Lesbók Morgunblaðsins - 16.10.1949, Blaðsíða 14

LESBÓK MORGUNBIAÐSIN í*
t S58
Hinir fyrnefnáu geta verið mjög ó-
líkir, eða svo ólíkir sem systkin geta
frekast verið. En hinir síðarnefndu
eru jafnan af sama kyni og svo
líkír, bæði í ytra útliti, háttum öll-
um og gáfum, að naumast er hægt
að þekkja þá sundur.
Tvíeggj a- .víburar eru úr tveimur
eggjum, sem hafa frjóvgast sam-
tímis. Ástæðan til þess, að þessir
tvíburar geta verið ólíkir, er sú, að
eggin hafa verið sitt með hvoru
móti, með mismunandi „genes“, eða
erfðasellum. Þessir tvíburar geta
verið sinn af hvoru kyni, en það
geta líka verið tvær stúlkur eða
tveir drengir. Annar getur verið
þrekmikill en hinn veiklaður, ann-
ar getur verið stór en hinn lítill,
annn fallegur en hinn ljótur, annar
gáfaður en hinn heimskur.
Eineggja-tvíburar eru úr sama
eggi, sem hefur klofnað nokkru eft-
ir að það frjóvgaðist. Ef eggið klofn
ar ekki fyllilega, verður úr því van-
skapningur, eða samfastir tvíburar.
En þegar egg klofnar alveg, koma
fram tvö fóstur, sem hafa sömu eig-
inleika, af því að hinir sömu erfða-
eiginleikar fylgja hvorum hluta.
Venjulega verða þessir tvíburar
jafn líkir og tveir vatnsdropar, báð-
ir af sama kyni, álíka á vöxt, líkir
að gáfum og öllu hátterni. Og venju
legast eru meira að segja fingraför
beggja eins. Þeir eru svo líkir í út-
hti og háttum, að flestum veitist
erfitt að þekkja þá sundur.
Þetta, hvað tvíburar eru líkir,
getur haft margvíslegar afleiðing-
ar. Einu sinni voru tvíburar Lskóla
hjá mjer. Fyrst í stað voru þeir báð-
ir með gleraugu, en svo fundu þeir
upp á því að vera með gleraugu til
skiftis og þá þekti jeg þá aldrei
sundur og varð að spyrja í hvert
skifti: „Hvrort erL þú nú heldur Bob
eða Bíll?“ Tvíburar voru líka einu
sinni í sama bekk og ein dóttir mín.
Hún sagði okkur fra því og hendi
mikið gaman að, að öðrum þeirra
hefði orðið eitthvað á, svo að hann
hefði unnið til refsingar, og svo
hefði kennarinn refsað hinum bróð-
urnum af því að hann þekti þá ekki
sundur. Jeg kyntist þessum drengj-
um og það var alveg ótrúlegt hvað
þeir voru líkir. Meira að segja tenn
urnar alveg eins í báðum, báðir
höfðu mist sömu barnstennur og
nýu tennurnar voru jafn stórar í
báðum.
Einu sinni voru þrennir tvíburar
í skóla, þar sem jeg kendi. Þeir
voru tveir og tveir svo líkir á allan
vöxt, framkomu og í málrómi að
vinir þeirra gátu ekki einu sinni
þekt þá sundur. Námshæfileikar
þeirra voru og mjög líkir. Einir tví-
burarnir lærðu skógfræði og á fjór-
um námsárum voru þeir svo hníf-
jafnir í öllum námsgreinum að
engu skakkaði. Þeir voru báðir
mjög ástundunarsamir og í viður-
kenningar skyni fyrir dugnað sinn
voru þeir báðir ko^nir heiðursfje-
lagar í skógræktarfjelaginu.
Aðrir tvíburarnir lásu verkfræði
við háskólann og það var eins um
þá, enginn munur á námshæfileik-
um. Venja var að veita allstóra f jár-
hæð þeim stúdent, sem skaraði
fram úr í námi, en að þessu sinni
komst dómnefndin að þeirri niður-
stöðu að þessir bræður bæri af öðr-
um, en þeir væri svo jafnir, að ekki
væri hægt að gera upp á milli
þeirra, og þess vegna var verðlaun-
um skift á milli þeirra.
Þriðju tvíburarnir lögðu fyrir sig
fimleika og íþróttir. Við bóklegt
nám voru þeir -taldir alveg jafnir
og það var máske ekki jafn undar-
legt og hitt, að þegar út í íþróttirn-
ar kom þá voru báðir nákvæmlega
jafnvígir þar, hvort sem um var að
ræða frjálsar íþróttir, knattspyrnu
eða glímur. Þeir voru svo líkir á
vcxt og svip að kennarinn þekti þá
aðeins sundur á því, að annar
þeirra var með örlitinn mórauðan
blett á nefinu.
í bók, sem Johannes Lange frá
Muncher. hefur skrifað um með-
fædda glæpahneigð, hefur hann
sýnt fram á hvernig slík hneigð er
hin sama hjá eineggja-tvíburum.
Hann hefur athugað 13 eineggja-
tvíbura og 17 tvíeggja-tvíbura. —
Árangurinn af þeim athugunum
varð einstæður. Meðal tvíeggja-
tvíburanna var aðeins eitt dæmi
þess að báðir tvíburarnir höfðu
komist undir manna hendur. En
meðal eineggja-tvíburanna voru 10
dæmi þess að báðir tvíburarnir
höfðu komist undir manna hendur,
og fyrir nákvæmlega sömu yfir-
sjónir. —
Ýmsir aðrir fræðimenn hafa at-
hugað glæpahneigð hjá eineggja-
tvíburum og niðurstöður þeirra
virðast sanna það, sem Lange hafði
þóst komast að, að glæpahneigð
gengur að erfðum, og að erfðirnar
hafa þar meira að segja en upp-
eldið.
Á undanförnum árum hafa vís-
indamenn við háskólann í Chicago
gert margar athuganir á eineggja-
tvíburum, aðallega þó H. H. New-
man prófessor. Þessar rannsóknir
hafa leitt til þess að nokkur munur
finst á tvíburunum ef þeir hafa
notið mismunandi uppeldis og lífs-
kjara.
Nútíma lífeðhsfræðingar halda
því fram að tvent geri manninn að
því, sem hann er: Meðfæddir hæfi-
leikar, eða „genes“ og á hinn bóg-
inn lífskjör og samneyti við aðra
menn. En lífskjörin geta aðeins
haft áhrif á hina meðfæddu hæfi-
leika, en ekki skapað hjá neinum
nýa hæfileika.
Það er því ákaflega mikils varð-
andi að vera af góðu fólki kominn
og hafa alist upp með góðu fólki.
(Grein þessi er eftir Nathan
Fasten, og birtist í ameríska
læknablaðinu ,,Hygiea“).
íW ^W íW íW 5W .>