Lesbók Morgunblaðsins - 13.03.1949, Blaðsíða 3

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
127
2>,
runaeuuráun
^JJau L 6 i
J
■ aiaróóonar
frá Miðdal G. ágúst 19o9.
Kveðið í tilcfni af fcrtugsafmæli hans 19. fcbr. 1919.
Feril norður fullur móðar
fetaði Haukur Grettis slóðar.
Fjörðinn Skaga í fang sjer tók hann,
íaðmlög Ránar dætrum jók hann.
Yfirvann hann Ægis hyski
eyju frá að Reykjadiski.
Dvergar lands í dýru bóli
Drangey frá að Tindastóli,
álfar, tröll og' íslands yætlir
undrast, skyggnast fram í gættir,
garpinn Jíta grimmum tökum
för á öldubökum.
Eftir röska eyktarstundu
upp hann stje á Reykja grundu.
Sjóvi rokin hetjan harða
hafði reist sjer minnisvarða.
Grettis dæmi drengjum sýndi,
dáðum nýja kynslóð brýndi.
Guðni Jónsson mag.
lega vegna þess, að menn liafa
smitast ai þessari veiki jafnvel
hvað eítir annað, án þess að veikj-
ast, eða vita nokkuð af því. En
nægilega mikið til þess, að mót-
efni hefir myndast í líkamanum,
sem vinnur bug á smitefninu er
það kemur. Mótefni þetta í blóðinu
fer vaxandi með aldrinum en er
ekki mikið eða alls ekki til stað-
ar í ungum börnum. Og því er
þeim hættast er faraldrar ganga.
Margt af því, sem sagt hefur ver-
ið, er meira og minna kenningar,
sem ekki eru sannprófaðar enn.
Hátterni mænusóttarinnar er í
mörgum greinum óráðin gáta.
Um almennar varnir er einkum
þess að gæta, segir Jóhann Sæ-
mundsson að lokum:
Að menn forðist eftir megni það,
sem smitunarhætta getur stafað af
og gæti fyllsta hreinlætis. Err erfilt
er að viðhaía þá varúð, vegna þess,
að á mænusóttar tímum má búast
við, að virus sje mjög útbreitt, og
fjölmargir hafi smitefnið í sjer,
sem aldrei veikjast.
í fyrirlestri mínum tók jeg fram
10 atriði, sem jeg tel að helst komi
til greina, við varnir gegn út-
breiðslu veikinnar. Eru þau þessi:
1. Að forðast samgöiigur við sýkt
licimili cða sanuieyti við lasið iólk,
cr gæti liaft veikina.
2. Sótthreinsa saurindi sjúklinga, t. d.
með 5% kresolblöndu eða mcð
klórkaíkj, sem blaudað er bægð-
luiuin og látiö standa í tvo tinia.
3. Forðast sund i vatni, sem gaeti
verið mengað virus frá heilbrigð-
um smitberum, eða i'olki, sem væri
smitað, cn þó ekki orðið veikt.
4. Uaeta fvllsta lircinlætis, svo sem
með þ' i að þvo sjer ávait uin
bcudur eftir að farið cr á salerni
og fyrir máltiðir. Vitanlega gildir
þessi regla á öllum timum.
5. Forðast aðgcrðir á bálsi, svo sem
kirtlatökur, euulremur tarmdrátt.
ef shkar aðgerðir þo!a bið.
ó. lorðjgt efýrsytu, iséggz kæliugu
i Ukisigaúni og mikis. áreynHu-
7. Giæta fyllsta hreinlætis í meðferð
rv a(Hi 2 3 4 5 * 7é6S'''áP 8*
matvæl’. og veruda þau fyrir a-
geugui llugua og rottu. Virus eyði-
leggst við bitun upji í 55°, i hálf-
tima. Ilráæti ber að forðast, svo
sein ósoðna mjólk. Sú hörniulega
ónieniiíng að uota fjos fvrir sal-
erni ætti að varða stórsektuui á
öllum tinuun. Salernaáburður ælti
aldrei að blaudast bufjárábui'ði,
scui borinn er á tún eða i mat-
jurtagaiða.
8. Sorphirðing verður ætið að vera i
góðu lagi.
9. Xryggja vcrður að neysluvatn sje
vel hreint og umbúuaður urn vatns
ból öruggur.
10. J orðast alfa obarfa þatttoku s sam
komnm eg mauuamctum og oll
óþcrí íeyíálíg.' ' .....
5W V V íW íW
Leiðrjettiugar.
Halldór Stefánsson hefir beðið úm
að leiðrjetta þessar skekkjur í sniú-
grein am Jón A. Hjaltalin i næst sein-
ustu Lesbók. — „Kapp i okkur“, lesist:
Kapp okkar. — „Stutt vár viðureign-
in“, Jesisl: Stutt var viðureignin orðin
— „en segir þó", lesist: en segir þá.
— „þurfið endilega" og „fara út“ á að
vera undirstfikað (til að sýna á hvað
liaim lagði áhersluna).
V ^W ÍW ^ ^w
hú getur fengið börn tii að gera
alt, tí bu vilt le’ka við bau.
Faá b.*j ef,'ikr. kve'.-Jctk in.-igar • ;ne;t
til að fá, ætti aldrei að vera skrifuð.