Lesbók Morgunblaðsins - 28.01.1951, Blaðsíða 10

f LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
r 54 *
n.
Skógarhöggið í Finnlandi hvílir
íremur á bændunum sjálfum en sjer-
stakri stjett „skógarmanna". — Það
er eitt aí störfum bóndans og stundað
é þeim tíma árs, sem hann hefir helst
aflögu þ. e. að vetrinum. Þá annast
konur og krakkar gegningarnar, en
bóndinn „fer í verið“ og heggur skóg.
Skógarhögg hefir jafnan verið
mikilsverður atvinnuvegur í Finn-
landi. en verðmæti þess fyrir þjóðar-
búið hefir farið hraðvaxandi á síð-
ari áratugum, síðan þjóðin fór að
hagnýta skógana til þess að breyta
þeim í trjákvoðu og pappír. En hlut-
fallslega er meira notað af skógum
til heimilisins í Finnlandi en t. d.
í Noregi og Svíþjóð. Rafmagn er
miklu minna til heimilisnota í Finn-
iandi en hinum löndunum og meira
notað af skógi til eldiviðar. Til sveita
þekkist ekki annar eldiviður en
timbur, og í bæjunum er mjög lítið
af innfluttu eldsneyti, þ. e. kolum og
koksi. Skógurinn er aðal hitagjafi
þjóðarinnar um leið og hann veitir
henni sl:jól. Þó að múrsteinsfcrennsla
sje mikil í Finnlanc.i eru timbur-
byggingar yfirgnæfanii til sveita þar.
Nota Finnar um þriðjung alls skóg-
arviðar til heimilisþarfa, þ. e. smíða
og eldsneytis. Um 8% af timbrinu
íiytja þeir til útlanda, ýmist sagað
eða óunnið, en nær helmingur fer í
s< gunarmyilurnar eða trjákvoðu- og
puppírsgerðimar. Síðasta áratuginn
hjfir útflutningur af söguðu timbri
numið um 200.000 standördum á ári,
en sögunarmyllurnar í landinu eru
um 600 alls.
Sjerstök ástæða er til að minnast
á krossviðarframleiðslu Finna, sem
er tiltölulega ný af nálinni en hefir
aukist mjög hratt. Fyrsta krossvið-
argerðin var stofnuð 1912, en nú eru
þ.er yfir tuttugu og framleiða um
200.000 snrálestir á ári. Aðeins 4%
æ framleiðslunni er notað í landinu
sjálfu svo að krossviðurinn veitir
þ.óðir.ni drjúgan erlendan gjaldeyri.
Þessi framleiðsla byggist á birki-
skógunum, sem henta mjög vel í
krossvið, enda er sá finnski viður-
kenndur fyrir gæði, og selst um all-
an heim. Líka má geta þess, að um
90% af öllum tvinnakeflum í hejm-
ir.um eru gerð í Finnlandi. Um 3—4
þúsund smálestir af þeim eru fluttar
úr landi á ári hverju. Þessi fram-
k ðsla byrj aði 1870 og nú eiu 7 stór-
ar tvinnakc flagerðir í Finnlandi. Þá
er og mikið flutt út af srrúðuðum
hvagögnum, einkum úr fcirlci. Og
finnsk timburhús, alsmíðuð og til-
bóm til uppsetningar, hafa fengið
ir.ikinn markað bæði í Englandi og
Ameríku.
En allt þetta verður þó ljett á
metunum þegar það er borið saman
viö út.lutning trjákvoðu og pappirs.
I þeirri grein hafa framfarirnar oið-
ið mestar í Finnlardi og átt drýgst-
an þát ; í því að aul .a verðmæti skcg-
anna.
Finnar hófu pappírsframleiðslu
árið 1670, en það var ekki fyrr en
um 1860, er aðferð fannst til að
vinna pappír úr trjátægjum, að veru-
legur skriður* komst á framleiðsluna.
Hve stórkostleg hún er orðin nú, rná
marka á því, að árið 1948 ium
pappírs- og trjákvoðuútflutningurinn
rúmum helmingi alls útflutnings, eða
29 miljarð mörkum, og timbur og
smíði úr timbri yfir 42% af heild-
arútflutningnum. Skógurinn stóð
með öðrum orðum undir 93.5%, af
öllum útflutningi þjóðarinnar, eða
svipað því sem sjávarafurðirnar gera
hjá okkur í góðum fiskiárum.
Það verður því augljóst að Finn-
ar eiga afkomu sína fyrst og fremst
undir skógunum. Þeir vita það og
reyna að gæta þess fjársjóðar eins
vel og unt er. Til dæmis munu
hvergi á Norðurlöndum vera jafn
góðar ráðstafanir til að vama skóg-
areldum og í Finnlandi. Og Finnar
leggja stund á að halda skógunum
við og bæta þá, t. d. með því að ræsa
fram mýrlend skógarsvæði og rækta
innfluttctr trjátegundir, sem þykja
gefast betur t. d. í Finnmörku en
stofninn sem var þar fyrir, og hefir
úrkynjast sökum vanhirðu. Skógur-
inn er sá fjársjóður, sem þjóðin má
ekki missa.
Og jafnframt er ósleitilega unnið
að því að gera skógarviðinn sem
verðmætastan, og framleiðsluna scm
fjöloieyttasta, þannig að breyta mcgi
til mei hana, ef verðíall verður á
einni vörutegund, og framleiða eilt-
hvað annað í staðinn.
Árin eftir stríðið hefir verðið á
skógarafurðum verið hagstætt og
þetta hefir bjargað þjóðinni yfir