Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.1950, Blaðsíða 13

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
105
hann var dæmdur til hegningar-
vinnu ævilangt. Dómur þessi var
staðfestur af yfirrjetti og hæsta-
rjetti, þó ekki ágreiningslaust, því
að sumir vildu sýkna manninn. —
Þegar hann hafði verið svo lengi
í fangelsi, að hann gat sótt um náð-
un, vildi hann ekki gera það, því
að jeg get ekki sótt um að vera
sýknaður af því, sem jeg hef ekki
gert, sagði hann. Eftir ýtarlegar
rannsóknir á árunum 1946 og 1947
var máli hans aftur skotið til hæsta
rjettar, og þar var samhljóða kveð-
inn upp sá úrskurður hinn 21. okt.
1947, að mál hans skyldi tekið fyrir
að nýu.
ÞÁ skal aftur vikið að tilrauna-
fundinum og því, sem þar kom
fram. Eins og áður er á vikið, hafði
miðillinn ekki hugmynd um hvað
í umslaginu var. Hún hefur máske
fundið að það var mynd, en gat
ekki haft minsta grun um af hverj-
um sú mynd væri. Samt sem áður
kemur miðillinn með ýmsar upp-
lýsingar, sem beinlínis standa í sam
bandi við þessa sjerstöku mynd.
Miðillinn þykist vera uppi í sveit
í þann mund, er trjen eru lauflaus,
og þar er aur og þíðviðri. Hún sjer
myllu og þar birtist henni saga,
sem snertir hjón og ástmey manns
ins. Henni finst maðurinn heita
Nils, Jóhann eða Jöns. Hún segir
eitthvað refsilegt sje við hann og
sjer geðjist ekki að honum. Hún
segir hann lausan við heimilið og
drykkfeldan, og honum þyki ekki
vænt um konu sína. Konan sje
eldri en maðurinn, hún sje óþrifin
og skilji ekki ást. Hún viti að mað-
urinn heldur fram hjá henni.
Miðillinn sjer konuna alklædda
fljóta dauða í vatni. Hún sjer líka
eitthvert ílát, sem raunar var kaffi-
ketill. Líkskoðun fer fram og mið-
illinn sjer hvítljlædda menn um-
hverfis líkið og finnur einkenni-
lega lykt. Líkið hefur skrámur bæði
á hálsi og fótlegg. Miðillinn skilur
ekki í því hvernig á því stendur að
konan skuli vera þarna í vatninu,
vegna þess að nú er ekki baðtími,
og giskar helst á að um sjálfsmorð
hafi verið að ræða. Hún verður
þess þó vör að þessi atburður þykir
grunsamlegur og líkur benda til
þess að maðurinn sje við þetta rið-
inn. En hún segir ákveðið að hann
sje saklaus. Hún sjer einkennis-
klædda menn og veit að maðurinn
hefur verið yfirheyrður. Hún segir
að hann sje 'á einhvern hátt bund-
inn við konu sína enn, og einhvers
staðar langt í burtu.
Svo er einnig ýmislegt annað at-
hyglisvert. Miðillinn finnur að kon
an var kulvís, og Nils Andersson
bar það að hún hefði altaf viljað
vera mikið klædd. Miðlinum finst
að hún hafi haft andþrengsli og
suðu fyrir eyrum. Nils Andersson
sagði að hún hefði um mörg ár
haft hlustarverk og suðu fyrir eyr-
um. Hann gat þess einnig að hún
hefði eitt sinn tognað í fæti og leit-
að sjer læknis, og þá hefði læknir-
inn komist að því að hún var veil
fyrir hjartanu. Við krufninguna
kom það og í ljós að hjartað var
of stórt, einkum vinstra hólfið, og
lifrin var of stór. í æðunum fund-
ust blóðstíflur. Bæði það og hjarta-
veilan getur hafa valdið andþrengsl
um, og miðlinum fanst sem hún
hefði haft „astma“.
Miðillinn þóttist sjá að konan
hefði átt vefstól og gengið með
heimaofnar svuntur. Á framburði
Nils sjest að vefstóll var á heimil-
inu og að hún hefði áður ofið mik-
ið, og oft gengið í heimaofnum
fötum.
Miðlinum finst hún hafa verið
óþrifin. Við líkskoðunina sást það
að hún var tötralega til fara, og
Nils sagði að hún hefði lítið skeytt
um föt sín.
Nágrannarnir staðfestu það að
fjöldi fólks hefði fylgt frú Anders-
son til grafar, enda er það skiljan-
legt. En þeir segja að þá hafi verið
gott veður og að hún hafi verið
grafin í ættargrafreit með leg-
steini. Um þetta tvent hefur miðl-
inum skjöplast.
ÞAÐ má vel vera að margt fleira
athyglisvert kæmi í ljós við nánari
athugun. En þess virðist vart þörf,
því að svo mjög er umsögn miðils-
ins í samræmi við það, sem gerðist
í Esarp í íebrúar 1932. Miðillinn
hefur þó komið með upplýsingar,
sem ekki virðast rjettar, en sá mis-
munur er ekki svo veigamikill, að
á honum sje hægt að byggja úr-
skurð um það, að ekkert samband
sje milli þess, sem miðillinn sagði
og þess, sem gerðist í Esarp. En
hvað sem um þetta er, þá má þó
alls ekki draga af umsögn miðils-
ins þá ályktun, að Nils Andersson
hafi verið sýkn saka. Vjer höfum
enn svo naumt skorna þekkingu á
sálarlífinu, að þessa tilraun má ekki
skoða sem neitt annað en hún er,
sálfræðilega eftirgrenslan.
Að vísu er það mjög áberandi
hvað umsögn miðilsins er í sam-
ræmi við staðreyndir. Þar er svo
margt rjett, að ágiskun er útilokuð.
En þá er það hugsanlegt að mið-
illinn hefði þekt sögu málsins og
stuðst við það. Einnig væri það
hugsanlegt að miðillinn hefði að
vísu heyrt eitthvað um málið, ver-
ið búinn að gleyma því, en nú hefði
það rifjast upp í dáleiðslunni. En
slíkar útskýringar stranda fljót-
lega. Fyrst og fremst fæst engin
lausn á því, hvernig á því.stóð að
miðillinn skyldi einmitt hitta á að
lýsa Esarp-málinu. Auk þess kemur
hún fram með ýmsar úpplýsingar
um atriði, sem hún gat ekki hafa
haft hina minstu hugmynd urrl,
enda þótt hún hefði reynt að kynna
sjer málið sem allra best árið 1932.
Að fundinum loknum sagði jeg
miðlinum frá því, að hún hefði ver-