Lesbók Morgunblaðsins - 03.05.1953, Síða 15

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
269
af andstöðuflokkum ríkisstjórnarinnar
til árása á hana, og á mig sérstaklega,
— og var því haldið fram, að verið
vaéri af ásettu ráði að leggja iðnaðinn
i landinu í rúst.
Þegar iðnaður hefir vaxið upp í skjóli
hafta um langan tíma og' hefir lítið
haft af frjálsri samkeppni að segja, er
eðlilegt að ýmsir erfiðleikar risi með
ýrnsum hætti, þegar skjólgarður haft-
ann'a er brotinn niður að talsverðu
leyti. Iðnaðurinn hefir tviþættu hlut-
verki áð gegna. Annars vegar er þjón-
usta gagnvart öllum almenningi í land-
inu og su köllun að framleiða sem bezt-
ar vörur með sem hagstæðustu verði.
Hins vegar er staða iðnaðarins í efna-
hagskerfi þjóðarinnar og nauðsyn þess
að hann haldi uppi stöðugri og öruggri
atvinnu.
Það skiptir því miklu fyrir þjóð-
félagið að starfsemi iðnaðarins, sem nú
er talinn þriðji stærsti atvinnuvegur
landsins, sé í heilbrigðum farvegi og
njóti þeirrar aðstoðar og verndar, sem
hlutverk hans í atvinnulifinu þarfnast.
Málið er því ekki með öllu vandalaust,
þegar samrima þarf þörf og eðlilega
kröfu almennings um sem hagkvæmast
verð á iðnaðarvörum og kröfur iðn-
aðarins um sanngjarna aðstoð og hæfi-
lega vernd gegn samkeppni erlendra
iðnaðarvara.
KANNSOKN
Á AÐSTÖÐtJ IÐNAÐARINS
Éitt var þó ljóst, þrátt fyrir mold-
viðrið, sem um skeið var þyrlað urn
þetta mál, að nauðsynlegt var áð rann-
saka aðstöðu iðnaðarins um það hvern-
íg að honum væri búið af opinberri
hálfu, að því er snerti tollakjör, inn-
ílutning á hráefnum, skatta og fleira.
Kaðuneytið, sem fer með iðnaðarmál,
skipaði þvi nefnd 6. mai 1S)52, eins og
kunnugt er, til þess að gera athuganir
og bera frani tillögur i málinu. í nefnd-
ina voru nær eingöngu skipaðir menn
frá hagsmunaSamtökum iðnaðarins og
stóðu þeir þvi vel að vigi að vita hvar
skórinn kreppti og bera t’ram tillögur
til úrbóta.
í útvarpsræðu fyrir skömmu gerði
ég nokkuð itarlega grein fyrir þessum
niálum og tillögum nefndarinnar og
mun ég þvi ekki rekja það nánar hér.
En ég ætla að ræða nokkuð árangur-
inn aí þessum athugunum er fram kom
í ýmsum ráðstöíuamn, sem gerðsr bafa
verið af opinberri hálfu til aðstoðar við
iðnaðinn.
ENDURSKOÐUN
TOLLALÖGGJAFARINNAR \
Öðru hverju hafa verið raddir uppi
um það, að endurskoða þyrfti tollalög-
gjöfina, með það fyrir augum að veita
iðnaðínum hæfilega vernd í samkeppni
við erlendar iðnaðarvörur. Iðnaðurinn
er hér enn að slíta barnaskónum og
sténdur því eðlilega höllum fæti gagn-
vart iðnaðarframleíðslu annarra landa,
þar sem iðnaðartækni er komin á hátt
stig. Engin þjóð, sem er að byggja upp
iönað sinn frá grunni og í smáum stil,
getur reist rönd við slíkri samkeppni
án nokkurrar verndar. Hér er því um
sjálfsvernd að ræða, sem meðal annars
er nauðsynleg vegna sérstöðu sem kann
að vera ráðandi á hverjum tíma í efna-
hagsástandi og verðlagi í landinu. —
Mestu varðár að rétt sé stefnt frá byrj-
un og grundvöllurinn fyrir þróun iðn-
aðarins rétt lagður.
