Lesbók Morgunblaðsins - 11.06.1950, Blaðsíða 1
Jfofgunfrlatoiit*
22. tölublað.
Sunnudagur 11. júní 1950
jS ueinljörn
onsóon
KONUNGLEGA
> j
f o
S/íNSKA ÓPERAN
í GÆR kom hingað leikflokkur frá konunglegu sænsku ópcrunni i Stokk-
hólmi og sýnir hjer „Brúðkaup Figaros“. Eru þetta fjn-stu erlendu leik-
gestir Þjóðleikhússins. Hjcr cr ágrip af sögu sænsku óperunnar og fylgja
myndir af helstu leikendum í „Brúðkaupi Figaros“.
SEGJA MÁ. að sænsk leiklist hefj-
ist á 16. öld. Á miðri öldinni eða
1550 er prentað í Stokkhólmi leik-
ritið „Tobie Comedia“, er mun
vera samið af Olaus Petri, siðabóta-
frömuði og rithöfundi. Tobie
Comedia er klassiskt skólaleikrit
og efni þess sótt í Biblíuna, eins
og títt var á þeim dögum. Er
það mjög sniðið eftir latneskum
fyrirmvndum. Á 17. öld eignast
Svíar rithöfund og fræðimann, sem
leggur stórmerkan skerf til sænskr-
ar leikritunar. en það er Johannes
Messerius, prófessor í Uppsölum,
beitti hann sjer mjög íyrir 'eik-
starfsemi meðal skólapilta í Uup-
sölum.
Með komu hollenskra og þýskra
leikflokka til Stokkhólms hefst
saga leiklistarinnar þar í borg.
Árin 1699—1703 dvelst franskur
cperuflokkur í Stokkhólmi og flyt-
ur verk eftir Lully og fleiri frönsk
tónskáld. Eítir dauða J. Messerius-
ar varð hlje á leikstarfsemi í Upp-
sölum, en á stjórnarárum Karls
XI. stofnar Urban Hjárne, er siðar
varð kunnur læknir, þar elsta
sænska atvinnuftokkinn og á stjórn
arárum sama könungs er fyrsta
sænska leiksviðið vígt. Var því
valinn staður í tómri ljónagryfju
í námunda við konungshöllina í
Stokkhólmi. Þetta gerðist 22. febr.
1667, þar var þó ekki um sænsk-
an leikilokk að ræða, heldur voru
þar á ferðinni hollenskir leikarar
og ljeku á sinni tungu. Nokkuð er
óljóst um fyrirkomulag leiksviðs-
ins, en þó mun ljónabúrið liafa
verið nolað scm leikpallur og leik-
sviðinu tvískipt að þeirra tíma hol-
lenskum sið.
í Frakklandi hafði Jodell rutt
hinni fxönsk-klassisku tragedíu
brautina, og varð hún fyrirmynd
að leikriti sem Hjárne skrifaði í
sama stíl. Þetta var ,,Rosimunda“.
og var það sýnt í viðurvist kon-
Joel
ungs i Uppsölurtj 1
tóku nú við stfiríi
1682 var stofnaðlxr í
leikflokkur. Eftir
starf þar í borg, v
gæfunnar í S
unum 1686—91 starfaði leJkl'lokk-
ír mcnn
Arið
nyr
arc\
rf irnsta