Lesbók Morgunblaðsins - 09.07.1950, Blaðsíða 2

342
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Hvíti hesturinn hjá Cherhill í Wiltshire.
Ilvíti hestnrinn hjá Alton Barnes í Wiltshire.
um, sem voru stældar eftir mynt-
sláttu Filips Makedoníukonungs.
Henni svipar mjög lítið til hests,
en enginn vafi er þó á því að hún
á að tákna hest.
Munnmæli herma, að hermenn
Alfreds konungs hafi rist myndina
til minningar um orustuna hjá
Ashdown 871, þar sem Alfred vann
sigur á norrænum víkingum, er
höfðu náð undir sig Uffington kast-
ala. En þó er talið líklegra eins og
áður er sagt, að Keltar hafi rist
hana.
Það er engu líkara en að hvíti
hesturinn hjá Uffington hafi verið
friðhelgur og þjóðtrúin verndað
hann, vegna þess að enginn hefur
nokkru sinni dirfst að breyta hon-
um. Og heðan af verður það ekki
gert, því að nú er hann friðaður að
lögum og undir vernd hins opin-
bera.
Lítil hæð fyrir neðan hestmynd-
ina, er kölluð Drekahæð. Þar segja
munnmælin að St. Georg hafi bar-
ist við drekann, drepið hann og
brent.
Það var ævaforn venja í Berks-
hire að hreinsa hvíta hestinn sjö-
unda hvert ár. Var það gert með
mikilli viðhöfn og hátíðahöldum.
Valdir menn voru sendir til þess
að skera úr brúnum myndarinnar
og hreinsa útlínurnar. Að öðrum
kosti mundi myndin vera horfin
fyrir löngu, jarðvegur og gróður
hafa hulið hana. En þess var gætt
að breyta ekki svip hennar. Á eftir
var svo mikill gleðskapur og söfn-
uðust þar stundum saman um 30
þúsundir manna. Þar fóru fram
kappreiðar og ýmsar íþróttir, svo
sem skilmingar. Einu sinni hlaut
stigamaður hæstu .verðlaun þar
fyrir skilmingar og komst á burt
aftur áður en menn uppgötvuðu
hver hann var.
Enn eru til gamlar skrár um þau
verðlaun, sem veitt voru á hátíð
hvíta hestsins, og kemur þar margt
einkennilegt fram. Til dæmis var
einu sinni heitið verðlaunum þeirri
konu, sem gæti reykt mest á
klukkustund.
Næstfrægasti hvíti hesturinn er
í Wiltshire, skamt frá Westbury.
Sá hestur er ekkert líkur Uffing-
ton hestinum, enda hefur myndin
verið endurskorin mörgum sinn-
um. Upphaflega var hún 100 fet á
lengd og 54 á hæð, en er nú orðin
175 fet á lengd og 107 fet á hæð.
Seinast var hún skorin 1853. Um-
mál augans er 25 fet. Það er sagt
um þessa mynd, að hún hafi verið
rist upphaflega árið 878 til minn-
ingar um bardagann við Ethand-
une, þar sem Alfreð konungur
vann sigur á norrænum víkingum
og rak þá á flótta. Víkingar komust
í vígi sitt, en Alfreð konungur sett-
ist um það með allan her sinn og
eftir hálfan mánuð urðu víkingar
að gefast upp. Þjóðsögn segir, að
þá hafi menn Alfreðs konungs
skorið myndina af hestinum um
leið og þeir fögnuðu sigri. — Nú er
ekki lengur hægt að sjá hvernig
hinn upprunalegi hestur var útlits,
því að ráðsmaður Abingdons lá-
varðar tók sig til 1778 og breytti
myndinni algjörlega. Þess vegna er
þessi mynd nú ekki jafn fræg og
hin hjá Uffington.
Sögur ganga um það, að hest-
mynd hefði verið í Cherhill, mitt
á milli Downs og Calne. Árið 1780
tók sig til Christopher Allsop lækn
ir, sem átti heima í Calne og „þótt-
ist itiundu skera myndina upp að
nýju, eins og hún hefði áður verið.
Hann tók sjer stöðu þar sem hann
gat sjeð vel yfir hlíðina og ljet svo
menn fara með litlar merkisteng-
ur og setja þær niður með stuttu