Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1949, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBL AÐSINS
149
TVENNIR TlMAR ( OXFORDHÁSKÓLA
HÖFUNDAR þessarar greinar dvöldust hjer á landi s. 1. sumar og voru
um tíma starfsmenn hjá klæðaverksmiðjunni Alaiossi.
RUSSEL ENOCH er fæddur í Sunderland 1924. Stundaði nám i Oxford
Var í heimavarnar flugliðinu. Kvæði og greinar eftir hann hafa birst í
enskum blöðum og tímaritum. Ilann kom til íslands snögga ferð, en
kunni svo vcl við sig að hann seítist hjer að. Þegar heim kernur aftur
hefir hann í hyggju að gcfa út „Icelandic Journai" í fjclagi við Michael
Croft.
MICHAEL CROFT er fæddur í Vales 1922. Slundaði nám í Oxford. Var
flugmaður í stríðinu, og seinna í sjóliðinu. Síundar nu ritstörf og skrifar
smásögur og ferðasögur í cnsk timarit. Ilann stofnaði ásamt R. Enoch
tímaritið „Oxford Vicwpoiní" er lysir ástandinu í Oxford eftir stríðið.
Á IIINUM friðsömu ríkisstjórn-
arárum Viktoríu drotningar, bar
mest á ríkri og alvörugefinni milii-
stjett í Englandi. Þetta fólk var
svo vel efnum búið að það gat
látið syni sína stunda hið dýra nám
við Oxford háskólann. Og margir
ágætir menn komu þaðan, eins og
t. d. Gladstone, Birkenhead lávarð-
ur, Henry Newmal, John Ruskin
og Oscar Wildc.
Þetta eru aðcins i'á af þeim
nöfnum, sem vörpuðu ljóma á Ox-
ford á tímum Viktoríu. En það fór
eins og Matthev/ Arnold spáði, að
þetta var loka tímabil. Þeir sem
l'æddust á hans dögum voru
Born between two worlds
One dead, the other powerless
to be born.
(Þ. e. fæddir milli tveggja heima,
þar scm annar var dauður, en hinn
hafði ekki orku í sjer til að fæð-
ast). Efnisliyggjan vann stnám
saman bug á hinni andlegu menn-
ingu, sem átti upptök sín í Oxford.
Velmegunin á dögum Viktoríu
liafði gert menn værukæra og
þunglamalega. Velmegunin helst
fram á 20. öld, en fáa grunaði þá
hvaða byltingaöfl leyndust undir
yfirborði þjóðlífsins. Skuldadagarn
ir komu með fyrri heimsstyrjölch
inni. Keimingar og verðmæti, sem
tnenn höfðu haldið sígilt, urðu
eiriskisvirði í beim hildarleik.
Ungir menn, sem langaði til að
komast í stríðið, töldu Oxford
besta og skemtilegasta staðinn þar
sem þeir gætu eytt seinustu mán-
uðunum áður en kallið kæmi. En
þegar blómi enskra æskumanna
haíði fallið á vígvöllunum, þá fanst
þeim, sem af komust og leituðu ao
nýu til Oxford, að þeir væri skop
legar hetjur dauðadæmdrar kyn-
slóðar. Þeii' voru þreyttir á lífinu.
vonsviknir og bitrir í skapi. Sum-
ir fóru þangað aðeins til að leita
sjer hvíldar eftir strxðið. Sumir
höfðu þá fánýtu von, að þeir gæti
horfið aftur til hins sama lífs og
var fyrir stríð. Flestir, sem komu
úr þrengingum og hörmungum
stríðsins, heldu að Oxford gæti
veitt sjer alla þá ánægju, sem
þeir höfðu farið á mis við. Þeir
vildu ekki viðurkenna að þeir
höfðu kvatt æskulífið um leið og
þeir fóru í hermannabúningana.
Þetta var utanveltu og hávaðasam-
ur lýður, leyfar þeirrar kynslóðar,
sem liðið hafði skipbrot. Þeir
drukku sleitulaust og dönsuðu sem
æðisgengnir eftir nýjustu „jazz“-
tónunum. Þeir þeyttust í nýjum
bílum eftir friðsælum þjóðvegum,
svo að lögreglunni stóð stuggur af,
en borgurunum stór hætta. Þeir
efndu til hóflausra skemtana og
köstuðu velsæmi fyrir borð í sí-
feldri leit að gleði.
Þeir voru nefndir „The Bright
Young Things“ og hinir, sem næst-
ir komu, öpuðu eftir þeim. Það
eru þessir menn, sem Evelyn
Waugli og Aldous HuxJe.y lýsa í
hinum háðbitru sögum sínum og
Noel Coward í skopleikum sín-
um.
Eítirköst stríðsins.
Um 1930 settu þeir ekki lengur
Ccdcrd,