Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1948, Síða 23
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
579
Bátur, sem Magnús Pálsson á Hvalsnesi smíðaði og var á Land-
búnaðarsýningunni. Ifann var nákvæmlega eins og „Þolinmóður“ var.
straumurinn beljandi harður hefur
tekið skipin og borið :ðfluga til
hafs, en siglingin minna notið sín,
þar sem líka skipin hjuggu og
stömpuðust allmjög á kvúkunni.
í Árbók íslands (Þjóðvinafjelags
almanak) 1898 segir við 3. okt.:
, Bjargað opnu skipi í aflandsroki
með 10 mönnum 2 mílur úti í hafi
undan Hvalsnesi við Revkjanes af
Hansen skipstjóra á Aldebaran trá
Stafangri.“
Hrcggviðs-hlaup.
Þessi frásögn er ónákvæm að
ýmsu levti, hverjum, sem um er að
kenna (Hvalsnes er ekki „við“
Reykjanes í þrengri merkingu, en
. á“ Reykjanesi í víðari merkingu
= Reykjanesskaga — en sleppum
því, þetta er algengt þegar prentuð
eru rtaðarnöfn eða lýsingar bar
syðra), Það er ekki málvenja á Suð
urnesjum, að kalla það ,,úti í hafi“,
sem er 2 mílur (að vísu efalaust
átt við danskar) frá landi. Það var
í venjulegum fiskileitum opinna
áraskipa á vertíð með 50- 60 faðma
dýpi. Einnig að öðru leyti verður
að neita því með tvennum óyggj-
andi rökum, að við höfum fundist
2 mílur undan Hvalsnesi. í fyrsta
lagi vorum við á dýpi, sem var eitt-
hvað yfir 90 faðma. Það hefur
reynsla síðari tíma sýnt okkur. að
til þess að fá það dýpi á þessum
slóðum, þarf að vera að minnsta
kosti 35—40 sjómílur úti. í öðru
lagi var Hreggviður (sá brandsigl-
ari á liðugu) tíæringurinn, undir
újórn snillingsins Sigurðar Ólafs-
sonar, 5V2—6 tíma að sigla til lands
með rifuðu framsegli og rifuðum
klyver, bithöfuðsbyr í útsynnings-
roki. Það er tvent, sem hásetum á
Hreggvið er tíðræddast um, snilli-
stjórn Sigurðar í þeim stórsjó og
hlaupin á skipinu. Þsir segja að
hann hafi „runnið í stokk“ og oft
,.soðið á keipum“ á bæði borð á
öldutoppunum. Þó við áætlum gang
Hreggviðs aðeins 7 sjómílur á klst.,
eru það 38V2—42 sjóm., sem skipin
hafa verið undan landi. Hygg jeg
þó hlaup hans mun meira eftir mín
um kynnum af því skipi og sögn
skipverja í þessari ferð. — Það mun
hafa rokið á útsunnan kl. milli 8
og hálf 9 um kvöldið, en Hregg-
viður lenti kl. rúml. 2 um nóttina
í Kirkjuvogi í Höfnum. — Eftir
ágætar viðtökur, er skipshöfnin
'ekk þar, gengu þeir áleiðis he’m,
inn fyrir Ósabotna cg út með sjó.
Var þá kominn morgunn og ovðið
bjart. Þeir gengu fast moð sjónum
og aðgættu vel, hvort nokkuð fynd
ist á rekunum af Þolinmóði. Þe;m
kom víst varla til hugar önnur
lausn á málum hans.
Var það tilviljun? *
Vafalaust eigum við H. Hansen
líf að launa og ber að þakka það
kærleiksverk í annað sinn En vtra
má að það hafi verið báðum til
nokkurs, að tilviljun (sem svo er
nefnd) leiddi þessar tvær skips-
hafnir saman á svo ólíklegum stað.
— Venjuleg leið kaupskipa fram
hjá Miðnesi sunnanverðu var 3—4
sjómílur frá landi, en vegna ein-
hverrar óvissu í íerðalagi Hansens
skipstjóra er hann þetta kvöld
staddur um eða yfir 40 sjómílur út
frá Miðnesi. Þar hittir hann í roki
og rökkri opinn bát, sem var of
smár til þess að mæta ofviðri næstu
nætur. Við gátum hinsvegar leið-
beint honum til hafnar.
Jeg nefndi áðan tilvUjun! Svo
virðist oft, að hún sje í hendi þess
afls, er við flest leitum til á stund
mikillar sorgar og bráðrar hættu.
í því sambandi koma mjer í hug
samhljóða bænir ástvinaskarans er
stóð að 10 manna hópnum á Þolin-
móði og enn stærra hóps á Hregg-
viði. Ög ef til vill áttu hinir viltu
skipverjar á Aldebarau ástvim í
f jarlægu landi, sem höfðu í ur.dir-
vitund sinni hugboð um, að eitt-
hvað væri þar að, og sendu þá heit-
ar hugsanir um óravegu. Vissulega
mátti slík iðja leiða til góðrar úr-
lausnar á báðar hliðar sem og
varð.------