Lesbók Morgunblaðsins - 06.04.1950, Blaðsíða 16
204
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Fyrir 90 árum.
Þegar skammdegisþunginn ríkir yfir
oss hvað tilfinnanlegast, þá situr hver
sem hann er kominn, hvert heimilið er
eins og veröld út af fyrir sig; vjer sitj-
um þar inni kyrrir og þögulir eins og
í varðhaldi, en veturinn stendur fyrir
dyrum úti eins og fangavörður. Allar
hafnir eru tómar, ekkert sjest hafskip-
ið. Sjávarbændurnir hafa hvolft út-
vegnum, sitja við hampvinnu sína inni
á palli, og eru að búa sig undir ver-
tíðina. Sveitarbóndinn hyggur að kind-
um sinum, hvernig þær þrífist, gefur
hey á garða og mokar frá húsum. Prest-
ar og sýslumenn hrjóta heilann yfir
nýársskýrslum. Kaupmennirnir sitja
yfir reikningum sínum, sem bráðum
ganga yfir land alt, eins og hagljel eða
skæðadrífa, og færa sumum hverjum
lítinn fagnaðarboðskap. En hvað sem
nú þassu líður, þá er það satt, að vetr-
artíminn er ekki góður viðfangs blaða-
mönnum á íslandi. Verst er ferða- og
samgönguleysið. Hvenær mun sá dagur
renna yfir þetta land, að bót fáist á
því? Aldrei verður oss framfara auðið,
nema vegir batni og samgöngur greið-
ist. (íslendingur, jan. 1861).
Menn leitast við
að telja sjálfum sjer og öðrum trú
um, að skynsemi þeirra hljóti að rísa
öndverð gegn kristindóminum, þar sem
sannleikurinn einmitt er sá, að mót-
sögnin á milli kristindómsins og hins
siðferðilega lífs þeirra. (Sjera N. S.
Thorlaksson).
Sviftúnspallur
heitir fýlabygð uppi við brún, vestan
við Grásteinsfles í Stórhöfða (í Vest-
mannaeyjum). Nafnið er tortryggilegt,
enda eru af því fleiri myndir, t. d.
Sviftungspallur. Liklega hefur veiði-
staður þessi verið kendur við enska
dýrlinginn St. Svithun. Messa hans,
Svithunsvaka, er 2. júlí, en þá stend-
ur yfir lunda- og svartfuglaveiði og
hefur svo verið frá fornu fari. St.
Svithun var allmjög dýrkaður í Noregi
síðan á 12. öld, en lítið verður slíks
vart hjer á landi. Af messudegi hans
voru bendingar hafðar um veðurfar.
(Örnefni í Vestmannaeyjum).
í NÁND við Glienicker Brúcke nokkuð inni á hernámssvæði Bandaríkj-
anna I Berlín, hafa nokkrir framtakssamir kaupmenn stofnað markað fyrir
fólk á hernámssvæði Rússa. Þar eru á boðstólum „vestan“-vörur og má greiða
þær með „austur“-mörkum. Vörurnar bera langt af þeim vörum, sem fást
á rússneska hemámssvæðinu og þess vegna streymir fólk hingað og kaupir,
þótt verðið sje hátt. Stúlka á efri myndinni er t. d. að kaupa 3 kg. af smjör-
líki, en fyrir það verður hún að greiða 90 austurmörk. — Bilar eru þarna á
ferðum og flytja fólk á milli markaðsins og járnbrautarstöðvarinnar. Sjest á
neðri myndinni er fullhlaðinn bíll er að leggja á stað, en fjöldi fólks verður
að bíða næstu ferðar. Gefur það hugmynd um aðsóknina að þessum markaði.
Skiptapi
varð á Skagafirði fram undan Fagra-
nesi vorið 1723. Þar druknuðu Guð-
mundur skólameistari Steinsson á Hól-
um, Sigfús Steinsson bróðir hans, Þor-
kell prestur Þorsteinsson frá Fagra-
nesi, Sveinn Eyólfsson skólapiltur og
hinn fimti Ólafur nokkur Jónsson. Lík
þeirra allra bar á land, en langt á milli.
Sigfús fanst hjá Fagranesi, skólameist-
arinn í Málmey og Ólaf rak upp á
Borgarsand. En Þorkel prest rak upp
austur á Langanesi og Svein vestur á
Vatnsnesi.