Lesbók Morgunblaðsins - 30.01.1949, Blaðsíða 5

LESBÓK MORG U M BLAÐSIN S
33
rjettar ,árið 1945 -lýsti þáv.erandi
dómsmálaráðherra, Finnur Jóns-
son, yfir því, að ríkisstjórnin hefði
ákveðið að nota heimild í lögum
til að fjölga dómendum Hæstarjett-
ar úr þremur í fimm. Jafnframt
myndi stjórnin taka til athugunar,
á hvern hátt mundi skjótlega hægt
að bæta úr húsnæðisleysi Hæsta-
rjettar, þannig að viðunandi vrði,
og til frambúðar. Þegar til kom,
treystist ríkisstjórnin þó ekki til að
láta reisa sjerstaka framtíðarbvgg-
ingu fyrir dóminn, en aftur á móti
var það ráð tekið — og samþykktu
dómendur Hæstarjettar þá lausn
eftir atvikum — að ætla Hæsta-
rjetti „hæfilegt húsnæði fyrst um
sinn“ í byggingu þeirri fyrir skrif-
stofur ríkisins, sem ákveðið var að
reisa við Arnarhvál samkvæmt
lögum nr. 59 frá 12. mars 1915. Þeg-
ar til framkvæmda kom, var
Hæstarjetti þó reist hjer sjerstakt
hús miðað við þarfir dómsins, og
það hið vandaðasta. — Það eru all-
ar líkur til að Hæstirjettur hafi
hjer aðsetur um langt árabil, og
þótti því rjett að minnast þess sjer-
staklega, er liæstirjettur fluttist 1
þetta fyrsta dómhús sitt, enda er
það dómendum Hæstarjettar og öll-
um þeim, er við hann starfa, fagn-
aðarefni, að dóminum hafa nú ver-
ið búin viðunandi starfsskilyrði að
þessu leyti.
Þetta dómhús Hæstarjettar hei-
ur nú verið vígt, og næstu daga
liefjast hjer venjuleg dómsstörf.
Staðir, þar sem dómþing eru háð,
hafa löngum verið helgistaðir þjóð
anna. Það er viðurkennt, að sjálf-
stætt, ohlutdrægt dómsvald er eitt
af frmnskilyrðum fyrir heilbrigðu
þjóðlífi, til verndar persónulegu og
andlegu frelsi einstaklinganna, til
þroskunar á manngildi þeirra í
skjóli almemis rjettaröryggis. Og
virðing fyrir þessu valdi er tví-
ir.ælalaust eitt af fremstu ar.dlegu
verðmætum hverrar menuingar-
Árni Tryggvason dómsforseti.
þjóðar. Sú þjóð, sem ber verðskuld-
aða virðing fyrir dómstólum sín-
um, er vel á vegi stödd, þingstað-
ir hennar eru henni helgistaðir. En
til þess að svo verði, þurfa þeir,
sem hafa hin vandasömu dómsstörf
með höndum, i'yrst og fremst að
líta á störf sín sem unnin á helgi-
stað — gera rnestar kröfur lil
sjálfra sin í starfinu.
Þetta þarf oss, dómendum Hæsta
rjettar og lögmönnum, ávalt að
vera Ijóst, og þá ekki síður, er
oss hafa, með hinu nýja dómhúsi,
verið búin betri starfsskilyrði en
áður. Vjer verðum í hverju máli
að leggja oss alla fram til að
tryggja rjetta úrlausn þess sam-
kvæmt landslögum og rjetti En
oft er það svo að lögin íylgja ekki
nægilega eftir breyttum þjóðarhög-
um. Nýjar rjettarhugmyndir skap-
ast með nýjum rjettarþörfum. Vjer
dómendm' megum aldrei verða
steinrunnir þrælar lagabókstafsins.
Vjer verðum að gefa anda laganna
líf eftir rjettarþörfum tímanna.
Vjer verðum því ekki aðeins að
fylgjast sem best með í fræðigrein
vorri, lögfræðinni, heldur og al-
mennt vera vökulir gagnvart öllu
því, er gerist í bjóSlífir.u. Vjer
þurfum að kynnast því, sem aðrar
vísindagreinir, er snerta starf vort,
leiða í ljós, og þá ekki síst öllu því,
er stuðlar að aukinni mannþekk-
ingu vorri, því vjcr verðum oft —
eins og segir í fornum ritum, að
„dæma örlög manna“. Af þjóðfje-
lagslegri nauðsyn verður oft eklvi
hjá því komist að beita sverði rjett-
lætisins af nokkurri harðneskju, en
oftar mættum vjer dómendur þó
vera minnugir hinna fögru og spak-
legu orða, sem standa í dómakapí-
tula Jónsbókar, að í dómsstörfun-
ufn er „allmjótt mundangs hófit,
cn því mjóra sem þat er, þá cru
þeir því sælli sem svá fá hæít
þeira fjögurra systra hófi, sem í
öllum rjettum dómum eigu at vera,
at guði líki en mönnum hæfi. En
þat er miskunn ok sannendi, rjett-
vísi ok friðsemi“.
Það er von mín og ósk, að vjcr
sem eigum að starfa í þessu nýja
dómhúsi, megum ávallt vera nxinn-
ugir þess, hve hlutverk vort er
mikilvægt og aö oss auðnist að
rækja það svo, að æðsli dómstóll
þjóðarinnar njóti ætíð trausts
henxrar að verðleikum.
Þá mun vel farnast.
(Ljósrn. tók Ó. K. M.)
Foriu voru eftir.
Þegar jeg var drengur var jeg ákaí-
lega uppstökkur og bráður og gerði
öðrum raivgt til L>æði í orðum og gerð
um. Faðir mimi sagði þá, að hann
ætlaði að reka nagla ,í dyrastafinn i
hvert skifti, sem mjer vrði eitthvað
en í hvert skifti, sem jeg bréytti rjett,
skyldi liaiui svo draga út eiim xiagla.
Naglarnir urðu nokkuð margir og
begar jeg sá það koni upp í nijer
metnaður að láta þá hverfa. Og þar
koiu að lokum, að seinásti naglinn var
út dreginn Þá sagði jeg hróðugur við
pabbd: „Nu eru atlir naglahsir farn-
i ‘(
SagOl p-lból Jy6H
fóíin eru eftir**. (Hazel Farris).,