Lesbók Morgunblaðsins - 26.04.1953, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
235
BÓFAR VAÐA UPP8
í RÚSSLAMDl
GREIN þessi er eftir serbneskan mann, Anton Karlovac að nafni, sem
er vel kunnugur í Rússlandi. Hún birtist í blaðinu „The Reporter" fyrir
skömmu og sýnir alveg nýa hlið á ástandinu í „sæluríkinu austan járn-
tjalds“.
ALEXANDER,Vertinsky söngmað-
ur flýði Rússland þegar stjórnar-
byltingin varð þar og var landflótta
í 25 ár. En eftir seinni heimsstyrj-
öldina var nokkrum Hvít-Rússum
gefið heimfararleyfi og Vertinsky
var einn á meðal þeirra. Hann
flýtti sér heim til Rússlands, því
að hann unni ættjörð sinni heitt og
þráði að komast til æskustöðvanna.
Auðvitað var margt breytt er
hann kom heim. Þegar hann steig
út úr járnbrautarlestinni í Moskva,
leit hann undrandi í kring um sig
og sagði dapurlegur í bragði: „Ó,
Rússland, ég þekki þig ekki leng-
ur“. Svo ætlaði hann að gríþa
ferðatöskur sínar, sem hann hafði
sett niður við fætur sér en þá.voru
þær horfnar. Þeim hafði verið stol-.
ið á meðan hann stundi upp þess-
um fáu orðum. Og þá varð honum
að orði: „Ó, Rússland, nú kannast
ég við þig aftur“.
Ég segi þessa sögu í ákveðnum
tilgangi. — Ég er orðinn leiður á
hræsninni í Rússum og ásökunum
þeirra á hendur öðrum þjóðum. Ég
hef nú verið hjá þeim í 15 ár, og
það sem mér þótti mest áberandi í
fari þeirra voru lögbrotin og bófa-
mennskan allt frá hinum lægsta til
hinna æðstu.
Eins og saga Vertinsky ber jneð
sér eru gripdeildir þar tíðastar- í
hinum þröngt setnu járnbrautar-
vögnum og strætisvögnum er fullt
af vasaþjófum, því að þar geta þeir
matað krókinn. Þremur handtösk-
um var stolið af mér. Rán í húsum
og gripdeildir í búðum og á mark-
aðstorgum er daglegur viðburður.
Þetta eru fruntaleg rán. En svo
hafa Rússar fundið upp á því að
nota rakvélablöð, eða rakvélar-
blaðsegg, sem felld er inn í hring
svo að enginn tekur eftir því í
fljótu bragði. Þeir eru leiknir í því
að beita þessu eggjárni. Það er al-
vanalegt að konur verði þess varar
er þær koma út úr járnbrautar-
vögnum eða strætisvagni, að allt
bakið er úr fínu loðkápunum
þeirra. Með rakvélarblaðsegginni
hafa þjófar rist sundur kápurnar
og-haft á brott með sér bakið úr
þeim. Ekki veit ég hvað þeir gera
svo við þetta, líklega geta þeir
selt það og svo eru gerð úr því
handskjól, eyrnaspeldi eða loðhúf-
ur.
Þegar ég kom heim til Júgó-
slavíu sagði ég vinum mínum frá
þessu og helt að þeir mundu verða
undrandi. En það fór á annan veg.
Rússar höfðu verið hér sem „frels-
arar“ og síðan sem „ráðunautar“.
Þessir rússnesku hermenn fóru
mikið í kvikmyndahús og léku það
að skera burt leðrið á sætunum á
meðan sýning fór fram. — Þeir
stungu leðrinu undir kápur sínar.
Og brátt varð það áberandi í Bel-
grad hve margir rússneskir her-
menn voru á skrautlegum skóm úr
rauðu leðri.
Þessi hringhnífur Rússanna er
ekki hættulaus. Ef þú gerir eitt-
hvert veður út úr því að vasaúrinu
þínu eða buddunni hefur verið
stolið, þá máttu eiga það nokkurn
veginn víst að fá eggina beint á
augað og skurðurinn blindi þig. —
Einu sinni komst ég að því að vasa-
þjófur hafði hnuplað frá mér í
strætisvagni. Ég vissi hver þjófur-
inn var og ég bar það beint upp á
hann, því að ég helt að ég mundi
ná rétti mínum. En ég var ókunn-
ugur í Moskva þá. Ég sá skyndilega
að hinir farþegarnir hörfuðu und-
an í skelfingu, en vinur minn, sem
með mér var, hvíslaði að mér og
bað mig blessaðan að hafa mig
hægan, því að líf mitt væri í veði.
Þetta er eitthvað hið merkileg-
asta við bófaskapinn í Rússlandi,
hvað alþýða er dauðhrædd við
glæpamennina og vill ekki. rísa
gegn þeim. Stafar það sennilega af
því þjóðskipulagi, sem heldur þegn
-unum í sífelldum ótta.
Bófarnir vinna stundum einir
síns liðs, eða tveir og tveir saman.
Næsta stigið er svo bófafélagið, sem
Rússar nefna „troika“, en það þýðir
þrír, og stafar af því að fyrir hverj-
um bófafiokki eru þrír menn, einn
foringi og tveir aðstoðarmenn. —í
borgunum hafa þessir menn svo
undir sér 5—15 „starfsmenn“, en
út um landið eru oft 50 í hóp.
Kunnastir af þessum óaldarflokk-
um í Moskva eru Svarta troika og
Dauða troika. Flokkar þessir gefa
sig við mörgu. Þeir ræna gangandi
menn á götum úti, þeir brjótast inn
í hús og þeir víla heldur ekki fyrir
sér að fremja bankarán. -Starfsemi
þeirra er vel skipulögð. , , ...„
Sums staðar hafa þessir . bófa-.
flokkar myndað með sér samband.
Kunnast af þeim er „Svarta hönd-.
in“, sem hefur d.eildir víðs vega í
Kákasus, Úkraniu: Qg Mið-Agíu, Og
árið 1947 helt Syarta höndin rneira
að segja sambandsþing í- Suður-
Rússlandi. . :..v. . .
Einkenn.ilegt er hve þes?um bóf-.