Lesbók Morgunblaðsins - 15.02.1953, Blaðsíða 8

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
[ 84
A MÆ R U M
Á LAINID
TYRKLAIMDS OG RIJSSLAIVDS
LANDAMÆKI Rússlands eru um 35.000 enskar mílur, en ná aðeins á
Iveimur stcðum að löndum bandanianna, nyrzt í Noregi og i Litlu
Asiu. Annais er Rússland umgirt af hjáríkjum. Höfundur þessarar
grcinar cr amcriskur blaðamaður, Ferdinand Kulm að nalni, sem fekk
að fcrðast til landamæranna sunnan við Kákasus fjöli.
— HVERS vegna viljið þér endi-
lega íara tii landamæra Tyrklands
og Rússlands? spurði dr. Halim
Alyot, fórstjóri blaða og ferða-
mannaskrifstofunnar í Ankara.
— Vegna þess, svaraöi ég, að það
eru einnig landamæri okkar. Eftir
að Tyrkir hafa gerzt aðiljar að At-
iantshaís-bandalaginu, þá er árás á
Tyrkland sama sem árás á okkur.
Ég. sagði honum ennfremur, að
mig langaði til þess að kynnast
fólkinu _ í • linidamærahéruðunum,
hvern.hug það bæri til hinna rúss-
nesku nágranna sinna, og hvernig
á því stæði að ungu mennirnir þar
hefði gerzt sjálfboðaliðar í Kóreu-
styrjöldinni, lunutn megin a hnett-
inum.
Dr. Alyot var fátalaður um þetta,
en hann benti mér á, að hin 350
milna löngu landamæri væri hern-
aðarsvæði. Hann helt þö að mér
mundi verða leyft að fara til Kars,
en það er borg í grennd við landa-
mærm. Óvíst væri að hernaðar
yfirvöldm leyfðu mér að fara
lengra. En hann reyndist mér þó
betur. Hann útvegaði mér leyfi til
þess að fara til landamæranna.
Rétt áður en ég átti að leggja á
stað méð flugvél frá Ankara, sagði
tyrkneskur embættismaður við
mig:
^ — Þer eruö heppinn- Hmn nyi
landstjóri í Karshéraði verður yð-
ur samferða i flug\’élinni, og hann
talar ensku.
Meðan ég beið nú á flugvellin-
um kemur til mín ungur maður og
heilsar mér brosandi. Hann kvaðst
heita Niyszi Aki og vera hinn nýi
landstjóri í Karsltéraði.
— Eruð þér frá Washington?
spurði liann, og er ég játaði því
mælti hann ennfremur: — Það var
gaman. Ég hef átt heima í Was-
hington. Ég staríaði þar í fjármála-
ráðuneytinu.
Síðan sagði hann mér frá því
hvernig á þvi stóð, að hann var nú
að taka við landstjórn i héraði, þar
sem eru um 400 þúsundir manna
og eru nágrannar Rússa.
Hann hafði verið einn af þeim
30 utlendingum, sem ár hvert koma
til Bandarikjanna til að.kynnast
fjármálum og opinberri stjórn-
semi. Hann kom þangað 1947 og
kunni þá ekki eitt orð í ensku. Var
honum því ráðlagt að fara til
Springfield College í Massachu-
setts og læra ensku fyrst. Var hann
þar um hrið. Síðan var hann átta
mánuði í stjórnarskrifstofum í
Sacramento í Kaliforníu og aðra
átta mánuði í Washington. Og nú
atti þessi ungi maður að sýna hvað
hann hefði lært, með því að taka
aö sér lahdstjcra í því heraðí, sera
liggur að Rússlandi, og er því í
síielldri hættu. Hann cr aðeins 38
ára gamall og það cr aðeins einn
landstjóri í Tyrklandi yngri. Land-
inu er skift í 63 héruð og allir eru
landstjórarnir innan við íimmtugt,
nema einn.
Það er sex stunda flug frá Ank-
ara til Erzerum og er yfir 10,768
feta há fjöll að fara. Þegar yfir þau
kom, blasti við breiður dalur og
skóglaus með öllu. Lengst í burtu
blasti Erzerum við. Þangað var
stefnt og flogið lágt yfir borgina,
svo að ég gæti sem bezt séð hina
grönnu musteristurna og hin gráu
kassalöguðu hús- Skömmu eftir að
við lentum, var ég kominn inn í
borgina. Um allar götur fóru uxa-
kerrur og ískrið og marrið í hjól-
um þeirra var einna likast skrækj-
um i gufuflautum verksmiðjanna
Lrzerun» er cnn liöfuðvigi landamær-
amia, Upphaflega var vigið bjggt af
Komverjum, en leifar þess eru nu mur-
veggurinn brotni, sem sézt fremst á
myndinni, Á miðri myndiuni er Cifte
Mmara nmsteríð með mjöturnum sm-
um torfþala.