Alþýðublaðið - 04.02.1922, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Soffckeyta tSSin
á Suðurgrsnlanði.
Stórfenglegt veiferðarmál sjó-
manna og aðstandenda þeirra.
• t
Stormar þeir hinir miklu, er
geysað hafa f Dintnörku nú um
jafndægraleytið, hafa vakið nýtt
líf i hugmyndina um að reisa loft
skeytastöð á Suðurgfænlandi, sér
staklega til þess að fá þaðaa veð
urskeyti. Umræðurnar um þetta
hafa þó ekki takmarkast við Dan
mörku eina, heldur hafa fræði
menn víðsvegar út um Norðurálfu
tekið til más um hve hráðnauð
synleg þessi loft:ikeytastöð sé fyrir
veðurathuganir,- ög þar af vakist
ekki Iítið umt&l. Það hefir vetið
bent á það af Dömim, að þeím
beri siðferðislég • kyld.. til þess að
reisa þessa «töð og skýrskotað tíl
þess, að Noiðmenn faafi nú reist
veðurskeycastöðvar á Svalbaiði og
Jan Miyen
Þjónar einokunarklíkunnar hafa
þar á móti bent á, að þótt svo
koani að vera, að loftskeyt. stöð
á Suðurgrænlandi yrði til mikiis
gagns lyúi veðurfræði og veður,
athug^nir alment, þá r3é*ekki þar
með s&nhað, að þe si stöð hafi jafn
miki^staðlegtgagrt fyrir D nœörku,
já meira að segja yrði Dönum
víst tsl lítils gagni. Ea það, sem
sé höfuðitriði ruilsins, sé þó, að
ó'mögulegt sé að -.okkur stálmöst-
ur geti staðist stormáaá við Suð-
urodda Grænlands. auk þess, að
stöðin rnundi sligást undir snjó
og því næst sé ómögulégt að senda
löftskeyti frá Grænbndi vegna
ljÓskastsins frá Hvltserk. — Róg-
bytjum þessuau hefir „Infernational
Kodiotelegraf&TelefonCompagni*
mótmælt mcð rökum, en veldi
þessarar Græah id sérþekkingar
yfir hugum. manna er-'ekki brotið
fyrir því.
Loftskeytastöð þessi er cfiaust
eitthvert sárasta kaunið á kláða
húð einokunar verzlunarinnar og
þess harðsnúna liðs, sem vinnur
vakið og sofið að því, að haida
Græalamdi Iokuðu. — Það er vel
skiljanlegt, hversn óyfirsjáaulegar
afleiðingar það gæti haft /yrir
framííð einokunarlnnar og Græn>
lands, ef hið inilda og Goifstraums
vermda veðurhg Suðvestur Græn-
Kvöldskemtun
heidur st. Skjaldbreið nr 117 sunnudaginn 5 þessa mán. kl. 8^/a í
Templarahúsinu. — Tii skeaitunar veiður:
Gamanteikur: „Nafnamir.*1
Upplestur
Gamanleikur: „Óheæjan,‘, eftir Erik Bögh.
Gamanvísur: Fröken Gunnþórunn Halldórsd.
Aðgöngumiðar setdir í Templarahúsinu i dag frá kl 5 til 8 e. h.
ög eítir kl. 1 á morgun. — Nefndin.
lands yrði dsglega sfmað út um
nágrarjnalÖndiK. En þótt nú þeasi
stöð kynni að leiða af sér afnám
einokunarinnar og endur landnám
Grænlands, og þessum ótta yrði
slegið.fyrir veg«a akorts á veður
skeytum frá Grætskiadi, þá mundu
menn þó mæla, að eí þsð týnast
fl *iri mannslif í Norðurhöfin aðj
jafnrði, en þau, sem velta út af
fyrir íorsjá einokunarinnar á Græn
.andi (dauða °/o á Grænl&ndi er
30—40; tlí samanburðár 13 °/o
Dmæöfku), þá risti Grænlands
stjóin þar breið-n þveng af ann-
ars nára til handa skrælingjurn,
og kð blessun sú, sem skræfingjar
hafa af eihokuninni sé oss öðrum
ærið dýr.
Hvort heldur vcðurskeytastöð
Á Suður Grænlandi er til mikiis
eða lítils gagns íyrir D mmörku,
þá skiftir hér alt öðru máli cm
nytserai heanar (y i siglingar frá
og ttí ídbttás og sjóuensku við
strendur íslands, því fyrir þær er
' hún lífsaauðsyn, hvorki sneira ué
minna. — Minndrfpsbyljir þeir og
ofviðii, sem öldum saman hafa-*
kostað ísland svo ansrgar þúsundir
eða tugi þúsuada aaannslífk, Ssosts
landið árlega stórtap af fé og
roannslífum. og gera sjósókn við
ísland, einkum þó við Suðar og
Vesturiand, að vetnmim, svo afar-
erfiða og hættulega,. eru tengdir
og samgrónír við þetta stöðvar*
má! á Græniandi. — Manndráps
byijimir stafa flestír af lágþrýst-
ingssvæðum „miaima', sem fær-
ast itOíður sundið milli Grænlands
og íslands, stuadum þó fýrir aust
an Island. Óveður þessi gera
vart við sig á Suður Grænlandi
löttgu áður en þeirra verður vart
á tslandi. Hreyfisgar þessara of-
viðra eru svo reglubundnar, að
»./ í-thugisn þeirrs á Gtænlandi má
rei'kna út hvei<æf og méð hve
miklum ofsa þau skelia yfir skip
og bsta a mlðunum við íslsnd og
brjóta og slíía a!t sem bajað getur.
Ef ve urskeyti væru sead frá
runnsnverðú GrænLndi, væri sfar-
hægt að seada út aðvörun ti!
skipa og báta -við . ísknd lösgu
á u en ofviðrið skellur yfir —
Slíkt væri ó i.etanleg bót fyrir
siili þá, sem hlut eiga að máli.
En eins bg nú er ástatt, feiýtur
veðurðthugunarstöðina ( Reykja-
vík rojög að vanh. ga um þessi
skeyfci, setn að því er eg fæ séð
væru henni þ«rfari en nokkur
öanur skeytí og meira að segja
atgprlega ómisssndj. (Frh)
Jón Dtiason
. Smáveg-is.
— Forroaður „Ceatrosoju.j*,
allsherjar - ssæbands - kaupféíagsins
lússnesks, segir að starfseroi f#
lagsins hafi aukist stóíkoatiega
við hina nýju fjármálastefnu bolsi-
víka.
— Afar mikili Jarðsbjálfti vatð
í Japan 3 desember, sagður sá
mesti sem þar hefir komið í 20 ár.
— „The Quest*, skipið íitla, sem
enski pólfarínn Sir Eraest Shakle-
ton er á leið œeð til Suðurheim
skcutslandsins, lagði af stað frá
Rio de Janeiro i Brasilíu um
miðjan desember, og ætlar ekki
að koma við í fleiri höfnuœ fyr
ec á heimleið,
— Sviss kaus sér nýjan forseta
í desember. Hann heifcir Haab,
fæddur 1865. Hann fékk 154 af
163 atkv.