Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.1950, Blaðsíða 2

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS

tungumálamönnum, sjerstaklega á
talmál. Skáldverk hans, sem út hafa
komið, eru lítil fyrirferðar, aðal-
lega ljóð, en hann hefur gert sjer
það til dt'ndurs að snúa þeim á
ýmsar þjóðtungur, og eru þýðing-
ar hvers konar í senn yndi hans
og atvinna.
Er það til marks um það, hve
vel hann kann til sinna verka, að
merk menningarstofnun kvað einu
sinni hafa veitt honum styrk nokk-
urn til þess að kenna frönskum
skáldum að yrkja með höfuðstaf
og stuðlum. Hann hefur ferðast
"" mikið, kynnst mörgu og fengist við
úrlausn ótrúlegustu viðfangseina,
„én þess að hafa nokkurn tima haft
nokkuð fyrir því að vera til“ eins
og hann komst að orði.
MIG FÝSTI að vita einhver deili
ó þessum manni, en hann varðist
vel allra frjetta um uppruna sinn
og ræddi án hvíldar um áhugamál
sín: landnám, þjóðskipunarhætti og
skáldskap. Hann talaði mest um
það, sem hann átti ógert, eins og
skáldi sæmir, og svo ögn um pað,
sem var löngu liðið. Út úr sól-
skinsmóðu minninganna brutust þá
fram setningar eins og þessi:
— Faðir minn var gullsmiður og
úrmakari á Seyðisíirði, en það er
nú orðið langt síðan.
Svo kemur löng saga um seið-
konur og galdranornir, sem heill-
uðu Columbus til Ameríku. Hví-
líkar konur liafa ekki alltaf verið
í því landi! Og síðan:
— Faðir minn var mikill hug-
sæismaður, og hann iangaði alltaf
eitthvað suður til heitari og sól-
ríkari landa. Svo seldi hann höndl-
unina, keypti sjer skip og sigldi
því brott frá íslandi, með allt sitt
fólk. Þá voru grcifatímar! Þetta
var urn liaust og farið að grána í
brununj Það vai' ka.lt og dumb-
ungsveður, þegar við heldum út
fjörðinn......
Þá kemur önnur saga um bað,
þegar Karl og Guðmundur bróðir
hans voru fjaðir menn á Spáni og
undu við að elska fagrar konur.
Það var nú í þá daga, þegar allir
elskuðu alla.
— Og faðir minn seldi fiskinn í
Glasgow, keypti þar vörur í skip-
ið og fór með okkur til Færeyja.
Þar hóf hann aftur höndlun og ljet
dauðan kött spila á fíólín í búðar-
glugganum sínum. Vakti það mikla
athygli í Þórshöfn og var hin
besta auglýsing.
— En hvað varð um skipið?
— Hann lagði því í nokkur ár,
síðan var það selt á uppboði. Það
er margt skrítið við skipin. Þau
flytja mann út í heiminn, skila
manni á land og svo er það búið!
— Annars er það greinilegt, að
hann veit ekkert, hvað hann vill
þessi Garry Davis. Mjer vitanlega
átti jeg fyrstur manna heimsborg-
arahugmyndina, og sjálfur stofn-
aði jeg við annan mann mitt eigið
heimsborgarafjelag í Bordeaux
1929. Fjelagi minn var Sjúrdur
Patursson frá Færeyjum. Hann
var góður maður og gegn, fór ung-
ur að heiman og svallaði um alla
veröldina fram yfir miðjan ald-
ur. Þá dó hann. Hann kom gang-
andi frá Calkutta og haíði verið
nokkur ár á leiðinni, þegar jeg
hitti hann af tilviljun í Bordeaux.
Hvílíkur maður! Og okkur kom
svo vel saman, að hann mátti aldrei
af mjer sjá. Hann var búinn að
gleyma móðurmáli sínu og haíði
tkkcrt mál lært i útlegðinni. Ekki
var hann heldur skrifandi, og varla
held jeg sarnt, aö jeg hafi kynnst
manni, sem jeg skildi betur.
Við stofnsettum líka alþjóða-
banka, sem við nefndum Heims-
kassann. Myntin átti að heita glób-
us cn aldrei komst það svo langt
að hun yrði slegm. Tíy .þaonur,
eða sem því svaraði, var í kassan-
um, þegar best bljes, — en um
þessar mundir vorum við Sjúrd-
ur misjafnlega fjáðir, og fengum
við því lánað úr sjóðnum fyrir
lifsíiauðsynjum, uns eftir voru
tvær krónur. Þá bar það til að
fjelagi minn veiktist af vítamín-
skorti. Það brakaði í honum öll-
um, og hvernig sem jeg reyndi, gat
hann með engu móti staðið upp-
rjettur! Mjer var ráðlagt að gefa
honum viðsmjör og þá tæmdist
Heimskassinn. Liðu svo mörg ár,
uns Sameinuðu þjóðirnar tóku
málið að sjer og stofnuðu Alþjóða-
gjaldeyrissjóðinn.
Ennfremur gáfum við út heims-
tímarit í tekjuöflunarskyni fyrir
okkur og kassann. Voru það aðal-
lega úrklippur úr myndablöðum,
ásamt leiðbeiningum um það,
hversu mætti fjölga fólki á iörð-
inni og kynbæta það. Skiptum við
þannig með okkur verkum, að jeg
klippti út og skrifaði, en Sjúrdur
límdi inn og seldi málgagnið á göt-
um úti. Þessa hugmynd okkar hafa
Sameinuðu þjóðirnar einnig hag-
nýtt sjer. —
— Dvaldist þú svo lengi með
þínu fólki í Færeyjum?
— Ja, meðan það var þar. Við
lentum svo öll til Hafnar og við
Guðmundur bróðir fórum á flakk.
Við ætluðum að verða nnklir
rrienn, hann uppfinningamaður og
jeg skáld. Báðir komum við heim
aftur .......
— Heim til Kaupmannahafnar?
— Heim til Norðurlandanna,
hcim til hins norræna kynstofns,
— annars veit jcg ekki til, að jeg
eigi nokkurs staðar heima, að
minsta kosti heí jeg aldrei greitt
nein opinber gjöld, enda ekki um
þau krafinn. v
— En hefurðu ekki komið til ts-
lands siðan þú fórst þaðan á skipi
íöður þíns?
— Ju. jeg hef rekist þangað
tvisva.r sinnum, en það var ekk-
ert upp úr því að hafa. Strákarn-