Lesbók Morgunblaðsins - 10.07.1949, Blaðsíða 5

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
321
•
mjög hljedrægum afbragðsmarini
og miklum fræðimanni (d. 1877)
Á hann og notar innsigli þessa
frænda síns og nafna. Sagt hefur
verið, að leit væri á slíkum öðlingi
sem „Páli stúdent“. Hann var um
hálfa öld í þjónustu Bjarna amt-
manns Þorsteinssonar, fyrst amt-
mannsskrifari á Stapa og síðan
lengi í Rvík, þá er amtmaður var
orðinn blindur og átti þar heima
embættislaus. „Gat hann ekki feng-
ið sig til að víkja úr vistinni, er
amtmaður misti sjónina,“ segir Jón
Helgason („Þeir, sem settu svip á
bæinn“). Dr. Jón Þorkelsson segir,
að hann hafi verið „maður trú-
lyndur, sundurgerðarlaus, svo sem
mest mátti verða og hófsmaður um
hvern hlut“. Hann bætir því við (í
vel ritnu æviágripi, stuttu), að
hann hafi bundið handritasöfn
þeirra biskupanna, Hannesar Finns
sonar og Steingríms Jónssonar.
, límdi upp, fyllti út skörð og samdi
við efnisyfirlit og nákvæm regist-
ur og tók ekki eyrisvirði fyrir“.*
„Páll stúdent“ var fágætlega bók-
elskur. „Ein hans mesta ánægja
var að handfjalla gamlar bækur“,
segir Jón Helgason.** Viðfangsefni
þeirra nafna eru í sumu lík. Báðir
unnu þeir lífsstarf sitt á skrifstofu.
Og hugurinn að baki verketni og
hjástundi hefur — ef svo má að orði
kveða — sama innsigli. Ættarmót í
hugarfari eða hugerni er greini-
legt. Engan hef jeg sjeð hand-
leika bók með slíkri ást og lotn-
ingu sem Pál Sæmundsson Hóm-
ers-þýðingar Sveinbjarnar Egils-
sonar í skrautbandi.
★
í ævisögu eins forföður Páls Sæ-
mundssonar, Pjeturs Þorsteinsson-
ar, sýslumanns í Múlaþingi (d.
1795) segir, að þeir menn sjeu sjald
* Leturbreyting J. Þ. Sunnanfari
IV., 6.
** Tómas Sæmundsson, bls. 36.
gæfir, sem „ásamt sjeu bæði vísir
og góðir“. En þannig hafi Pjetri
sýslumanni verið farið. Því sje ,,til-
hlýðilegt" að halda á lofti „lofs-
verðri“ minningu hans.
Ef menn renna augun yfir .þann
þátt mannkynssögunnar, sem gerst
hefur á vorri öld, taka þeir, að lík-
indum, skjótt undir þennan dóm.
Og vjer þurfum ekki lengi að leita,
hvorki í sjálfra vor hugskoti nje i
annarra tali og ráði, uns vjer finn-
um þar ýmiskonar illúð og sora.
En mennirnir eru misjafnir. Minn-
a$t ýmsir aldraðir þess ekki, þá er
þeir rifja upp lífssögu sína, að
margur maðurinn hefur veitt þeim
yl og gleði, vinsemd og ómetanlega
„hjálp“ í viðlögum“ og vanda?
Hver óvanskapaður maður er bæði
illur og góður, vís og óvís. En hinn
góði maður og hinn „vísi“ mað-
ur í manninum lætur löngum lítið
yfir sjer, er ekki hávær um eigið
ágæti, bolast ekki upp að háborði
nje upp í valdastól. Slíkt er bragur
hans og eðli. En helsti margir eru
þau lítilmenni, haldnir svo hrak-
legri smánarkennd, að þeir þegja
um það, er þeim er vel veitt eða vel
er gert við þá Því sjest oft yfir góð-
leik og drengskap. Má þó síst
gleyma, að margur er fornum vel-
unnendum tryggur og gagnholluf.
Og ekki virðist óeðlilegt, að mann-
gæði og mannvit fari að nokkru
saman. En þá er jeg las þau fagur-
yrði, um Pjetur sýslumann, sem
kyeiktu þessar athugasemdir, flaug
mjer niður hans, Páll Sæmunds-
son, í hug.
Sigurður Guðmundsson.
4/ ^ ^
ÁSTRALÍUMENN ætla að fara að
virkja ána Murray, sem rennur á landa
mærum New South Wales og Victoria
ríkjanna. Verða þar gerðar stíflur bæði
til áveitu og rafmagnsframieiðslu. Til
þessarar virkjunar hafa verið pantaðar
vörur í Bretlandi fyrir 2.100.000 Ster-
iingspund.
X
auóauióur
eflir SNEOLU-HAU.A.
FYRIR nokkrum árum voru Morg-
unblaðið og Tíminn að jagast út
af símahlerunum. Þá var þetta
kveðið:
Af forvitni sál mín var þjökuð
og þjáð,
og það hafði ’ún verið um tíma.
Þá gaf mjer hann Hermann það
haldkvæma ráð
að hlusta í lokaðan síma.
Svo lá jeg við fóninn, en hevrði
ekki hót.
þótt hlustaði galopnum hvopti.
Mjer kom hún á óvart sú þögn
í þeim þrjót,
sem þjófur úr heiðskíru lofti.
Eftir atkvæðagreiðsluna um van-
traustið á stjórnina í vetur:
Kreistu upp „já“ úr kverkagjá
kommar flálundaðir.
Sátu hjá og hlustuðu á
Hermann og plágufaðir.
Eftir 30. mars s.l.
Þjóðin er öll á þorskavegi
og þjóðnýtir siðgæði.
Nú á að stofna á næsta degi
námskeið í grjótkasti.
Hjer munu engar hömlur binda
hendur nje samvisku,
og trúfrelsið eins og til að mvnda
í Tjekkóslóvakíu.
^ ^ ^ ^ ^
ALLIR innflutningstollar hafa verið
hækkaðir nýlega um 5% á Spáni. —
Dýrtíð þar í landi jókst um nær 75%
árið 1948.