
Hvaða stjórnmálaflokkur?
Eftir langa umhugsun svaraði
hann: „Prestamir' ‘. ,
Jeg mun alla ævi geyma þetta
svar í minni. En jeg get jafnframt
gefið því víðtækari merkingu: Þar
sem búið var að níða lífið niður á
lægsta stig dýrseðlisins, reyndust
þeir sannastir menn, sem þjónuðu
þeirri fyrirmynd og hugsjón, sem
hærri er því, er mennimir hafa náð
hæst, hugsjón, sem ein gefu'r mann-
lífinu gildi og þýðingu. Það voru
þeir, sem vissu, að maðurinn er
maður vegna þess, að hann er ó-
dauðlegur andi.
Lausí. þýtt úr „Journal", í sept.
1945.
&
María: — Svo þið Kohbi talið
ekki saman lengur. Hvað hefir kom-
ið fyrir?
Sigga: — Við vorum að rífast
um það, hvort okkar elskaði hitt
meira.