Lesbók Morgunblaðsins - 24.07.1949, Blaðsíða 4

336
LESBOK MORGUNBL\ÐSINS
máls. Þegar þau fundust næst,
sagði hún: „Kort var efnið, Vöttur
minn, vantaði í alla þumlana"
Fjöllin á Austfjörðum eru há og
sæbrött og eins og sporðreist, því
að berglögum snarhallar öllum
inn til landsins. Má einna gleggst
sjá þetta í Reyðarfirði. Þar má líta
berglög sem byrja efst í fjalli, en
eru komin niður í sjó er innar
dregur með firðinum.
Reyðarfjörður er mestur allra
Austfjarða og inn-úr honum skerst
Eskifjörður og sitt þorpið við hvorn
fjörð. Eskifjörður mátti um skeið
kallast höfuðstaður Austurlands og
þar var sett á fót útbú frá Lands-
bankanum. En með bættum sam-
göngum á landi, Fagradalsbraut.
hefir Reyðarfirði aukist mjög
þrifnaður. Danir kölluðu fjörðinn
og kaupstaðinn altaf Rödefjord, en
þorpið heitir rjettu nafni Búðar-
eyri. Þar er löng bygð meðfram
ströndinni og snotur hús. Bílvegur
er þaðan til Eskifjarðar, en okki er
hann góður, og mjög brattur.
Eskifjarðarkauptún stendur undir
háu fjalli og undirlendi er þar ekk-
ert nema lítill dalur inn af fjarð-
arbotninum. Framarlega á nesinu
milli fjgrðanna stendur prestsetrið
Hólmar. Það var einu sinni talið
dýrasta brauð á landinu. Skamt
fyrir utan Eskifjörð er Karlsskáli,
þar sem Eiríkur tengdafaðir þeirra
Jóannesar Paturssonar, Jóns Ólafs
sonar skálds og Benedikts S. Þór-
arinssonar kaupmanns bjó eitt
sinn blómabúi. Nokkru innar er
Stekkur, þar sem dr. Richard Beck
er fæddur.
A siglingaleiðinni milli Reyðar-
fjarðar og Norðfjarðar er farið
fram hjá Gerpi, austasta odda ís-
lands. Þarna í fjöllunum og með-
fram ströndinni eru margir kletta-
strókar, óefað tröll, sem dagað hef-
ir uppi. Eitt þeirra stendur fram
við sjó undir Barðsneshorni og er
engu iíkara en það hafi kórónu á
höfði og sje í fornri skikkju. Stend-
ur það þarna vörð um innsigling-
una til Norðfjarðar. Innan við það
heita Rauðubjörg, þverhnýptir
klettar, sem ganga í sjó fram á
alllöngum kafla, og stinga mjög í
stúf við alt annað hjer umhverfis.
Ekki er það rjettnefni á þeim að
kalla Rauðubjörg, því að þau eru
aðeins björt, bjartari en nokkrar
aðrar jarðmyndanir, sem jeg hefi
sjeð. Nú skein kvöldsól á þau og
sýndust þau gullin, en kunnugir
sögðu að þau væri jafnvel fegurst
í dumbungsveðri.
Nes í Norðfirði er nú kaupstað-
ur og þar er mest bygð á Aust-
fjörðum. Lega kaupstaðarins er
svipuð og annars staðar, en upp
frá firðinum er vítt hjerað. Mjer
varð starsýnt á þann snyrtimensku
brag, sem þar er. Og þegar jeg
skoðaði kirkjuna varð mjer það á
að bera hana í huganum saman við
kirkjuna á Búðum í Fáskrúðsfirði,
og hver regin munur er á því
hvernig hugsað er um þessi tvö
guðshús. Umhverfis kirkjuna í
Norðfirði er stór og fallegur skrúð-
garður rneð fallegum og þroska-
vænlegum trjám. Var mjer sagt
að kvenþjóðin í kaupstaðnum hefði
komið upp þessum fagra garði og
sæi um hann, og mun það verða
henni til ævarandi sóma. Kirkjunni
er líka vel við haldið bæði hið ytra
og innra, öll vel máluð og snyrti-
bragur á öllu. Þar eru flosdúkar á
gólfi og rafljós í gömlum kerta-
stikum úr kopar, en íslenskir fán-
ar hafðir til skreytingar. En prje-
dikunarstóllinn finst mjer ekki eiga
þar heima og vera illa settur. Hann
er gamall (frá 17. öld var mjer
sagt) og var fluttur hingað úr
kirkjunni á Skorrastað. Tveir flet-
ir hans falla upp að veggjum, svo
að ekki er hægt að sjá hvað á þeim
stendur. En á hinum flötunum eru
myndir af Kristi og postulunum
Pjetri, Markúsi og Mattheusi. Á
brún stólsins er letrað: „Gud taler
self af dette Sted, lad op et villigt
Öre“. Og neðst á honum stendur:
,,Gud til Ære, Kiercken til Zirat
er D. P. Stol given af Röde Fjords
.....“ Meira er ekki hægt að lesa.
Þessi prjedikunarstóll væri best
kominn á Þjóðminjasafninu og
kirkjan ætti að fá annan, sem er í