Lesbók Morgunblaðsins - 20.11.1949, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
513

(Ínín Jjónsdóttir jrcí fdeótlaidca:
FANNEY
reisa kirkjur fyrir þjóðkirkjusöfn-
uðina. Mun enginn geta fært sönn-
ur á að þær kirkjur hefði komist
upp fyr, ef fríkirkjan hefði ekki
verið reist. Það má því segja að
fríkirkjusöfnuðurinn hafi um nær
hálfa öld lagt Reykjavík til bæði
prest og kirkju fyrir sína pen-
inga, og er vert að minnast þess
„Kirkjan er sjálf fædd í stormi
og eldi, og reynslan hefir sýnt á
liðnum tímum, að þau fyrirtæki
hafa ekki orðið öðrum skammlífari,
sem kent hafa að einhverju leyti
storms og elds á sinni fæðingar-
stund og uppvaxtarárum“, sagði
sjera Ólafur á 25 ára afmæli safn-
aðarins. Nú geisa hvorki stormar
nje eldar um þann söfnuð. Hann
býr að sínu og nýtur trausts og
viðurkenningar bæði leikra manna
og lærðra.
Fyrir mörgum árum átti jeg tal
um kirkjumál við mann, sem þótt-
ist algerlega trúlaus og var utan
kirkju. Honum gramdist að bróðir
hans hafði gengið í fríkirkjusöfn-
uðinn, af því að „það sýndi áhuga
fyrir kirkjumálum og trúarbrögð-
um“, það hefði verið sýnu betra að
hann hefði verið kyr í þjóðkirkj-
unni.
Þetta rifjast upp fyrir mjer á
þessum tímamótum, og það er mik-
ill sannleikur í þessu. Þeir, sem
stofnuðu fríkirkjusöfnuðinn og
þeir, sem hafa gengið í hann, hafa
gert það af áhuga fyrir trúmálum,
en hvorki af uppreisnarhug nje
löngun til að láta á'sjer bera í
þjóðfjelaginu. Meðan sá áhugi er
vakandi, mun söfnuðinum farnast
vel. Á. Ó.
íW
UNGUR maður, sem hafði verið í stríð-
inu, segir frá:
— Þið vitið ekki mikið hvað skot-
hríð er! Þarna lágum við í skotgröf og
keptumst við að hlaða og skjóta. Sein-
ast höfðum við engan tíma til að hlaða,
vjð skutum og skutum.
HJER segir frá sjómannaeyunni
Fanö og íbúum þar. Þeir voru
einu sinni kunningjar Reykvík-
inga. Árið 1792 lætur ,,Det fanö-
iske Interessentskab“ reisa versl-
unarhús á mölinni, þar sem gamla
„reipslagarahúsið“ hafði staðið,
og byrjaði að versla þar. Þetta
hús var í daglegu tali nefnt
„jóska húsið". Fyrir versluninni
stóð Morten Jensen Rödgaard
skipstjóri, en hafði hjer verslun-
arstjóra. Ekki stóð þessi verslun
nema í 15 ár, því að 1807 keypti
Adser Knudsen hana, og eftir
hann eignaðist Bjarni riddari
Sívertsen „jóska húsið“.
I.
FANÖ er ekki aðeins eyja, hún er
land. Hún á sjer sögu og menn-
ingu, sem er frábrugðin sögu ann-
ara landshluta Danmerkur og hún
á sjerstakan þjóðsöng. Þjóðsöng-
urinn er altaf sunginn í lok hverr-
ar samkomu, sem haldin er á
eynni, og þessvegna sungum við
hann líka í lok veiðimannafjelags-
ballsins, síðasta sunnudaginn sem
við vorum á Fanö. Okkur var nefni
lega boðið á ball.og ekki nóg með
það! Okkur var boðið í ökuferð um
eyna á laugardaginn og síðan hald-
ið samsæti um kvöldið á fínasta
hótelinu í Nordby. Og fyrirlestrar
voru haldnir og langar ræður. Við
heyrðum sögu eyjarinnar á þýsku
og landafræði hennar á þýsku og
dönsku. Okkur var sýnt allt hið
markverðasta í Sönder-Ho, gamla
þorpinu niðri á suðuroddanum og
Nordby veitti okkur vel og rík-
mannlega og dansaði við okkur og
sóng með okkur og fyrir okkur.
Allt var þetta af einskærri gleði
yfir því hve vel við höfðum unnið
að skógarhögginu. Fólkið hafði nú
reyndar verið dálítið tortryggið
fyrst í stað. Það sá okkur hjóla
út í skóginn á morgnana og koma
heim aftur að afloknu dagsVerki og
sumir stungu saman nefjum og
sögðu: — Þetta er fólkið, sem vinn-
ur úti í skóginum fyrír krónu á
dag! Og svo hristi það höfuðið og
áttaði sig ekki á því að nokkur
gæti verið svo vitláus: að ráða sig
í erfiðisvinnu fyrir' krónu á dag.
En hvort sem það nú vdir af því
að það kenndi í brjósti um okkur
eða það var af því að vh5 unhum
fyrir Fanö, þá fór það að sýna okk-
ur ýms vináttumerki. Við fengum
sendingar, sem að rjettú lagi átti
að borga fyrir, en \4ð föhgum ekki
að borga fyrir þær. Verslanirnar og
handverksmennirnir gdrðu okkur
smágreiða og að lokum var okkur
boðið og allt fyrir okkur gert, sem
upphugsanlegt var.
Við vorum að fara. Síðasta vinnu
daginn í skóginum fengum við
gesti, sem skoðuðu handaverk okk-
ar. Þarna lágu trjen, sem við höfð-
um fellt og kvistað og sagað niður
í girðingarstaura. Þarna vár tjörn-
in, sem piltarnir höfðu hreinsað til.
— Nú var hægt að setja gullfiskn
í hana, eins og verið hafði í gamla
daga, áður en Þjóðverjarnir komu.
Og þarna höfðum við mælt út reiti
fyrir nýjum trjám í stað þeirra,
sem við feldum. Gestirnir voru
hinir ánægðustu — og við vorum
auðvitað hreykin þó við segðum
ekki neitt. — Og svo drukkum við
kaffi saman í skóginum í síðastu