Lesbók Morgunblaðsins - 28.01.1951, Blaðsíða 9
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
53
Skógarbýli í Finnlandi.
unum kringum bæina í skógarhafinu
en fyrir íslenskum túnum í órækt-
aða landinu, þegar litið er yfir það
úr flugvjel.
Skóglendið í Finnlandi er um 1100
kílómetra langt frá norðri til suðurs
og nokkur hluti þess er fyrir norð-
an heimskautabaug, svo að það ræð-
ur að likrm, aðv groskan sje mjóg
mismunanGi. Nyrsti hluti landsins
er þakinn freðmýrum og skógurinn
verður bæði gisnari og rýr'ari er norð-
ar dregur. Árið 1918 var finnsku
skógarrannsóknastofnuninni komið á
fót, undir leiðsögn ágæts vísinda-
manns, Ilvessalo prófessors, og árið
1922—’23 fóru fram mælingar á
öllu skógarmagni landsins og árs-
vextinum,,og samskonaf mælingar
voru gerðar á ný fimtán árum síð-
ar. Samkvæmt þeim telst svo til, að
ársvöxtur skóganna nemi alls 45.7
miljón rúmmetrum, eða sem svafar
samfeldum hlaða 45.7 metra háum
og heilum ferkílómetra að grunn-
fleti. En í meðalári höggva Finhar
að meðaltali um 36 miljón rúm-
metra og ef auk þess er gert ráð
fyrir að. um 5 miljón rúmmetrar fari
í súginn þá verður nýtingin þó alltaf
nokkru minni en vextinum nemur.
í Noregi og Svíþjóð söfnuðust víð-
áttumiklir skógar á einstakra manna
hendur. Þeir keyptu skógana undan
jörðunum og náðu þannig i viðáttu-
miklar torfur, en tmábændurmr sem
selt höfðu skógana undím jörðum
sínum urðu síðan að vinna fyrir
sultarkaupi hjá stóreignamömnmum
við að höggva sama skóg, sem þeir
höfðu sjálfir átt áður. í Finnlandi
fór í öfuga átt. Það sein af er þess-
ari öld hefir verið unnið að því að
bændur eignuðust býli sín sjálfir. 1
byrjun aldarinnar var meira en helm-
íngur allra finnskra bænda leigulið-
ar, og-liöfðu þeir að vísu leyfi til að
nota skóg jarðarinnar til eigin þarfa,
en ekki að höggva timbur til sölu.
En 1918 voru sett lög, sem gerðu á-
búendum kleift að eignast jarðirnai'
með góðum greiðslukjörum, og þá
um leið skógarítak, sem nægði þeim
til eigin þarfa. Við þetta bfeyttist
ástandið svo, að í stað fárra og stórra
skógareigenda urðu þeir margir og
smáir. Rikið hefir einnig miðlað
bændum af opinberum jarðeignum
til að stofna nýbýli og' enda kéýpt
stórjarðir og bútað þær sún'dUr'í smá-
býli. sem svo voru seld. Þegíur um
400.000 manns urðu að flýja úr þeim
hjeruðum, sem Rússar tóku, varð hið
opinbera að sjá þessu fólki fyrir jarð-
næði og studdi það vitanlega að fjölg-
Un smábýlanna. Af skógareigendum
í Finnlandi eiga 75% minna en 5Q
hektara skógar, og var þetta samtals
27% af skógum 'Finnlands. Hins-
vegar áttu aðeins 6 skógareigendur
af hverjum þúsund meira en 500
hektara skóglendi, sem var samtal3
12% af öllum skógum Finnlands. En
skógareign tæps fjórða hluta bænda
er einhversstaðar milli 5 og 500
hektarar og er yfir 60% af skógun-
um á höndum þessa f jórða hluta, sem
eru hinir eiginlegu „skógarbændur“
landsins. Smábændurnir, sem eiga
innan við 5 hektara, hafa litið aflög'4
uœíram smíðavið og eldsneyti.
|
-A
■
*-a- J
Timburvorkrmiðja
■ 9^