Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1948, Qupperneq 30

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
sveinarnir væri allir komnir utan
af hafi og færu aftur á aðfangadag.
Þess vegna átti það ekki að bregð-
ast að aflandsvindur væri á að-
fangadaginn.
Brandajól
Fram til 1770 voru jólin þrí-
heilög, en þá var þriðji í jólum
feldur niður sem hátíðardagur. Ef
aðfangadag eða fjórða í jólum
bar upp á sunnudag, þá voru köll-
uð brandajól hin stóru, og jafnvel
eins ef Þorláksmessu bar upp á
sunnudag. Stóru brandajól hjetu
því þegar fjórheilagt varð. En þeg-
ar þriðji í jólum var afnuminn sem
helgidagur, voru kölluð brandajól
þegar þríheilagt varð — Enn er
talað um brandajól og stóru-branda
jól. Brandajól eru þegar aðfanga-
dag ber upp á sunnudag, en stóru-
brandajól þegar þriðji í jólum er
sunnudagur.
Jólamessa
Fram til 1744 var það venja að
messa á jólanóttina, en sú venja
var þá tekin af með konunglegri
tilskipun. Þessar jólamessur þóttu
mikil hátíðabrigði og fóru þá allir
til kirkju, ef fært var veður. Var
þá oft skilin eftir ein manneskja
til að gæta bæjarins. En það var
víða hið mesta hættuspil, því að
þá voru álfar og aðrar vættir á
ferli og heimsóttu bæina. Eru til
ótal þjóðsögur um ævintýri þeirra,
sem heima sátu á jólanótt.
Eftir að messur á jólanótt lögðust
niður, var tekinn upp sá siður að
hefja messu í dögun á jóladag. Þá
varð fólk að fara á fætur um mið-
nætti, til þess að gefa skepnunum.
Síðan var lesinn jólalesturinn á
Jónsbók og að honum loknum fóru
menn að tygja sig til kirkjuferðar,
svo að þeir væri komnir þangað
fyrir dag. Þessi siður mun hafa
haldist lengst undir Eyafjöllum
(fram að 1835).
NOTAÐU TÍMANN -
til aS vinna — þaÓ er leibin til sigurs;
til aS hugsa — þaS gerir þig aS meiri manni;
til aS skemta þjer — þaS viSheldur œskufjöri þínu;
til aS lesa — þaS gerir þig menta&an;
til aS elska — þaS er guSsríki á jörS;
til aS biSjast fyrir — þaS gerir þig aS gáSum manni;
til aS auSsýna rináttu — þaS er leiSin til farsarldar;
til aS vcra kurteis viS alla — þaS er aSalsmerki mannsins■
+—■■—■■—■■—■■—■■—■■—■■—>*—>■—"—••—■*—**—**—■*—**—>*—**—**—*—«•—«•—••—..—..—..—..—.4.
Jólaköttur
Ef einhver fekk ekki nýa flík
að fara í um jólin, var sagt að hann
„færi í jólaköttinn“, eða „klæddi
jólaköttinn“. Jólakötturinn var víst
hugsaður sem einhver óvættur, sem
átti að taka alla þá, er enga flíkina
fengu. Sjálfsagt var talið að allir
fengi nýa skó um jólin, en þeir voru
ekki taldir til flíka, svo að menn
gátu farið í jólaköttinn fyrir því.
Þessir skór voru hafð;r vandaðri
en venjulegir skór, oftast bryddir
og stundum með skrautlegum ílepp
um. Þeir voru kallaðir jólaskór.
Jólasveinar og jólameyar
Víða tíðkaðist það á bæum að
rita skrá um nöfn allra þeirra, sem
komu á jólaföstunni. Þessir gestir
voru nefndir jólasveinar og jóla-
meyar.
Á aðfangadagskv. var svo hvert
nafn skrifað á lausan miða, og hvor
um haldið sjer, jólasveinum og jóla-
meyum. Svo voru piltar látnir
draga miða með nöfnum jólamey-
anna, en stúlkur miða með nöfnum
jólasveinanna. Var þá stundum
mikil eftirvænting hvort það nafn-
ið var dregið er menn óskuðu helst.
Stundum gaf svo einn heimamanna
saman öll hjónaleysin, með því að
lesa vísu úr einhverri ljóðabók og
fletta henni upp af handahófi. Varð
oft mikið gaman úr þessu. Þessi
leikur var kallaður „að draga jóla-
sveina og jólameyar.“

BRIDGE
S: 8-2
H: 9-4
T:
L:
S: K-G-9-6-4
H: 7-6-2
T: 6-4
L: 8-6-4
S:
H:
T:
L:
D-8-7-5-3
Á-K-G-2
S: Á-10-3
H: Á-5
T: K-G-10-9-2
L: 10-9-3
D-7-5
: K-D-G-10-8-3
Á
K-7-5
Sagnir voru þessar:
S V N A
1 H P 1 gr. P
3 H P 4 H P
P P
Vestur slær út S 6. Ef A spilar
rjett er sþgnin töpuð.
N
V A
S