Lesbók Morgunblaðsins - 19.03.1950, Blaðsíða 5

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
161
KOMINFORM-HERINN
>
FYRIR rúmum 2000 árum lauk
Cato hinn eldri hverri ræðu sinni
í senatinu svo: Þess vegna tel jeg að
Kartagóborg verði að leggja í auðn.
Hið sama hefur Moskva lengi
sagt um Tito, en fram til bessa
hefur henni ekki tekist að standa
yfir höfuðsvörðum hans. Reyndar
hafa verið ótal leiðir, en allar mis-
heppnast, og nú er ekki nema ein
leið eftir, sem sje sú að beita vopna
valdi. En af skiljanlegum ástæðum
vilja Rússar ekki fara með ófriði á
hendur Tito í sama mui|fl og þeir
þykjast berjast fyrir alheimsfriði.
En það sem húsbóndinn getur ekki
látið sjer sæma að gera, það getur
hann falið þjónum sínum. Og nú er
sýnt hvernig þetta verður „sett í
senu“. Á kommúnistaráðstefnunni,
sem haldin var í Prag í mars í
fyrra, krafðist Georgi Malenkov,
hinn sterki maður Politburo þess
af öllum leppríkjum Rússa að þau
hæfi þegar í stað stórkostlegan víg
búnað. Fyrirkomulag þessarar sam
eiginlegu hervæðingar var rædd
mánuði seinna í Ungverjalandi á
fundi rússneskra herforingja og
hermálaráðherra og yfirhershöfð-
ingja allra leppríkjanna.
Rjett á eftir hófst svo endurskipu
lagning herjanna í Rúmeníu, Ung-
verjalandi og Búlgaríu. Herir allra
þessara ríkja voru auknir og þeim
voru fengin rússnesk vopn. Og svo
var þessi „endurskipulagning“ ná-
kvæm, að jafnvel var skift um ein-
kennisbúninga og öllum fengnir
einkennisbúningar, sem líktust
mjög hinum rússnesku einkennis-
búningum.
í ágúst var haldin ráðstefna í
Soffiu, og sátu hanu ullir helstu her
íoringjar og stjórnmálamenu lepp-
ríkjanna til þess að ræða um þessa
„endurskipan“ og ltvernig hún
Rokossovski.
hefði gengið fram að þeim tíma.
En árangurinn af þeirri ráðstefnu
varð ekki svo glæsilegur að stjórn-
arherrarnir í Moskva treystu sjer
til þess, eins og á stóð, að senda
her á hendur Tito. Þeim fannst
andinn í herjunum ekki eins og
hann ætti að vera, og að þá skorti
foringja, sem væri hvort tveggja í
senn, tryggir kommúnistar og hæf-
ir herstjórnarmenn. Rússar treystu
ekki hinum gömlu herforingjum
Rúmena, Ungverja og Búlgara,
enda þótt þeir reyni að viðra sig
upp við stjórnina í Moskva og
skríða fyrir henni. Það kom líka í
ljós, að mjög mikið skorli á að
fullkomin samvinna gæti verið
milli herja þessara landa.
EFTIR þessa ráðstefnu í Sofíiu,
fengu leppríkin nýar fyrirskipanir.
Þeim var fyrirskipað að láta fara
fram „allsherjar hreinsun" innan
hcrstjórnanna. Þessi „hreinsun“
fór svo fram. Í sambandi við Rajk-
malin í Ungverjalandi var Páalffy
yfirmanni herforingjaráðsins og 20
háttsettum herforingjUrhVi áíefnt
fyrir rjett. Auk þess voru um 200
aðrir herforingjar settir í fanga-
búðir. Og svo var yfiusUórn ung-
verska hersins fengin ífijfendur Pal
Ilku majór í her Rúss^Hjjnn er
ekki Ungverji. Hann er fæddur í
Ukraniu, en fæðingarstaður hans
var einhvern tíma fyiriH-iöngu inn-
an landamæra Ungvenj'alands^/og
þess vegna er hann talimmiU«ugve4.’ji.
Þá var og skipaðurnnýar>ihernvála-
ráðherra. Hann heilin iFufkast og
hefur dvalist langdvöknírti 'í> Rúss-
landi. Hann hefur aldreidiamnáöur
verið, en hann er íl stjórni'Kómin-
íorm.
í Búlgaríu var haBðúr ánhac hátt
ur á „endurskipulagrlingun«i‘i*uAllt
herforingjaráðið vaaH/'úppleyst og
ekkert herforingjaráð:-Bkipaðáfþess
stað, heldur tóku þar við „sjerfraið
ingar“, sem Moskvsostjórriih sendi
þangað. e>i-uIri a*n <<
í Rúmeníu er hermálaráðuneytið
eingöngu skipað rússneskum komm
únistum, og gamla herforingjaráð-
ið er alveg úr sögunni. <n
* rf!■ i; -»e>
YFIRSTJÓRN herjanna í þesáum
löndum er því alveg í höndum
Rússa. Og tilgangurinn með bessu
er að koma upp sameiginlegum
her, Kominform-her. mcð þvi að
bræða saman undir yfirstjórn
Rússa hcri Itúmena, Biilgars) Ung-
vcrja, Tjckkóslava og Pólverja. Það
cr gert ráð fyrir aö>a tþcseum her
vci’ði 2—2 >/2 miljón munna^ cn með
litlum fyrirvara verði hægt að hafa
4 miljóna manna her. í öllum þess-
um löndum eru um 90 miljónir
íbúa, og þess vegriá ac.tti ,þáu að
geta haft stærri samc'iginkgfpi lier.
En það þykir cklu iHðlegtciólaili,
vegna þess að rneð íjaðarsaaming-
unum, senf gerðir vuriil i Paiis við
lh nnunoA