Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1949, Side 16

RÖ
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þorsteinn greifi
Sá maður var á Gilsbakka hjá sjera
Magnúsi Sigurðssyni er Þorsteinn hjet
Sigurðsson og kallaður greifi, sökum
þess, að hann hafði verið eitthvað hjá
Trampe greifa. Lagðist það orð á, að
hann væri kærari Guðrúnu prestskonu
en tilhlýðilegt þótti. Vorið 1858 lagði
sjera Magnús á stað í skreiðarferð vest-
ur undir Jökul, en veiktist á leiðinni af
lungnabólgu, komst að Sámsstöðum og
dó þar eftir stutta legu. Þegar Guðrún
frjetti um veikindi hans, reið hún að
Sámsstöðum til að hjúkra honum. En
er hún kom þangað sagði sjera Magn-
ús: „Það er best að þú farjr heim aftur,
Guðrún mín, honum Þorsteini leiðist."
Gáta Bjarnar í Ögri
Rann jeg frá raupi,
rataði síðan á 12 fiska,
þar eftir fekk jeg þungan móð; —
því að hann var borinn á Hóli, en bjó
fyrst að Eyri, en síðan að Ögri. Hann
var talinn einhver hinn harðfengasti
ríkismanna í landi hjer og ærið hjer-
aðsríkur við alþýðu. Hann andaðist
1518.
Sjera Stefán Jónsson
á Presthólum og síðar á Kolfreyju-
stað var snemma hagmæltur. Þegar
hann var barn fór faðir hans einu sinni
út með hann. Á rann þar og var kölluð
Hafnará. Faðirinn segir þá:
Strauminn gljáir stríðan á
steinum hjá er vellur
og segir að Stebbi skuli fá sykurmola,
ef hann bæti nú strax við. Þá sagði
Stefán:
Hafnaráin ekki smá
ofan í sjáinn fellur.
Úr brjefi
frá Matthíasi Jochumssyni, skrifuðu
á Akureyri 13. des. 1902: „Hjer er uppi
fótur og fit — „lífið alt er boðabrot,
borið að heljarströndum“, segir einn
trúaður (!) Þingeyingur — en hjer:
síld, sem ekki fæst; byggingar, sém
enginn getur borgað; mas og mælgi,
sem engin menning er í, mont og gort
af engu; trú með „botn suður í Borg-
arfirði“; von, í stað vindmyllu og last
not least, kærleiki, sem ekki eltir nema
hjegómann!“ — Er ekki alt við sama
ÓVENJU mikill snjór hefir verið hjer syðra að undanförnu. Hefir
hann verið hvimleiður öllum nema börnunum. Þau skemta sjer vel í
snjónum, gera snjóhús og snjókerlingar. Þessa snjómynd bjó til 11 ára
gamall drengur. (Ljósm. Ó. K. Magnússon).
enn eftir nær hálfa öld, og hvað er þá
orðið okkar starf?
I Norðurlandasögu
Ólafs erkibiskups Magnússonar seg-
ir: „Sú höfn er á íslandi, það er að
segja á einhverri ey nærri íshafinu og
undir yfirráðum Noregskonungs, sem
heitir á tungu þjóðarinnar Vestraborð,
það er. „hin vestri". Nærri þessari höfn
kastast brynjaðir menn er ríða um
svæðin í grend við ströndina, að velli
af völdum vestanvindsins".
Skálholts-dómkirkja.
Brynjólfur biskup Sveinsson tók við
stað og kirkju í Skálholti í mjög hrör-
legu ástandi, en bygði hvort tveggja
upp sterklega og stórmannlega með
miklum kostnaði. Hann dró að sjer
ekki einungis þann besta rekavið, sem
kostur var á, heldur fekk hann og
nærri því fullan skipsfarm af ágætum
viði með Eyrarbakkaskipi, sem hann
ætlaði til kirkjubyggingarinnar. Alla
stórviði ljet hann á vetrum draga á
ís heim að Skálholti, þegar akfæri
gafst. Hann fekk til kirkjusmíðisins
hina bestu smiði, sem til vuru, og
voru þeir stundum 30 eða enn fleiri. En
yfirsmiðurinn var Guðmundur Guð-
mundsson frá Bæ í Borgarfirði, hinn
mesti þjóðhagi hjer á landi. Ár 1650
var miðkirkjan reist, en kór og for-
kirkja nokkru síðar. Kirkjubyggingin
kostaði fjögur hundruð hundraða og
þrjátíu hundruð á landsvísu. Biskup-
inn gaf kirkjunni marga góða gripi og
dýrindis messuskrúða. Aldrei á seinni
tímum hafði nokkurt hús úr trje ver-
ið eins rambyggilega bygt hjer á landi
og vandað að allri gerð. — Nú er öðru
vísi um að lítast í Skálholti.
Um keldusvín.
Um það hefir alþýða manna skapaö
sjer alrangar hugmyndir. Er t. d. sagt
að það hafi að hálfu leyti ormaeðli.
Þess vegna geti það skriðið í jörð nið-
ur, ef það er í hættu statt og sje sama
hversu þurr og þjettur jarðvegurinn
sje. Þá er einnig sagt, að það geti ekki
flogið. Þá hafa og hjátrúaríullir menn
eignað því undramátt, einkum til alls-
konar töfrabragða. (Ferðabók E Ól.).