Lesbók Morgunblaðsins - 18.01.1953, Blaðsíða 15

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
al þeirra er ekki um að ræða þá
aðgreiningu er skiftir öðrum spen-
dýrum í flokka. Ailar tegundir
manna geta aukið kyn sitt saman,
eignazt afkvæmi, án nokkurs tillits
til þess hvar Jsær eru upp runnar,
hvernig þær eru á litinn og hvernig
þær eru í hátt. Allir menn hafa hin
sömu aðaieinkenni. Þess vegna var
það þegar Linné skipaði öllum dýr-
um og jurtum í flokka, þá kallaði
hann mannkynið „Homo sapiens“
og taldi það æðst af öllum dýrum
jarðarinnar.
Linné vissi þó vel að menn eru
mjög ólíkir í hinum ý.msu álfum
heims og hann skifti því mannkyn-
inu í fjóra flokka, sem sé:
Americanus (Indíánar) fastgeðja,
ánægðir, frjálsir.
Europias — léttgeðja, fjörugir, hug-
vitssamir.
Asiaticus — alvarlegir, stoltir, þrá-
ir.
.Afer (Afríkumenn) slægir, sein-
gerðir, kærulausir.
Þessi fyrsta aðgreining er því,
eins og vér sjáum, byggð á andlegu
atgjörvi manna, en ekki á líkams-
einkennum. Gallinn á þessari skil-
greiningu var sá, að hún gat ekki
staðizt. Glaða, fjöruga og kæru-
lausa mcnn cr alls staðar hægt að
íinna.
Nokkru seinna (1775) kom þýzki
mannfræðingurinn Blumenbach
fram með nýa aðgrciningu og var
hún byggð á litarhætti manna. —
Eftir hörundslit skyldi þcim skift
í finim kynflokka:
Kákasusmenn, eða hvíta menn.
Mongóla, eða gula menn.
Ethiópíumenn, eða svarta mcnn.
Amcríkumcnn, cða rauða meim.
Malaja, cða brúna mcnn.
Þessi skifting var byggð á aug-
sýnilegum einkennum á mönnum,
scm byggðu hin ýmsu lönd jaröar-
innar. En öðrum mannfræðingum
Jjótti þessi skifting, eftir litarhætti,
oí yíirþorðskemid. Jpeir tuku
því upp á að mæla ýmsa líkams-
hluta manna, og hugðust skifta
þeim eftir því. Nú var farið að
flokka menn eftir höfuðlagi og öðr-
um einkennum, sem hægt er að
finna með öllum þjóðum. Það er
til dæmis kunnugt að höfuðlag ná-
skyldra manna getur verið mjög
ólíkt, jafnvel þegar um systkin er
að ræða.
Með því að byggja á þessari reglu
um skiftinga, fjölgaði nú mann-
flokkum mjög. — Árið 1839 taldi
Deniker upp 29 mannflokka, er
skiftust eftir því hvernig þeir voru
hærðir, hvernig, þeir voru litir,
hvernig nef þeirra var í laginu o. s.
írv. Árið 1933 kom von Eichstedt
fram með nýa skiftingu. Þar var
mannkyninu skift í þrjá flokka,
hvíta menn, negra og mongóla, 18
óæðri mannflokka, 3 hliðargreinar,
11 óæðri hliðargreinar og 3 milli-
flokka.
Ekkert hefur hafzt upp úr þessu
er skýrði hvað það er, sem á að
vera þess valdandi, að menn skift-
ast í flokka eða þjóðkyn. Og rugl-
ingurinn verður enn meiri hjá
þeim, sem ekki geta gert greinar-
mun á þeim sem líkjast og hinum,
sem teljast til sama þjóðernis og
tala sama mál. Að tala um „Ame-
ríkana“ sem eina heild mannfræði-
lega séð, nær auðvitað ckki ncinni
átt. Það er ekki liægt að tala um
neinn „amerískan þjóðflokk“, né
lreldur svissneskan þjóðflokk, né
franskan Jtjóðflokk. Þjóð getur ver-
ið samsett úr mörgum þjóðflokk-
um, en þeir geta verið likir, cins og
t. d. i brezka heimsveldinu. Norður-
Þjóðvcrjar líkjast mjög Dönum og
Svíum, líkjast þeim mcira hcldur
en Suður-Þjóðvcrjum, en J'cir líkj-
ast aftur meira Frökkum, Tckkum
og Serbum. Þetta hefur Jió ekki
hamlað því, að mikið veður hcfur
verið gert út af hinum svokallaða
„germanska þjóðflokki“. í fljótu
þfúgði e; eJU4 aö lieiiwi
mun á sumum Svíum, Finnum og
Rússum, en þeir tala óskyld tungu-
mál. Fyrir aldarfjórðungi tóku
Þjóðverjar upp á því að telja sig
sérstakan þjóðflokk, ólíkan öðrum
Evrópuþjóðum. En eftir að þcir
gerðu hernaðarbandalag við Jap-
ana, þá töldu þeir sig skylda þeim.
Hér er ekki um vísindi að ræða.
Misnotkun nafnsins „kynþáttur“
í pólitísku og hernaðarlegu skyni,
eins og þegar talað var um hinn
ímyndaða ,.aríska“ kynþátt, scm
nazistar voru að stæra sig af. hcíur
gert þetta nafn svo tortryggilcgt í
augum vísindamanna að sumir
vilja helzt ekki nota það til þcss
að aðgreina menn.
Hvcrnig menn eru flokkaðir
Hvernig fer nú almenningur cða
vísindamenn að, þegar þeir ílokka
menn eftir kynþáttum? Vér skul-
um taka til dæmis einhverja ame-
ríska borg, svo sem New York, cg
floklca íbúa hennar. Vér vitum að
mismunandi kynþættir byggja mis-
munandi borgarhluta, svo sem í
Harlem, Litlu Ítalíu, eða norræna
hlutanum í Brooklyn. Sem leik-
menn aðgreinum vér þá eftir and-
litsfalli og vaxtarlagi. í Harlem
hafa flestir dökkva húð, þétt hrokk
-ið hár, breið nef og þykkar varir,
og vér vitum að þcir eru afkom-
endur blámanna. í norræniLbyggð-
inni hittum vér marga hávcxna
menn, Ijóshærða og með bl'á aug t.
En þcgar vcr komum til ítalann:’,
Jiá eru þeir lágir vexti, dökkieirv
og með dökk augu. Meðal þcir ',
scm komnir eru af Suður-Þjóovcrj-
um eða Svisslendingum, eru mr.rg-
ir meðalmenn að vexti, brúnhmriV-
ir, ljósir a hörundslit og stutti i ' -
ar.
Af þessu munum vér nú ráð . ð
í þessum fjórum borparhluti •>
menn af fjórum kynþáttum: Svert-
ingjar, norrænir menn, Miðevrópu-
memt tíg öuðmrevfópumeiifl. Ví vér