Lesbók Morgunblaðsins - 30.07.1950, Blaðsíða 8

372
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
VÍGSLA BORGARVIRKIS. — Húnvetningafjelagið í Reykja
vík gekst fyrir því. að blaðnar voru að nýju hinar hrundu
brjóstvarnir í Borgarvirki. Og um seinustu helgi efndi það
til hjeraðshátíðar í virkinu í tilefni af því, að verkinu var
þá lokið. — Borgarvirki er klettaborg, scm gnæfir hátt á
hálsi fyrir austan Vesturhópsvatn. 1 þessari klettahorg er víð
l.vos, með skeifmnynduðum klcttum, en hlið.á gegnt austri.
I hliðinu var áður varnargarður mikill, en hann var að mestu
hruninn. Þó voru undirstöður hans eftir og sást hvar hlið
iiafði verið inn að ganga. Þessi varnargarður var nú hlaðinn
upp að nýju, og cins annar varnargarður utan í suðurbrún
virkisins, þar sem skriða náði upp á brún. — Myndin cr
(ekin inni í virkinu á vígsludaginn og sýnir hinn nýhlaðna
virkisvegg og hliðið, en beggja megin við það blakta íslenskir
iánar á slöng. I baksýn er Yíðidalsfjall. Ofurlítil rigning var,
þegar myndin var tekin og slær því móðu á fjallið og það
sem sjer á Víðidalinn út um hliðið.
Fingurhosg.
Stjúpsonur Stigs á Horni (d. 1899)
Elías Einars'^n varð fyrir meiðslum
á fullorðinsaidri og skemdist mjög visi-
fingur hægri handar. Sárið hafðist illa
við og leið Elías kvalir, þótt litt kvart-
aði hann. Bað hann Stig oft að höggva
af sjer fingurinn og taldi ekki nema
manns verk, og væri það sæmra en
láta fingurmeinið verða sjer að bana.
Stigur sendi til ísafjarðar eftir læknis-
ráðum og meðulum fyrir Elías. Þá var
læknir á ísafirði Þorvaldur Jónsson.
Sagt er að Stigur hafi látið sendimenn
sína spyrja hann, hvort sjer mundi
óhætt að höggva fingurinn af, ef hann
teldi nauðsynlegt að það væri gert.
Þorvaldur læknir taldi líklegt, að taka
þyr. : fingurinn af og taldi ekki frá-
gíuigisök aö Stígur gerði það, væri
rjettur umbúnaður veittur á eftir.
Sendi hann meðul og sáraumbúnað og
'agði ráð á hvernig skvldi um búið.
Stígur tók nú El' s meo sjer út í timb-
urhús og kvaddi með sjer Jason Sig-
urðsson og tvo aðra vinnumenn sína.
Var nú bundið fyrir augu Eliasar og
hann látinn leggja höndina á borð, sem
þar var, en Jason hjelt um hönd hans.
Fylgdarmenn aðrir stóðu að baki Eliasi
og skyldu viðbúnir að styðja hann.
Leiddist nú Elíasi að biða eftir að-
gerðum og spurði hvort ekki skyldi
höggva. Stigur kvað þess enn stund
að bíða. Ln þá reið höggið af og geig-
aði e>:ki. Fmgurinn tókst í sundur þav
sem til var ætlast, en Elías brást svo
hat t við, er höggið fell, að þeir sent
set<:r voru til að styðja hann, hrukku
sinn i hvora áttina. Mælti hann ókvæðis
o ð til þ.jiira fyri ósannsöglina, en
stiltist þó brátt. Var svo um hendina
búio eftir iæknisráðum og annaðist
Stígur umbúnaðinn. Hafðist sárið vel
ið og gieri brátt. (Kornstrendinga-
bók).
Fram á skógi.
í Setbergsannál er þess getið að árið
1704 hafi geðveikur maður horfið frá
Svif holti á Álftanesi. Hann hjet Geir-
mundur Bjarnason, 38 ára og var vinnu
meður hjá Þorleifi bróður sínum er þar
bjó. „Hann fanst fram á skógi þrem
vikum og einum degi meir, eftir það
mn í burtu hvarf, með nær því sama
þrifnaði til hoids og burða sem áður
hafði“. Höfundur annáisins var kunn-
ugur á þessum slóðum og hann mun
hafa talið að allir skildu við hvað var
átt þegar sagt var „fram á skógi“. Nú
skilja menn þetta ekki, en hjer mun
átt við Alinenninga, þvi að þar var þá
skógarhögg.
llautaspar.
Það var liægt að spyrja í flautir;
þær voru oft hrærðar, þegar leið á
veturinn. Flautirnar átti að spyrja
með því að stinga í þær hornspæni,
silfurskeið mátti það ekki vera, enda
voru hornspænir meira notaðir áður.
Ef auður blettur var innan í spónblað-
inu, þegar það var tekið úr flautun-
um, sögðu þær já, en væri það ekki,
sögðu þær nei. Fiéstum var skammtað-
ur hræringur og flautir út á, en við
unglingarnir vildum aðeins flautir, svo
liægt væri að spá í þær. (Gamlar glæð-
ur).
Hrossalækning.
Arið 1092 var austur í Hreppum fá-
tækur maður, hrumur á fótum og bólg-
inn mjög. Hann bað sjer væri lclcið blóð
á fótum. Þá þess var freistað drógust
þaðan ormar. Hann baö þá að höggva
af sjer fæturna en til þess vilc’.i enginn
verða. Fekk hann þá öxi og drógst í
einhýsi, fanst þar dauður en annar
fóturinn höggvinn mjög. Sá hjet Gott-
skalk Arnþórsson. (Setbergsannáll).