Lesbók Morgunblaðsins - 31.07.1949, Blaðsíða 8

348
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
SKUHÐGKAFA AÐ VERKI. Margar stórvirkar vjelar hafa íslendingar eignasl
á seinni árum og ma þar til telja skurdgröfurnar. Vilhjálmur Stefánsson sagöi að
það scm sjer hefði orðið einna stai’sýnast á hjer á landi, væri hinar miklu fram-
ræslur, en þær væru ekki komnar enn ef skurðgröfurnar hefði ekki verið. Stór
svæói \ íða um land er nú verið að þurka með iramræsluskurðum og aHs staðar
eru iarðýturnar að verki. Það hefði gengið seint að grafa þessa miklu skurði með
páli og reku, sem til skams tíma voru lielstu jarðabótaverkfærin hjer. (Ljósm.
Ól. K. Magnússon).
Á slæmum vegi.
Scint i ágústmánuði 188G var Þor-
valdur Thoroddsen á ferð um Horn-
straudir og var um nótt í Bolungar-
vik fyrir norðan Furufjörð. Segir hann
svo íiá ferðalaginu upp úr víkinni:
Þega. við um morguninn fórum frá
Bolur.garvík var allt hulið snjó niður
i sjó. Upp af Bolungarvíkurseli eru snar
brattiv hjallar grasi vaxnir, með tölu-
verðum jarðvegi og eintómum dýum.
Var þetta allt upp bólgið og öklasnjór
ofan á. Grasbrekkurnar voru svo hál-
ar, að varla var hægt að fóta sig og
þurfli að hafa mestu varúð og fyrir-
höfn með hestana, þvi þeir ýmist duttu
eða lágu í. Þegar við vorum komnir
hjer um bil 400 fet upp, á efstu brúnina
á grashjöllunum upp af selinu, gekk
annar af fylgdarmönnum mínum á
undun og teymdi kofíortahest. Klár-
inn lá i efst í hjallabrúninni, byltist og
braust um, veltist svo um hrygg og
gat ekki stöðvaði sig á brúninni vegna
þungans á koffortunum og hentist svo
niður fyrir. Oss datt ekki í hug, að
við sæum hestinn lifandi aítur; það
var cins og hvolpi hefði verið kastað
af hendi. Hesturinn snerist fjórum
sinnum við í loftinu, er hann hentist
hjalla af hjalla niður alla hlíðina. —
Loks kubbaðist klyfsöðullinn sundur,
og gjarðirnar og koffortin hoppuðu
niður undir jafnsljettu, en klárinn
stöðvaðist hálfur á kafi í dýi. Við
helduni að í honum hefði brotnað
hvert bein, en svo var eigi; hestur-
inn var að mestu óskaddaður, hafði
hann hvergi komið á stein, altaf fail-
ið á gljúpan jarðveg og i dý, og svo
höfð.i koífortin hiíít honum.
Merkilegt fólk.
í brjefi, sem Matthias Jochums-jon
skrií iði Stefám Stefánssyni skóia-
meistara fyrir næi 60 áruni (l'ÍOO)
segir hann svo: — Merkilegt er þetta
okkar fámenna, margpískaða, já, niarg-
drepna fólkl Það eru engin sjáanleg
ellimerk komin á það enn. Það tímgast
eins og bestu þjóðir. Það fæðir £í sjer
færri idióta og stórglæpamenn en nokk
ur önnur Evröpuþjóð, og það fiam-
leiðir fleira af gáfuðu fólki en flestar
aðrar, ef rjett er skoðað. Og hvað
hleypidóma snertir, stöndum við ofar-
lcga. enda slendur vor litla þjóð á
fornum kulturmerg. Eftir kenmngum
vorra daga, er það slærra moment en
flestir ætla. Reyndar eru (einmitt þess
vegna, flestar tradionir hjá oss slitn-
ari i’ii á öðrum Norðurlöndum, enda
er þvi bæði nauðsynlegra og auðveld-
ara að kenna hjá oss nýtt (eða ætti að
vera auðveldara).
Gjör rjctt — þol eigi órjcll.
Því hefir verið haldið fram, að
helstu skilyrði fyrir því, að frelsið
yrði rjettilega notað, væri að betri
menn þjóðarinnar hlýddu boðorðunum:
„Gjör rjett" og „þol eigi órjett“. Þeir,
sem órjettinn gera eru lastverðir, en
þeir, sem órjettinn þola, eru einnig
lastverðir. Það getur vcrið mjög mik-
ill ábyi gðarhluti að horfa á órjettinn,
án þess að gera neitt til að liaida uppi
rjettmum. Það er ekki holt heilræði að
kenra mönnum að hnýsast ekki eftir
þvi, sem órjett er gert, því að slikl
eiga menn að láta sig miklu skifta. Sá
hugsunarháttur, að best sje að skifta
sjer ligi af neinu, heldur lála þá. sem
ilt gera, sjálfa bera ábyrgð á gerðuin
sínum, verður að víkja fyrir þeim
hugsur.arhætti, að vjer, sem njótum
verndar rjettarins, sjeum einnig skyld-
ir að vernda rjettinn gagnvart órjett-
inum, og að heill og hamingja íslands
sje undir því komin, að lögum og rjetti
sje haldið uppi gagnvart ólögum og
rangindum. — (Páll Briem amtm.)