Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.1950, Blaðsíða 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
103
Hugskynjanir
ÞETTA er útdráttur, eða lausleg þýðing á grein, sem birtist í tímarit-
inu „Samtid och Framtid“ fyrir tveimur árum. Höfundurinn er John
Björkhem og segir hann þar frá reynslu sinni og tilraunum við að
rannsaka þá tegund „dularfullra fyrirbrigða“, er kalla mætti hugskynj-
anir í sambandi við einhvern hlut. — Miðillinn er þeirri gáfu gæddur,
bæði í vöku og leiðslu, að hann skynjar minningafylgjur þess hlutar,
sem hann fer höndum um. En hvernig hann fer að skynja þetta er
eitt af mörgum rannsóknarefnum sálfræðinnar. Höf., reynir ekki að
skýra þetta, fyrir honum vakir að sanna að þessar skynjanir eigi sjer
stað og sje raunveruleikanum samkvæmar.
hugsunarvjelar leyst á fáum klst.
Eniac var mikið notuð við útreikn-
inga þegar unnið var að því að
finna upp kjarnasprengjuna, og
það verk hefði ekki gengið jafn
fljótt og raun varð á, ef vísinda-
rnennirnir hefði ekki notið aðstoðar
hennar. Talið er, að þessar nýu
vjelar muni hafa alveg ótrúlega
mikla þýðingu fyrir kjarnorkuvís-
indin þegar fram líða stundir.
Þessar vjelar eru í raun rjettri
hinar fullkomnustu reiknivjelar. —
En þær eru frábrugðnar hinum
eldri reiknivjelum í því, að það eru
ekki hjól og agnúar, sem ráða starf-
seminni, heldur eingöngu íleiðslu-
rafmagn, sem „hugsar“. En svo
hafa þærilíka „minni“, eins og mað-
ur og það stjórnast af „radar“. Um
reikningshæfileika hinna eldri
vjela er það að segja, að þær leggja
saman tvær tölur á svo sem þriðj-
ungi úr sekúndu, en þær margfalda
saman tvær tíu stafa tölur á svo
sem fimm sekúndum. Nýu vjel-
arnar leysa þetta á svo sem 1/200
broti úr sekúndu.
Eniac-vjelin er ekkert smásmíði.
Hún vegur 30 smálestir og er 30
fet á annan veginn en 50 á hinn.
Það kostaði nær hálfa miljón doll-
ara að smíða hana. Þegar verið var
að undirbúa smíði kjarnorku-
sprengjunnar og Eniac var falið að
svara ýmsum vandasömum spurn-
ingum, komu í ljós nokkrir ókostir
á henni, meðal annars sá, að hún
hafði ekki nógu gott „minni“. Úr
þessu bætir Maniac. Hún „man“
alt sem hún á að muna, glevmir
engu og henni skjöplast aldrei. Hún
hefur því hæfileika langt fram yfir
manninn, sem fann hana upp og
smíðaði hana. Og hún er ekki nema
nokkrar klukkustundir að leysa af
hendi það vandaverk, sem maður
væri mörg ár að vinna, þótt hann
keptist við og liti aldrei upp frá
því.
HINN 22. nóvember 1945, kl. 20,30
síðdegis, var haldinn tilraunafund-
ur í Malmö í Svíþjóð. Miðillinn var
fimtug kona, Helga Braconnier að
nafni. Það var rokkið í herberginu.
Þegar miðillinn var fallinn í dá-
svefn, voru honum fengin 6 um-
slög og í hverju þeirra var ein-
hver merkilegur hlutur, sem miðill-
inn hafði ekki fengið að vita neitt
um. í einu umslaginu var t. d.
mynd af konu, í öðru brjef, sem
hafði farið í sjóinn með flugvjel,
en náðist aftur og verið þurkað, í
því þriðja var flís úr gömlu róm-
versku húsi í London; hafði hún
fundist þar sem verið var að grafa
í götu. Umslögin voru merkt með
bókstöfum. Þau voru opin í annan
endann og fekk miðillinn að stinga
þar hendi inn og þreifa á því sem
fyrir var. Nú átti að vita hvort
hann gæti orðið var við minningar,
sem tengdar voru við þessa hluti.
Miðillinn þreifaði á umslögun-
um og staðnæmdist við það, sem
merkt var með F. í því var konu-
myndin. Og jafnskjótt fór miðillinn
að tala:
Þessi kona er gefin fyrir ullarföt,
hún er kulvís. Hún er væn, en grætur
mikið. Grætur hún af því að hún er
veik, eða hvað er að? Er hún með
einhvern sjúkdóm undir síðunni? Var
hún með „asthma"? Hún á erfitt um
andardrátt og hefur suðu fyrir eyrum.
í æsku var hún mjög falleg. Henni
er nú órótt út af einhverju. Henni líð-
ur illa. Henni finst sem líf sitt sje til-
gangslaust og hún er hrædd. Ætli það
stafi frá veikindum?
Það var sjálfsmorð? Hún var krufin.
Jeg sje menn í hvítum kyrtlum um-
hverfis hana. Hún hefur verið veik í
maganum áður. Það er einkennileg
lykt þarna hjá henni. Var nokkuð að
hálsinum?
Einhver heimsótti hana nokkrum
dögum áður, og eftir það var hún
svona óróleg.
Hún var ein þegar þetta skeði, fyrst
var hún inni og svo úti. Hún lá á
grúfu með andlitið niðri og menn sáu
á bakið á henni. Jeg held að hún hafi
verið á floti. Það var rjett við land.
Hún lá þarna þannig að andlitið var
í kafi. Hún hefur rekist á eitthvað.
Hún var ekki afklædd. Skrítið að hún
skyldi drukna á þessum tima, það var
enginn baðtími, og hún var líka í föt-
um. Jeg sje ekki nein lauf á trjánum.
Var þetta um haust eða vor, líklega
hefur það verið um liaust? Jeg sje
aurbleytu svo það er þíðviðri. Hún er
í blússu og kjól. Blússan fer henni ekki
vel. Það er blá blússa, nokkrir hnapp-
ar eru hneptir, aðrir ekki, sjer í nær-
fötin, hún hefur ekki verið þrifin. Hún
hafði átt í stríði. Var það sjálfsmorð og
hafði hún sjeð eftir því strax?
Maður er við þetta riðinn, en hann
á ekki sök á dauða hennar. Þau hjónin
áttu ekki saman. Hann hafði bundið
sig við aðra og hún vissi það. Hjet
hann Nils Johan eða Jöns? Var hann
timbursali? Eitthvað hafði hann með
uppskeru að gera. Margir komu þang-
að. Menn töluðu mikið um hann. Hann
var góður við hana. Hún var víst sí-
vinnandi. Hann var oft á ferðalagi. Það
er eitthvert tilfinningamál. Þau voru
að hugsa um að flytja burt úr hjerað-
''W 5W ^