Lesbók Morgunblaðsins - 11.09.1949, Blaðsíða 6

LESBOK MORUUNBLAÐSINS
B94
i
.'li-íi tíiuí; nuIÍL
Hni-ng Ii *
OG SÁLUSORGARAR
.lfLl
■ *« 0£C{ Oö .
! 1 - - . ' . • >íLJ(_
1U
in meðui við veikindum sáiarinnar
iiM inljíiióucl
Talið er að þriðji hver sjúklingur, sem leitar lækn-
iSr fái engan batar vegna þess að læknar hafa eng-
('.illloM (H*
EFTIRFARANDI smásaga er ekki
eins dæmi. Svipuð saga gerist dag-
lega hjá öliuin læknum.
llálíþrúug kona kom til læknis
og kvartaði ttm innvortis þjáning-
ar. „Þær korna hvað eítir annað,“
sagði hún, „og jafnframt fæ jeg
óþolandi höfuðverk og ógleði. Og
einkennilegast er, að þetta kemur
varla fyrir á daginti, lteldur aöeins
á næturnar."
Lækniritm var ungur maður cn
hafði mikið álit á sjer fyrir lær-
dóm og þekkingu. Hann hlustaði
með athygli á sjúkdómslýsingu kon
unnarrog ^íðan skoðaði hann hana
eins nákvæmlega og honum var
unt og jeftir jijllum bestu reglum
læknislistanánar.
Þegar skoðuninni var lokið,
spurði konan kvíðafull: „Er þetta
mjög hættulegt?“
Læknirinn; hristi höfuðið.
„Jeg skal láta yður fá pillur, sem
draga úir verkjunum og ógleðinni.
En að því er jeg best fæ sjeð
gengur ekkert að yður.“
Konan varð stórmóðguð: „Hvern-
ig dirfist þjer að segja þetta? ?Etlið
þjer að reyna að telja mjer\rú um
að þetta sje allt uppgerð eða ímynd
un hja mj,er?“ .
„Nei, jeg .trúi því vel að þjer
íáið þess’a verki,“ svaraði læknir-
inn. „En orsökin er sálarlegs eðlis.
Það gengúr ekkert að yður líkam-
lega. Vera má að þjer hafið við
áhyggjuf eða húgstríð að búa — og
að þar sje að leita ástæðunnar til
þessa. Engin meðul geta bætt úr
því. Máske væri rjettast fyrir yður
að fara til sáliræðings — eða þá að
þjer töluðu við prestinn yðar og
segðuð honum upp alla sögu....“
Seinna þegar læknirinn sagði
starfsbróður sínum frá þessu at-
viki ljet hann svo um mælt:
„Það getur verið að jeg hefði get-
að orðið konunni að liði, ef jeg
liefði bæði verið læknir og sálusorg
ari. En i hvert skiíti og eitthvað
þe*ssu líkt kemur fyrir mig, finn jeg
til vanmáttar míns. Jeg veit hvern-
ig á að fara að þvi að lækna líkam-
leg mein. En maðurinn er annað
og meira en liifærl, taugakerfi og
bein. Menn hafa sál, eða anda, eða
hvað þjer viljið kalla það. Og þeg-
ar líkaminn líður þjáningar vegna
sálarinnar, þá get jeg ekki gert
neitt annað fyrir sjúklinginn en
látið hann fá meinlausar pillur og
segja honum að engin hætta sje á
ierðum.“
BETUR og betur eru læknar nú
farnir að sjá, að ýmislegt af þvi,
sem þjáir líkamann, er ekki lík-
amlegs eðlis og því ekki hægt að
bæta með meðulum eða læknis-
aðgerðum, heldur á það rót stna
í sálarlifinu, þar sem þeir komast
ekki að því.
Talið er, að nær þriðji hver mað-
ur, sem leitar læknis, sje líkamlega
heilbrigður. Þessu hefur herlæknir-
inn, David M. Banen haldið fram í
læknaritinu „The Military Surge-
on“. Og hann tekur dýpra í árinni.
llann segir að annar þriðjungur
sjúklinga sje að vísu nteð einhverja
líkamskvilla, en undirrót þeirra sje
salarlegs eðlis.
Þegar menn thuga nú betur hvað
liggur a bak við þessa niðurstöðu,
að mikill hluti allra mannlegra
meina er þannig, að venjulegir
læknar geta þar enga bót á ráðið,
þá sjá menn að hjer er um alvar-
legt vandamál að ræða.
Sálfræði, sálgreining og sállækn-
ingar eru til þess að gera ný vís-
indi, en þau sýna, að menn eru
vaknaðir til meðvitundar um, hvað
læknavísindin ná í raun og veru
skamt. En þessi nýu visindi eru
enn á byrjunarstigi, og því alls ekki
fær um að leysa úr þeim vanda,
sem að steðjar.
SÁL mannsins er ekki jafn auð-
velt að rannsaka eins og líkamann.
Það er ekki hægt að iinna neinar
sálarmeinsemdir með venjulegum
hitamæli. En þó er sálin jafn raun-
veruleg eins og líkaminn, og verði
hún fyrir einhverju áfalli, þá get-
ur það orsakað likamlegar þján-
ingar, alveg eins og ef t. d. nýrun
verða íyrir áfalli.
Banen herlæknir leggur því
mikia áherslu á það í grein sinni
að það sje engu þýðingarminna að
iinna sálveiklun heldur en líkams-
veiklun. Haim segir: „Það er ekki
nóg að herlæknirinn geti læknað
líkamsmein, hann verður líka að
geta bætt úr þjáningum sálarinnar.
Það er ekki nóg að hann sje aðeins
læknir, hann verður einnig að vera
faðir og skriftafaðir sjúklinganna:
Það dugir ekki, segir hann enn
fremur, að læknirinn líti á sjúkling
eins og líkamsvjel, hann verður