Lesbók Morgunblaðsins - 10.04.1949, Síða 1
%
Sunnudaginn 10. apríl 1949.
14. tölublað
XXIV. árgangur.
REYKJAVÍK OG SUÐURLAND
FYRIR 65 ÁRUM
SUMARIÐ 1883 voru sendir hingað tveir kaþólskir prestar, barón von
Geyr og Alexander Baumgartner til þess að hressa við kaþólska trúboð-
iS, sem hafði verið forystulaust síðan Baudoin pi’estur fell frá 1876. í
Kaupmannahöfn slóst í fylgd með þeim ungur maður, Wolfegg greifi,
sem þar hafði verið við nám. Þeir ferðuðust hjer víða um land og skrif-
aði Baumgartner síðan ferðasögu, sem heitir „Island und die Faröer".
Sagði Willard Fiske svo um bókina: „Mjer hefir bœst bók yðar í safn
mitt og jeg hefi lesið hana tvisvar. Að mínu áliti er það besta og skemti-
legasta ferðabókin frá fslandi, síðan Henderson skrifaði sína ferðasögu“.
Og í blaðinu „Lýð“ á Akureyri segir í ritfregn um bókina: „Jeg hika
ekki við að segja, að bók þessi er langbest allra þeirra bóka, sem enn
hafa verið ritaðar um ísiand í þessa stefnu. Hún er í einu lœrð og al-
þýðleg, víðförul og áreiðanleg'1. — Hjer birtist stuttur útdráttur úr bók-
inni, þar sem því er lýst hvernig hjer var umhorfs fyrir rúmum 65 árum.
HÖFUÐBORG íslands stendur
utarlega á litlu nesi, sem skag-
ar norðvestur í flóann. Á und-
an okkur sigldi inn á höfnina
franska herskipið „Allier“, en þar
lá fyrir annað stærra franskt her-
skip, sem „Dupleix“ hjet, og lítið
danskt herskip, sem „Diana“ hjet.
Lágu þau fyrir festum slcamt frá
siglulausum skipsskrokk, sem
þarna var kolaforðabúr. Þar um-
hverfis voru nokkur dönsk kaup-
för og fiskiskútur, og fjöldi báta
var á ferðinni fram og aftur milli
skipanna. Öll höfðu skipin fána
uppi og í landi sáust blakta dansk-
ir, enskir, sænsk-norskir, franskir
og íslenskir fánar, svo að þetta
setti líflegan svip á staðinn. Eftir
langa sjóferð vorum við aftur með-
al manna af ýmsum þjóðum. Fram
undan var höfn og eitthvað sem
líktist borg.
En frá höfninni að sjá hefir
Reykjavík síður en svo á sjer
evrópeiskan borgarsvip. Henni
svipar mest til venjulegs fiski-
þorps. Enginn hafnarbakki, enginn
viti, engin vígi og tæplega nokk-
urt stórhýsi. Þar eru aðeins nokkr-
ar litlar bátabryggjur, út frá
klöppum eða berum fjörusandin-
um. Sumar þeirra ná upp í versl-
anir eða fátæklegar vöruskemmur.
Milli þeirra standa hús og búðir.
Flest eru húsin einlyft, en á ein-
staka stað sjest tvílyft hús.
Við sigldum inn í höfnina frá
norðvestri og höfðum því Austur-
bæinn á vinstri hönd en Vestur-
bæinn á hægri hönd. Stærstu
verslunina frá vinstri á býskur
kaupmaður frá Hamborg; þá kem-
ur Hótel Alexandra og það á dansk
ur maður; þá kemur franska „kon-
súlatið“. sænska „konsúlatið",
nokkur íbúðarhús og svo verslun-
arhús Fischers, hins danska stór-
kaupmanns, sem var með okkur á
skipinu; síðan kemur enska „kon-
súlatið“ og þaðan eru fiskimanna-
kofar á grýttri ströndinni vestur
úr. Þetta eru húsin næst höfninni.
Af hinum, þar að baki, sáust aðeins
þökin. *
Til vinstri blasti þó við nsulegt,
langt hvítt hús með fánastöng fvr-
ir framan. Það er bústaður lands-
höfðingja. í hinum enda bæarins
rís stórt verslunarhús, sem Glas-
gow heitir. Á milli þeirra sjest
Latínu-skólinn. Hann stendur
nokkru hærra og er án efa vegleg-
asta byggingin. Yfir þök húsanna
í • Miðbænum sást hinn litli turn
dómkirkjunnar og rjett þar hjá sá á
þakið á Alþingishúsinu. Lengst til