Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1948, Blaðsíða 31

LESBOK MORGUKBLAÐSINS
587
KVÆÐI UM KAFFI
HÖFUNDUR þessa loísöngs um hið þunna kaffi er sjera Jón Hjalta-
lin, síðast prestur að Breiðabolstað á Skógarströnd. Handritið er í
skjalasafni Landsbókasafnsins 407, 4to. Hætt er við að um þessi jól
verði margir að drekka þunt kaffi og ætti kvæðið þá að verða þeim til
hugbreystingar.
Jeg tilbý kaffi þunt af því:
hið sterka æða blóðið brennir,
burði manns og djörfung grennir
og gefur hræðslu hjartað í.
Þjer, sem til heilsubótar best
bónda segið sje drykkur góður,
álítið hjer og markið mest,
mín brúkun er sá rjetti móður.
Þunt kaffi bý jeg þráfalt til,
það ber svo fríðan farfann nýta,
fagurrautt eins og vín að líta,
svoddan er indælt sjónarspil.
En þó lögvitrir virðai mest
vora meining hjer lastað fái.
Þeir tala hvað þeim þóknast best,
þunt kaffi samt jeg laga nái.
Jeg skenki þar með þunt kaffi,
hjartanu fær það hugstyrk fríðan
og heimtar éi á eftir síðan
temprunardrykk af tevátni.
Hver sem að drekka heíur lyst
hann mína góða svölun prófi,
hans brjóst ei mæðir hugraun trist,
lieldur gleðst hjer af meðalhófi.
Mitt þunna kaffi það jeg gef,
við megnum hósta mjög vel hrífur,
melankoliska þanka drífur,
eyðandi hrygð og hindrar kvef,
hjarta syrgjendum hentar best
hjá mjer drekka svo böl ei krenki,
gleði og hlátur magnar mest
mitt þunna kaffi er jeg skenki.
Jrg drekk þunt kafíi, kátur þó,
frígeðja laus vnð lyndisbaga,
lystugur mína alla daga,
íyrir hjartslætti hsf jeg ro.
Þankanna stúr og sturlan sú,
sem sterka kaffið orsakaði,
getur mjer ekki grandað nú,
mitt góða hóf það forhindraði.
Jeg drekk þunt kaffi þar fyrir.
Óska jeg loks að lista gjarnir
læknings meistarar vel forfarnir
þann dóm upp segi svo sem ber:
í jómfrúr arma seggur sá
síst fái hvíld, það vjer samþykkjum
sem grár og kaldur segjast má
af sótlút-stérku kaffidrykkjum.
Að lyktum ráðin legg jeg fín:
Tilbúi, skenki, súpi síðan
sætþunt kaffi með litinn fríðan
dýrir höldar, að dæmi mín.
Heilinn og blóðið hreinsast þá,
hjartað ei kennir sorgalúa,
fríast hugskot og minmð má
frá melankoliskum þankagrúa.
^tí.
á&ý hfe? 'réjt
- Molar -
„Heims um ból“.
Það var árið 1818 að þessi atburður
gerðist í Oberndorf, litlu þorpi í Bæ-
heimi. Desembermánuður hafði verið
harður og snjó' kyngt niður, svo að
þorpið var einangrað marga daga fyr-
ir jól. Nú var það á aðfangadag að
Franz Gruber organleikari í kirkjunni
þar ætlaði að æfa sig undir kvöld-
söngimi. En þá uppgötvaði hann, sjer til
skelfingar, að orgehð var bilað Eng-
inn maður i þorpinu gat gert vrð bað
rg vegr.a ofærðar var ekki hægt að
leíta til næstu borpa. Það var svo sem
auðsjeð að enginn o-gai'isláttur gat ver-
íð við hátíðamessuna.
Gruber fór þá til prestsins, sjera
Joseph Mohr og sagði honum frá raun-
um sínum. Þeim kom þá saman um
það að Mohr skyldi yrkja sálm og
Gruber semja lag við hann, sem hægt
væri að syngja án undirleiks.
Mohr fletti nú upp í Lúkasar guð-
spjalli og kom niður á þessa setningu:
„Yður er í dag frelsari fæddur, sem
er drottinn Kristur, í borg Davíðs“.
Út frá þessu orkti hann svo sálminn
„Stille Nacht“ en Gruber gerði þegar
lag við hann. Og þessi sálmur með nýa
laginu var sunginn um kvöldið. Hvort
tveggja, sálmurinn og lagið, varð uppá-
hald Obendorfs-búa, og síðan hefir það
farið sigurför um allan hinn kristna
heim og er sá jólasöngur, sem oftast
er sunginn. Sveinbjörn Egilsson þýddi
sálminn á íslensku og hvert manns-
barn á íslandi kannast við. „Heims um
ból, helg eru jól“.
Hugsjónir
eru eins og stjörnurnar — vjer náum
þeirn aldrei, en vjer stýrum eftir þeim
yfii' lifsins ólgusjó, eins og sjómenn
stýra yfir höfin eftir stjörnunum.
Langferð.
Hvers vegna skyldir þú, sem ert á
langferð, geyma þjer það að gleðjast
þangað til þú ert kominn á áfanga-
stað? Það er alls ckki víst að þú náir
þeim leiðarlokum, sem þú heí’ir hugs-
að þjer. Eeyndu því að njóta þeirrar
fcgurðar, sem cr á Iciðinni.
Þrcnt þráuni vjcr
í lífinu, hamingju, frelsi og sálarfrið.
En dularfull og vísdómsfult lögmál
ræður þvi, að einskis þessa fáum vjer
notið, nema þvi að cins að vjer veit-
um öðruin það fyrst.
Sannmæli.
Vjer hættum ekki að skemta oss
vegna þess að vjer sjeum orðin göin-
ul, heldur verðum vjer gömul vegna
þess að vjer hættum að skemta oss.
^ -V ÍW íW
Um tuyndiruai'.
Myndina á forsíðu tók C>1 K.
Magnússon. Myndin á 3. r.iðu er af
Madonna — málverki eftir ítaöka
málarann Andrea del liarto (And-
rea d’Agnoío di Franeercoj a Fior-
ens — taLö fegursta málverk hans.