Lesbók Morgunblaðsins - 11.01.1948, Page 1

1. tölublað Sunnudaginn 11. janúar 1948 XXIÍI. árgangur
/ x r
Arni Ola: Ur sögu Laugarness I.
BUSTAÐUR HALLGERÐAR LANG-
BRÓKAR VERÐUR BISKUPSSETUR
LAUGARNESS e,- fyrst getið í Njá’u
og á þeirri frásögn má sjá. aö þegar á
10. öld hefur landi þess verið skipt úr
landnámsjörðinni Reykjavik, og það,
ásamt Engey, verið sjálfstæð jörð.
Njáls saga segir, að þeir svnir
Ólafs hjalta, Þórarinn Ragabróðir og
Glúmur á Varmalæk í Borgarfirði
„áttu suður Engey og Laugarnes". Og
þegar Glúmur kvæntist Hallgerði
langbrók, gaf Þórarinn honum upp
Varmalæk til ábúðar, en fór sjálfur
að búa á Laugarnesi. Segir sagan að
hann hafi þá látið svo um mælt: „Eng-
ey skulum við eiga báðir saman . . .
en ef jeg lifi þjér lengur, þá ætla jeg
mjer Varmalæk“. Fór þetta svo að
Þórarinn tók aftur við föðurleifð
sinni, því að eftir víg Glúms höfðu
þau Hallgerður jarðaskipti og fluttist
hún þá suður til Laugarness.
★
Mönnum hefur verið það ráðgáta
hvernig á því hefur staðið að Engey
og Laugarnes gengu svo skjótt úr eign
Reykvíkinga og komust i eign borg-
firskra manna. Til þess hafa hlotið að
vera alveg sjerstakar ástæður. Eiríkur
Briem prófessor gat þess til, að Ólafur
hjalti muni hafa átt dóttur Ingólfs
Arnarsonar og þeir Varmalækjar-
bræður fengið þessar jarðir að erfð-
um. Á þessa skoðun virðist síra Jón á
Stafafelli fallast í ritgerð i Tímariti
Bókmenntafjelagsins 18. árgangi. —
Um þetta segir dr. Finnur Jónsson:
„Þetta kann að þykja ekki ólíklegt, en
verður aldrei annað en getgáta. En
sögn Njálu verður ekki rengd með
rökum".
Það er lang eðlilegast að ætla að
Varmalækjarmenn hafi komist að
Laugarnesi með mægðum við Reyk-
víkinga. En getgáta próf. Eiríks
Briems fær tæplega staðist, þegar at-
huguð er frásögn Egils sögu, en sú
saga er eigi síður trygg heimild en
Njála. Þar segir svo: „Stundu síðar en