Það er jafnan þungur róður að fá
breytt tollalögum til einhverrar meg-
instefnu. Ég tel það þvi einn mesta
sigur fyrir hagsmuni iðnaðarins að
endurskoðun tollalaganna hefir verið
viðurkennd nauðsynleg af rikisvaldinu
og nefnd hefir verið skipuð til þcss að
gera tillögur er eigu að tryggja iiæfi-
lega og skynsamlega vernd gegn sam-
keppni erlendra iðnaðarvara. Tillög-
urnar eiga að leggjast fyrir næsta Al-
þingi. Þetta tel cg raunhæíustu aðstoð-
ina sem veitt hefir verið iðnaðinuin,
ef hún verður íramkvæmd svo sem til
er stofnað.
FYRNINGAR VELA
Sú aðstoð Sem ég tel að komi næst
að raunhæfu gagni er hækkun á fyrn-
ingum vélakosts iðnaðarins um 50%.
Þetta gerir hvorttvcggja að bæta nokk-
uð úr rekstursfjárþörfinni og létta dá-
lítið skattabyrðina, sem nú gengur
fram úr hófi. Þessi aðstoð verkar ekki
aftur fyrir sig, það er að segja, þessi
réttíndi gilda frá þeim degi, sem reglu-
gerðinni er breytt og hafa þvi ekki
áhrif á reikningsuppgjör fyrir árið
1952. Þar sem ekki hefir unnizt timi
til að gera sér grein fyrir hvei'su mikl-
um tekjumissi þetta kann að valda rík-
issjóði, taldi fjármálaráðuneytið sér
ekki fært að láta breytinguna gilda
fyrir siðasta ár. í fjárlögum þessa árs,
gejæ sett voru eftjr éraœotin, er ekki
gert ráð fyrir tekjurýrnun af þessum
sökum og því talið mjög óvarlegt að
tefla afkomu ríkissjóðs í hættu með því
að láta breytinguna verka aftur í tím-
ann.
INNFLUTNINGUR HRÁEFNA
Ein mesta nauðsyn iðnaðarins er að
geta átt greiðan aðgang að innflutningi
hráefna. Fyrir þessu verður séð með
því að flest iðnaðarhráefni verða nú á
frilistum og verða að mestu leyti tekn-
ar til greina óskir iðnaðarins i þessu
efni. Ennfremur hefir svo verið fyrir
mælt, að innflutningur hráeína hafi
forgang næst á eftir matvörum og
brýnustu rekstrarvörum útvegs og
landbúnaðar, um yfirfærslu í bönkum.
LÆGItl
TR Y GGIN G ARGREIÐSLL K
Til þess að létta iðnaðinum nokkuó
rekstursfjárskortinn, hafa verið gerðar
sérstakar ráðstafanir til þess, að þau
fyrirtæki, sem eingöngu hafa iðnaðar-
framleiðslu, þurfi ekki að greiða hærra
tryggingargjald til bankanna, vegna
vörukaupa, en 25% af andvirði þeirra.
Þetta nær aðeins til þeirra fyrir-
tækja, sem eingöngu stunda iðnaðar-
framleiðslu og panta hráefni sín frá
útlöndum í cigin nafni. Þetta er mikill
íjárhagslegur léttir þeim fyrirtækjum,
sem þurfa að lcaupa hráefni í stórum
stíl frá útlöndum.
INNLEND SKIPASMÍÐI
Skipasmiði hérlendis á erfítt upp-
dráttar eins og sakir standa, vegna
þess, að erlendar skipasmíðastöðvar
bjóða hagstæðara verð. Stafar þetta
nokkuð af því að vinnulaun eru hærri
hér en i nágrannalöndunum. Til þess
að greiða fyrir skipasmiðum innanlands
heíir nú verið heimilað að cndurgrciða
alla tolla og gjöld af innfluttu efni og
vclum til skipanna með ákveðinn fjár-
hæð á brúttó-smálest. Þetta reynist
væntaniega góð hjálp, enda er það
þjóðarnauðsyn að ísiendingar geti
haldið áfram að byggja sjálfir skip sin.
Hitt væri sorgieg háðung ef við þ’yrft-
um að sækja hverja fleytu lil útlanda.
Auk þess sem ég nú hefi nefnt, hafa
verið gerðar ráðstafanir til éndur-
greiðslu á framleiðslu- og aðflutnings-
gjöldum iðnaðarvara sem seldar eru úr
landi. Enni’remur breyting á tollskránni
vegr.a efiuvara og véla til iðnaðar og