Lesbók Morgunblaðsins - 20.11.1949, Blaðsíða 12
520
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Afrek Sveins Auðunssonar.
Vegna þess að hjer að framan
er vitnað til brattgengi Sveins Auð-
unssonar, þykir hlíða að taka hjer
upp frásögn Gísla um það:
— Sveinn Auðunsson bjó að Hóli,
lítt fjáreigandi, formaður vel viti
forinn. Hafði hann alist upp með
Magnúsi presti Árnasyni í Fagra-
nesi. Var faðir Sveins undan Jökli
vestan. Sveinn var svo djarffær-
inn við Drangey, að hann gekk á
spíkarönglum upp í Gíslaheili í
Heiðnabjargi, nær 40 faðma hátt,
og fekk tekið þar svartfugl með
höndunum án snöru, rak í naglana
er hann fór upp, en dró út, er
hann fór ofan, fyrir því að móberg
eitt er í Drangey, er negla má sem
trje væri.
í « ^ ^ ^ ^ ^
- FANNEY
Frh. af bls. 516.
þeir hættir að byggja skipin sín
sjálfir. Þeir ganga á sjómannaskóla
og verða yfirmenn, skipstjórar,
stýrimenn og vjelstjórar. Enn eru
margar ekkjur á Fanö, þó þeim
fari fækkandi með auknu öryggi í
siglingunum. Árið 1825 urðu 40
konur ekkjur og 90 börn föður-
laus. — Ætli það sje ekki þess
vegna, að konurnar eru svo fátalað-
ar og sitja svo oft fyrir utan húsin
sín og hörfa út á sjóinn?
Fanney er lítið land — en undra
fagurt. Breið ströndin, hvítir sand-
hólarnir, grænn skógurinn — gulir
akrarnir og rauð hús með dökkgrá-
um stráþökum. Og fólkið dansar
enn gamla þjóðdansa með hátíðleg-
um takti — mennirnir dálítið vagg-
andi af vananum að standa á þil-
fari ár eftir ár, og konurnar í silfur-
hneptum treyum og með strút á
höfði. Bylgjurnar hvítfyssa úti á
Vesturhafinu þegar stormurinn æð-
ir — en þær færa eynni dýrmætan
farm: rafið. Að kvöldi skín máninn
yfir hafið og maurildið glitrar í
kjölfarinu og við hvert áratog. Og
einhvers staðar er sungið, eins og
Vera ber í lok hvers mannfagnaðar.
Fanö, aa Fanö, ja du er saa skön,
hvid er din Strandbred din Bölge
saa grön.
Hjemstavn, ak, Hjemstavn, ja
sikkert jeg tror,
du er det fagreste Land paa vor
Jord.
16. sept. 1949.
Guðrún Jónsdóttir
frá Prestsbakka.
BRIDGE
S. G 6 5
H. 7 4
T. K 9 5 3
L. Á K G 5
H. Á 10 9 8 6
T. G 7 6 4
L. D 7 6 4
S. Á 9 7 4 3 2
H. K D G
T. Á 2
L. 3 2
S. K U ÍU ö
H. 5 3 2
T. D 10 8
L. 10 9 8
Suður spilaði fjóra spaða og V ljet
út L 10, sem S tók með ásnum í borði.
Hann sjer nú að fyrir utan tromp þarf
hann ekki að missa nema einn slag í
hjarta. En liggi trompin öll á sömu
hönd, þá vandast málið. Þó sjer'S að
hann getur unnið. Nú slær hann út
lágtigli og tekur með ásnum, og slær
svo út lágspaða. V verður að fórna D
því að annars fær blindur slag á gos-
ann. S kemst inn aftur og slær út lág-
spaða. Nú verður V að drepa með K
og missir svo báða hina spaðana í gosa
og ás. — Það hefði verið alveg sama
þótt trompin hefði legið hjá A. Þegar
S sá að V var tromplaus, ljet hann G
í fyrsta trompslaginn, og spilaði svo
tvisvar út trompi úr borði. Þá fengu
mótspilamennirnir ekki heldur nema
tvo slagi í trompi og spilið var unnið.
— Þetta er nokkuð einstætt sýnishorn
af þeirri spilamensku sem Englending-
ar kalla „safety play“, eða öryggis að
ferð.
ÝMSAR merkar fornminjar hafa
fundist í Noregi í sumar. Hjá Not-
odden fundust til dæmis leirkera-
brot frá steinöld. Hefur lítið fundist
af slíku í Noregi áður, og alt á
Vesturlandinu.
Þó er enn merkari fundurinn á
Toten. Þar rákust menn á beina-
grind af konu, og er talið að hún
sje 1700 ára gömul, eða frá 2. öld
e. Kr. — Hjá beinagrindinni fanst
löng nál, mjög svipuð hattprjónum
þeim, sem voru í tísku fyrir 50
árum. Var nálin gulli búin og er
talið víst að konan hafi borið hana
í hárinu. Ennfremur fanst þarna
eyrnaskraut úr gulli. Var það eftir-
líking af vínberjaklasa, og hefur
aðeins fundist einn álíka gripur
áður.
Norðmenn hafa nú góðar gætur
á því, að forngripir, sem finnast.
hverfi ekki úr landi. Eru þar lög,
sem skylda menn til þess að skila
öllum þeim forngripum, sem þeir
finna, og fá þeir ekki annað í stað-
inn en þakkarbrjef frá fornminja-
safninu og mynd af gripnum. Það
virðist svo að sumum finnist þetta
lítið og vilji gjarna halda gripun-
um og eiga þá sjálfir. Segir Danne-
vig Hauge þjóðminjavörður við há-
skólasafnið, að margir reki upp stór
augu þegar komið er heim til þeirra
og af þeim heimtaðir gripir, er þeir
hafa fundið. Skilja þeir ekkert í því
hvernig fornfræðingarnir hafa kom
ist á snoðir um þetta. En sannleik-
urinn er sá, að í blöðunum er oftast
getið um það þegar eitthvað finst
og fornleifafræðingarnir gefa öllu
slíku nánar gætur og vita hverjir
það eru, sem ekki skila fundnum
gripum af sjálísdáðum.