Lesbók Morgunblaðsins - 10.09.1950, Side 1
*?» 1
34. tbl.
im
Sunnudagur 10. september 1950.
XXV. árgangur.
Sveinn Björnsson forseti:
t í
SYSIDRIMAR FRA BRIMNESI
gerðu Islandi sóma ytra
ER JEG las i blöðunum um andlát
Hólmfríðar Einarsdóttur frá Brim-
nesi, datt mjer í hug atvik frá
sendiherraárum mínum í Kaup-
mannahöfn. Með því að segja frá
því nú, vildi jeg leggja lítinn stein
í minnisvarða þessarar látnu sæmd-
arkonu.
Dag nokkurn komu til mín tvær
íslenskar stúlkur, sem jeg þekti
ekki áður. Það voru „systurnar frá
Brimnesi“, var Hólmfríður heitin
önnur þeirra. Þær voru þá á hús-
stjórnarskólanum Vældegaard ná-
lægt Kaupmannahöfn, hafði verið
sagt að allar námsmevjar á þess-
um skóla fengju dálítinn náms-
styrk úr rikissjóði Danmerkur. Nú
væri lokið úthlutun styrkja þess-
ara, en þær engan styrk fengið af
því þær væru ekki danskar. Mundu
nú komast í vandræði, af því þær
hefðu gengið að því vísu, að þær
fengju styrk eins og hinar.
Jeg ráðlagði þeim að flýta sjer
að sækja um styrk úr dansk-ís-
lenska sambandssjóðnum. en til
þess voru þá síðustu forvöð í það
skifti. Gerðu þær það.
Við nánari umhugsun datt mjer
í hug hvort þær ættu ekki sama
rjett til stvrks eins og dönsku
námsmeyjarnar, eftir 6. gr. sam-
bandsiaganna, um jafnrjetti Dana
og íslendinga. Gekk jeg svo á fund
þáv. menntamálaráðherra Dana,
Jakobs Appel. Hann halði verið
lýðháskólastjóri í Askov, en þann
skóla höfðu margir íslendingar
sótt, hafði komið til íslands og þótti
af þessum ástæðum vænt um ís-
land og íslendinga. Jeg var honum
auk þess kunnugur persónulega.
Nú lagði jeg málið fyrir hann.
Hann' svaraði án umsvifa, að auð-
vitað ættu þessar íslensku stúlkur
að fá styrk eins og þær dönsku.
Hann kallaði á starfsmann þann í
ráðuneytinu sem hafði al'greitt
málið og sagði: „Hvers vegna fengu
þessar tvær stúlkur engan styrk?“
„Af því að aðrir fá ekki styrk en
danskar stúlkur“, svaraði hann.
„Þjer gleymið þá 6. gr. sambands-
laganna. Viljið þjer sjá um að þess-
ar íslensku stúlkur fái sama styrk
og' þær dönsku, taíarlaust“, sagði
Brimnessysturnar.
Sigurlaug «g Hólml'riður.
iiann í mjög ákveðnum ton. Og
þær fengu styrkinn.
Nokkrum vikum síðar lútti jeg
Appel í samkvæmi. Hann gekk til
mín strax og sagði: „Er það ekki
eins og jeg hef alltaí' sagt? íslend-
ingar eru sjerstakir í sinni 'röð“.
Svo sagði hann mjer þessa sögu: