Lesbók Morgunblaðsins - 03.05.1953, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
257
sönnunar þessu. f marz 1937 skrifaði
Einar Olgeirsson í Rétt á þessa leið:
„Þegar sjálfstæði íslands og „eilífu
hlutleysi" var lýst yfir 1918, þá var
litt hugsað um valdið, sem tryggði
það, að þetta sjálfstæði yrði meira
en á pappírnum. Menn lifðu í vímu
„wilsonskra“ hugmynda um „rétt“
og „eilífan frið“. í framhaldi af
þessu segir Einar: „Á þessum tímum
er áframhaldandi utanríkispólitísk
einangrun íslands glæpur". (Réttur
1937, s. 21—22).
1. desember 193^ gerði Einar 01-
geirsson nánari grein fyrir, hvernig
bæta ætti úr þessum glæp og sagði:
„Þvi cr það, að isienzka þjóðin verð-
ur að tryggja sér, ef nokkur kostur
cr á, að erlend ríki, sem styrkur er
að og standa mundu við skuldbind-
ingar sínar, tækju einnig ábyrgð á
sjálfstæði íslands og verðu það ef
á það yrði ráðizt“.
Meðal þeirra ríkja, sem Einar taldi
hér koma til mála, voru Sovétríkin
og nefndi þau þó á eftir öðrum. Komm-
únistar bjuggust þá við, að styrjöld
inundi brjótast út milli Hitlers-Þýzka-
lands og Sovét-Rússlands. Þeir von-
uðu, að Vesturveldin mundu koma
Rússum til hjálpar, og vildu umfram
allt draga Bandaríkin til frekari íhlut-
unar um málefni Evrópu, þó ekki væri
til annars en að spilla á milli þeirra
og Þýzkalands, sem kommúnistar tóldu
þá að hefði hug á íslandi. Þessvegna
skriíaði Einar Olgeirsson 3. febrúar
1939 á þessa leið:
„Yfirlýsing Roosevelts sýnir og
sannar, að fullur möguleiki er á því,
að Bandaríkjastjórn mundi láta
ábyrgð á friðhelgi íslands til sín
taka. Það er því fullkomið ábyrgð-
arleysi gagnvart sjálfstæði og fram-
tíð íslenzku þjóðarinnar, að sinna
ekki tillögum vorum. — Við eigum
strax að leita tryggingar Bandarikj-
aima og annarra ríkja fyrir sjálf-
stæði voru og friðhelgi. svo að við
séum ekki einangraðir og varnar-
lausir ofurscldir yfirgangi og ágirnd
hins nazistiska Þýzkalands."
Með þessu sagði Einar Olgeirsson
aðeins mildari orðum hið sama og
Brynjólfur Bjarnason sagði um-
búðalaust 9. júlí 1941, þegar rætt
var um herverndarsamninginn við
Bandarikin, að „íslendingar mundu
ekki telja eftir sér“, þó að hér yrði
„skotiö an oLLrar quskunriar'“, eí þaö
yrði til þess, „að veitt yrði virk
aðstoð í þeirri baráttu, sem háð væri
á austurvígstöðvunum", þ. e. a. s.
Rússum væri hjálpað gegn Þjóð-
verjum.
Óþarft er að rekja að þessu sinni með
hverjum hætti ísland var hernumið
af Bretum vorið 1940 og herverndar-
samningurinn síðan gerður við Banda-
ríkin 1941. Þessir atburðir sönnuðu
svo áþreifanlega, að ekki verður um
villst, að vegna þeirrar hernaðarþýð-
ingar, sem landið hefur nú fengið,
verða íslcndingar ckki siður cn aðrar
þjóðir, að tryggja varnir sinar.
ER KOMMÚNISTAR VILDU
AÐ ÍSLENDINGAR GERÐUST
ÓFRIÐARAÐILAR 1945
Rétt er þó að minnast á það, að ein-
mitt kommúnistar, sem nú láta eins
og þessir atburðir hafi í raun og veru
ekkert komið okkur við og þjóðin eigi
enga lærdóma af þeim að draga, vildu
ólmir veturinn 1945, að íslendingar
lýstu yfir ófriðar-ástandi við Þjóðverja
eða Japani. Fáir urðu til þess að taka
undir þá kröfu en því flciri til að
átta sig á, að íslendingar urðu nu að
tryggja varnir sínar betur en með
hlutleysisyfirlýsingunni einni.
