Lesbók Morgunblaðsins - 08.01.1950, Blaðsíða 12

12
LESBÖK morgunblaðsins
1-
STÚDENTAHÓPURINN, SEM KOM TIL ÍSLANDS SUMARIÐ 1900,
Kunnastir hjer á landi eru þessir: Efsta röð: Knud Berlin, 7. maður (talið frá vinstri). Önnur röð: J. E. Böggild G. maður.
Þriðja röð: dr. Valtýr Guðmundsson 9. og skáldið Olaf Hansen 11. Fjórða röð: dr. Finnur Jónsson 8. Fimta röð: Arne
Möller 3. og L. Mylius Erichen 7. Sjötta röð: Knud Rasmussen 7. maður. (gjá grein á bls. 1.)
Brauðbakstur í Gasstöðinni.
Á öndverðu vori 1918 var lokið við
að koma upp bökunarofni í Gasstöð-
inni. Var hann settur ofan á annan
gasgerðarofninn ,og með þeim hætti
var hægt að nota hitann frá honum,
sem annars fór til ónýtis. Tilraun þessi
þótti sýna það, að þarna væri fund-
inn hitagjafi, sem ekki hefði verið
nýttur, og hann mundi duga til að
baka við hann brauð. Um það bil er
styrjöldinni lauk, störfuðu fjórir bak-
arar í þessu nýstárlega brauðgerðar-
húsi, en forstöðumaður þess var Kristj-
án Hall. Var í ráði að setja þar upp
annan bakaraofn, en af því varð ekki.
Kristján Hall ljest næsta haust úr
spönsku veikinni, og nokkuð eftir lát
hans hætti brauðabakstur í Gasstöð-
inni. (Kn. Zimsen).
Konungskoma og tuddi.
Jeg var 10 ára þegar Kristján kon-
ungur IX kom hingað til landsins
1874. Eitthvað fór af bændum úr ná-
grenninu til Þingvalla en flestir gáfu
sjer ekki tíma til skemtiferðar um
sláttinn. Einn nábúanna, góður bóndi,
sem átti bæði góða og fallega hesta,
fór með tudda, er hann átti, og hugðist
að selja annaðhvort Reykvíkingum á
Þingvöllum eða þeim dönsku. En
ekkert varð úr því. Reykvíkingar virtu
ekki tuddann viðlits og konungsmenn
voru engu betri. Tuddinn kom aftur,
þreyttur og slæptur eftir ferðalagið og
miklu niðurlútari en hann hafði áður
verið.------Þetta er bara lítil mynd
af daglega lifinu. Væntanlegur hagn-
aður búinu til handa varð að ganga
fyrir skemtuninni að sitja á gæðing-
um og fylgjast með öðrum lausríðandi
mönnum. Nútíðin gefur aðra og skemti-
legri mynd af lífi bænda, án þess að
það sje þó virt eins og vert er. (Minn-
ingar Gunnars Ólafssonar).
Latur.
Faxi heitir hár klettadrangur, sem
skagar norður úr Ystakletti í Vest-
mannaeyum. Norðvestur af honum er
annar drangur allhár, sem nefnist
Latur. Nafnið segja Eyamenn af því
gefið, að þegar tekinn var hinn svo-
nefndi Klettsróður suðaustur í gegn
um Faxasund fyrir Klett, þótti mönn-
um drangurinn nokkuð tregur að fær-
ast undir Faxanefið. Hefðist fyrir
Faxanef og kæmist Latur undir það
í hvarf, var talið að unnið væri „fyr-
ir Klettinn". En hjer legst oft straum-
ur á móti og veitist þungt róðurinn.
(Örnefni í Vestmanneyum).
Bruni á Hvítárvöllum.
Það bar við nóttu fyrir Þorra (1751)
að brann bær að Hvítárvöllum að
Sigurðar Jónssonar, er þar var fyrr-
um sýslumaður, og er mælt að yrði
af tóbakspípueldi. Voru þau bæði
gömul Sigurður sýslumaður og Ólöf
kona hans, en Páll sonur þeirra, skóla-
genginn og mannvænlegur, bar þau út.
Fór hann síðan inn aftur eftir fleiru,
og ljest þar og 6 menn aðrir. Það
eignaði hjátrú sumra manna óbænum
Guðríðar Henriksdóttur, systur þeirra
bræðra Ólafs og Sigurðar, er dáið
höfðu hjá Sigurði sýslumanni, en sum-
ir, er enn voru óvitrari, ef á mætti
gæða, eignuðu það draugi nokkrum í
konumynd, er sendur hefði verið Sig-
urði, og var ei slík trú öll þrotin, en
álfatrú var mjög þrotin, því fáir þótt-
ust í þennan tíma ganga til þeirra í
hóla eður steina. (Esph.)