Lesbók Morgunblaðsins - 19.03.1950, Blaðsíða 8

164
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
MONA LISA. — Þetta raálverk af Mona Lisa átti Marie Antoniette einu sinni,
en yaf það 1797 manni, sem hjet William Henry Vernon. Hann fluttist til Ame-
riku og J)ar hefur málverkið síðan verið og ekki gengið úr ættinni. Núverandi
eigendur þess eru dr. Ambrose W. Vernon og mágkona hans Alice Vernon. Nú
hefur málverk þetta verið til sýnis í New Vork og staðhæft að það sjc málað af
Leonardo da Vinci. Ilefur Iistfræðingurinn dr. Thomas Macnoughory Judson
fullyrt að Vinci hafi málað þessa mynd árið 1501, eða um I'imin árum áður en
hann malaði hina frægu Mona Lisa mynd. sem er í Louvre-safninu í París. —
Hjer á myndinni sjást þau Judson og frú Vernon. Málvcrkið er nú talið rúm-
lega föíljóh dollara virði.
Hver er maðurinn?
MANNTAL á að fara fram í
Bandaríkjunum i aprílmánuði næst
-komandi og stendur yfir allan
mánuðinn. Verður það hið full-
komnasta manntal, er nokkuru
sinni hefur tærið tekið, enda er
gert ráð fyrir að það muni kosta
um 75 miljónir dollara, eða nær
helmingi meira heldur en seinasta
manntal, sem var tekið 1940. Mann-
talsmenn verða 150.000, og þeim er
eigi aðeins falið að spyrja um nöfn
manna, aldur, heimilisfang, stöðu
o. s. írv. Hver maður verður spurð-
ur um mentun hans, heilsufar og
tekjur. Eæudui verða sptuðir um
uppskeru, verð á framleiðsluvörum
og þess háttar. Kaupsýslumenn og
iðnrekendur verða spurðir um við-
skifti og framleiðslu, vöruverð, hve
margt fólk þeir hafi í þjónustu
sinni, hvaða kaup þeir greiði því,
hver íramleiðslukostnaður hafi
orðið og hver ágóði af atvinnu-
rekstrinum. Allar þessar upplýs-
ingar eru gefnar undir eiðs tilboð,
en það er líka farið með þær sem
leyndarmál og fær enginn að sjá
þær nema hagstofan, sem. vinnur
ur marmtalinu á eitir. Skáttayfir-
vóldin hafa engan aðgang að þess-
urn upplýsingum, og fá því ekkert
að vita um það, þótt miklu kunni
að skakka á framtali manna við
manntalið og á framtali þeirra til
skatts.
Manntalsmennirnir eru ekki tald
ir öfundsverðir af starfi sínu. Þeir
eiga að sjá um það að enginn kom-
ist undan, og til þess verða þeir að
ferðast um fjöll og firnindi, lit í
afskektar eyar og vita, niður í nám-
ur, inn í leyniknæpur, hóruhús og
fangelsi. Borgunin, sem þeir fá fvr-
ir starf sitt, er 4 cent fyrir hvert
nafn, og er gert ráð fyrir því að
duglegur maður geti haft um 200
dollara laun fyrir mánuðinn. Áður
en hann leggur á stað er honum
fengið kort af því svæði, sem hann
á að fara yfir, og éyðublöð með
spurningum. Jafnframt er hann
og látinn vinna eið að því, að hann
skuli vanda verk sitt sem best og
reyna að fá allar þær upplýsingar,
sem um er beðið og sem fylstar. Á
hverju kvöldi á hann svo að sínia
dagsverk sitt til skráningarstjórans
í sínu umdæmi, en hann innsiglar
allar skýrslurnar og sendir þær í
ábyrgðarpósti til manntalsskrifstof-
unnar i Washington. Þar er svo
gerð spjaldskrá með nöfnum allra.
Gert er ráð íyrir, að íbúatalan í
Bandaríkjunum muni verða 15
miljónum hærri núna heldui en
1940, og í fyrsta skifti í sögu ríkj-
anna verði kvenfólk í meiri hluta.
Þá er og gert ráð fyrir því að börn
og aldrað fólk (yfir hálf sjötugt)
verði nú hlutíallslega fleira en
nokkru sinni áður, og stafar það af
þvi hvað barnadauði liefur minkað
og að fólk verður nú langliíara en
áður. Þá er og talið að miklar breyt
-ingar rnuni vera orðnar á íbúa-
i'jölda hinna einstöku ríkja frá þ\ú
sem var 1940. Er t. d. talið að
Kaliíornia muni nú vera þriðja
l'ólksflesta ríkið, og fái nú rjett til
þess að kjosa 7 þingmenn til við-
bótar þeim, er hun hefur haft,
Frh. á bls. 171.