Til að byrja með vonuðu menn, að
Sameinuðu þjóðirnar mundu leysa
þann vanda, en þær eru í eðli sínu
ekki annað en víðtækt hernaðarbanda-
lag. Reynslan varð sú, að þær reynd-
ust að mestu óvirkar í þessum efnum.
Varð þá enn að íhuga hvað til bragðs
skyldi taka. Auðvitað gerðu menn sér
fulla grein fyrir þvi, að íslendingar
gætu ekki af eigin mætti tryggc varn-
ir landsins gegn árás erlendra ríkja. En
það mátti ekki ver.ða til þess, að við
vörpuðum frá okkur þeirri skvldu
hvers sjálfstæðs ríkis að reyna að
koma í veg fyrir, að lierjað væri á
landið.
Af því hcfði ohjákvæmilega leitt. að
mc'ð okkur niundi farið sem hvert
annað stjórnlaust rckald, cr sá hirti,
sem fyrstur kæmi til. Þannig t'ór 1940.
Brctar urðu þá fyrstir. Kommúnistar
óttuðust, að það yrðu Þjóðverjar og
þcssvegna vildu þeir þá varnir. Hvcr
t'yrstur yrði siðar, cf við flytuni sof-
andi að feigðarósi, cr ckki hægt að
segja. Ko hverjum blaudast hugur-um,
að kuiMUiúuistar vílja og voua, að það
/
yrð'u Rússar? Þessvegna vilja þeir ekki
varnir nú.
KOMMÚNISTAR VILJA
OPNA LANDIÐ FYRIR
RÚSSUM
Ef kommúnistar segðu sem er, að
það er þetta, sem fyrir þeim vakir,
væru þeir að vissu leyti virðingarverð-
ir. A. m. k. kæmust þeir þá hjá þvi að
skrökva því upp, að þeir trúi á hlut-
leysi iandsins og gagnsemi varnar-
leysisins til að halda landinu utnn við
ófrið. En kommúnistar sýna aðeins
örsjaldan slíka einlægni og fram kom
hjá Brynjólfi Bjamasyni 9. júíí 1941.
Þeir vita, að jafnvel þótt þeir orðuðu
hugsanir sínar svo varlegn cð segja,
að af tvennu illu vildu þeir heldur, að
Rússar tækju landið en Bandaríkja-
menn dveldu hér til varnar, þá mundu
flestir kjósendur þeirra snúast á móti
þeim, hvað þá aðrir.
Kommúnistar vita, að íslendingar
muni aldrei af eigin vilja eða ákvörð-
un, þ. e. ef við höldum sjálfstæði okkar,
opna land okkar fyrir hinu rússneska
herveldi. Þessvegna rcyna þeir að fá
inenn til aó yfirgcfa hugmynd sjálf-
stæöisins og velja í þess statf vilja-
leysift og rekaldshugsjónina, sem mitf-
ar atf því atf sá geti hrcmmt landitf er
hefur mestan árásarhugann.
En íslendingar eru ekki aðeins ófús-
ir til að varpa frá sér hugsjón sjálf-
stæðisins og eigin ákvörðunarrétti,
heldur gerum við okkur þess fulla
grein, að ef land okkar væri nú opið
og óvarið, mundi þatf bjóða árás heim,
og e. t. v. vertfa sá veiki hlekkur, sem
leysti úr Iætfingi öfl ófritfar og árásar.
Af þessu mundi leitfa niiklu meiri
liættu en ella á þvi, atf harizt yrtfi uni
landitf og þatf yrði vígvöllur, þar sem
lif þjóðarinnar torlímdist.
IILUTDEILI) OKKAR I
VARNARSAMTÖKUNUM
TRYGGIR OKKUR
SJÁLFSTÆDID
Metf hví atf bindast vamarsamtok-
um vitf aðrar frjálsar þjóðir höftim vitf
því í senn tryggt sjálístæði islcnzka
rikisins, lagt fram okkar skcrf til efl-
ingar heimsfritfarins og dregitf mjög úr
liættunni á, atf um lund okkar vcrtfi
hatf blótfug baratta,
Þetta er ema ráðið til aö tryggja