Alþýðublaðið - 06.02.1922, Qupperneq 1

Alþýðublaðið
Ghefi* 4t «f Alþýdufloldnmm
1922
JafnalarsteJnan.
Réttlæti — engar ölmusur.
Við jafnaðarcnenD viljum að
faver einasti maður, sem viil leggja
fram krafta síaa, eigi kost á því
sð nota þá. Með öðrum orðum,
að hver og einn eigi heimting á
að fá vinnu, og hana svo vel
borgaða, að fjölskyldumaður geti
vel lifað af henni með hæfilegum
vinnutfma, án þess að þurfa að
vinna eftirvinnu eða helgidaga-
vinnu,
Þetta er ve! hægt. En þó ganga
hér { borginni mörg hur.druð eða
kannske þúsund manna, sem ekk
ert fá að gera. Er ekkert hægt
að gera? Jú, hér er nóg að gera
ef starfað er með hagsmuni heild
arinnar fyrir augum, en ekki hags
muni örfárra atvinnurekenda. Hér
vantar stórt barnaskólahús, hér
vantar atóran nýjan spítaia, hér
’vantar fshús fyrir fisk, svo bæjar-
menn geti altaf fengið keyptan
nýjan fisk, hér Vantar íbúðarhús,
íbúðarhús og aftur fbúðarhús. Það
væri alveg óhætt að láta 1000
tnanns vera að vinna að því að
ikljúfa og höggva grjót allan vet
arinn, og það fyrstu 10 árin vetur
eítir vetur. Það væru nóg not
fyrir ait það byggingarefni er þeir
iframleiddu En því er þetta ekki
gert? Af þvf að þetta getur ekki
orðið féþúfa nokkrum atvinnurek
endum, eða þeir hafa ekki trú á
að svo sé, og er þetta eitt af 100
dæmum upp á það, að hagsmunir
almennings krefjast eins, en hagur
atvinnurekenda annars. Frægasta
dæmið £ þessa átt er það, þegar
togararnir voru bundnir við land
i sumar, af því hagur útgerðar-
macna krafðist þess Þeir spöruðu
á þvf 10 eða 20 þús. krónur fyrir
hvern togara, en þjóðarheildin
tapaði á því miljónum króna. Og
nú sveltur almenniagur af því
togararnir voru við land. Er nú
nokkuð vit i því að láta einstska
Mánudaginn 6, febrúar.
menn eiga framleiðslutækin, þegar
afleiðing þess er sultur og seyra
fyrir almenning?
En sleppum nú að tala um tog-
srana £ bili. Það eru nú flestir
farnir að skilja, að það verður að
gera þá að þjóðareign, ekki einn
til tvo togara, heldur alia, hvern
einasta einn.
En snúum okkur nú að því,
hvaða afieiðingar það mundi hafa
haft, ef hér hefðu verið að vinna
1000 menn f vetur, við að kljúfa
og höggva grjót. Mundi það að-
eins hafa verið atvinna og björg
fyrir þau heimili er stóðu að þeim
þúsund mönnum? Nei, fyrir langt-
um fleiri. Skósmiðir mundu hafa
fengið atvinnu við að gera við
skófatnað þessara manna og fjöl-
skyldna þeirra, skraddarar og
saumakonur við að sauma fyrir
þá, trésmiðir við að smfða eða
gera við borð, stóla, skápa o. s. frv.
sem alls ekki er gert þegar alment
atvinnuleysi er. Það rekur hver
atvinnugreinin aðra í gang, eins
og Ifka atvinnuleysi meðai sjó-
manna og óbreyttra verkamanna
skapar atvinnuleysi f öllum öðrum
atvinnugreinuoi. Þess vegna er
það nauðsynlegt fyrir alla starfandi
menn f landinu að vinna f sam-
einingu að hagsmunamálum sínum,
hvort þeir eru óbreyttir verka-
menn, sjómenn, prentarar, verzl-
unarmenn, skósmiðir, trésmiðir,
steinsmiðir, úrsmiðir, eða hvað
sem þeir eru. Og þeir starfa bezt
með því, að gera Aiþýðusamband
íslands og Alþýðuflokkinn að sem
íastastri heild.
AtvinnuSeysi er auðvaldssýki á
þjóðfélaginu. Atvinnuleysið á sér
þvf ekki stað þegar jafnaðarstefn-
an er komin á.
Aiþýðan heimtar réít sinn: að
fá að vinna, og fá sjáif ágóðan
af vianu sinni
Auðvaldið reynir að telja al
menningi trú um að ef atvinnu-
rekendurnir séu ekki tii þess að
hirða gróðann af striti almennings,
þá fari alt f hundana, Og svo
30. tölublað
gefur auðvaldið ölmusur, lætur
svolftið af hendi rakna við nokkra.
af þeirn fátækustu, þegar neyðin
er stærst, og teiur svo sjálfu sér
og fáfróðasta hluta almennings
trú um, að það sé að bjarga
þjóðinni I
En það er ekki ölmusa sem
þjóðin þarfnast. Hún vill fá að
vinna og fá sjálf arðinn af vinn-
unni — hún vill ekki ölmusu, hún
vill réttlæti.
Ólajur Friðriksson.
£oftskeyta$tS9ln
á SuSnrgrænlanði.
Stórfenglegt velferflarmál sjó-
manna og aðstandenda] þeirra.
(Niðurl.)
Þótt vér unnum Dönum ve! yfir-
ráða á Grænlmdi. vlrðist oss þó
sem minna verði ekki af þeim
heimtað, en að þeir iáti nágranna-
iöndunum i té dagleg skeyti um
veður þíðan Vilji Danir eða Græn-
landsstjórn ekki góðfúslega upp-
fylla þessa litlu skyldu til að bjarga
mannsiffum og afstýra vandræðum
og fjártjóni í nágrannalöndunum,
kemur fyr eða sfðar sá dsgur, að
þeim verða gerðir tveir 'kostir,
annaðhvort að senda veðurskeyti
eða afsala sér Orænlandi í hendur
þeirra, sem eru fúsir til að upp-
fylia þessa litlu en árfðandi kvöð.
Þegar hreinn gróði danska Ríkis-
sjóðsins af Grænlandl er hérumbii:
1 000 000 kr. á ári, verður féleysi
naumast borið við til afsökunar.
En þar sem veðurskeyti frá Suð-
urgræniandi aiundu stórum mlnka
eina af höfuðhættum þeim, sem
að vofir yfir hcfuð atvinauvegum
lasdsins, mundu íslendingar standa
sig við, að taka á sig stöðvar-
kostnaðinn, ef Danir bæru við
fátækt, en væru að öðru leyti fúsir.
Og það eðlilegasta vœri, að Al-