Lesbók Morgunblaðsins - 26.07.1953, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
437
Pétur Sigurðsson:
Þetta er það, sem koma þari
í FRÉTTABLAÐI, er upplýsinga-
þjónusta Siðferðisvakningarinnar
(MRA) í London gefur út, segir
svo 3. janúar 1953:
„Skipasmíðastöðin í Gautaborg
í Svíþjóð hefur 6000 starfsmenn,
og hefur verið tahn þriðja stærsta
í heimi, ef miðað er við samanlagð-
an lestafjölda skipanna, sem hún
smíðar.
Um árabil hefur félag logsuðu-
manna verið órólega deildin í stöð-
inni og valdið verkföllum og mikl-
um vinnutöfum. Yfirstjórnin setti
harðvítugan mann yfir deildina, og
hann var oft uppnefndur og kall-
aður „kóngurinn". — En ástandið
batnaði ekki, heldur versnaði að-
eins. Tveir menn tóku að sér for-
ustuna í andstöðunni við hann og
ætluðu að sjá um, að honum yrði
ekki vært. Það fór svo, að „kóngur-
inn“ varð að leggjast í sjúkrahús
sér til hvíldar, og er hann kom
aftur var honum heilsað með verk-
falli.
Þá var það að einn starfsmanna
hans sagði honum frá Siðferðis-
vakningunni, og 1951 fór hann til
Caux (Kó) í Sviss og sat þar 10
daga á þingi Siðferðisvakningar-
innar. Hann kom heim annar mað-
ur en hann fór, og margt sem gerzt
hefur síðan í skipasmíðastöðinni,
rekur rætur sínar til veru hans í
Caux.
Þetta sama ár fór formaður eins
verkamannafélagsins við skipa-
smíðastöðina til Caux. Nokkru eftir
að hann kom heim aftur fór fram
stjórnarkosning í verkalýðsfélaga-
sambandi stöðvarinnar, og í fyrsta
skipti í 10 ár töpuðu kommúnistar
í þeim kosningum. Verkamanna-
félags-formaðurinn, sem fór íil
Caux, Nils Carlsson, var kosinn
varaformaður sambandsins.
í janúar 1952 fengu þessir tveir
menn, er farið höfðu til Sviss,
stjórn fyrirtækisins til þess að
senda fulltrúanefnd á verkstjóra-
þing, sem Siðferðisvakningin efndi
til í Stokkhólmi. Þeir fengu einnig
menn til samstarfs við sig, er feng-
ið höfðu áhuga á Siðferðisvakning-
unni, og í þann hóp bættust þeir
tveir menn, sem staðið höfðu fyrir
mestu andstöðunni.
Um vorið komu þeir svo á
fræðslufundi með um 200 völdum
mönnum við skipasmíðastöðina. —
Þar voru forstjórar ýmissa deilda
og formenn verkamannafélaganna.
I september sendi stjórn stöðvar-
innar sex menn og konur þeirra á
iðnaðarmannaþingið í Caux. Þrír
voru frá verkstjórninni og þrír frá
verkamannafélögunum. í nóvem-
ber komu svo 300 starfsmenn skipa
smíðastöðvarinnar saman. — Nils
Carlsson, varaformaður verkalýðs-
félagasambandsins var fundar-
stjóri. Formaður félags rafvirkja
stöðvarinnar, sem Dagens Nyheter
hafði nokkrum vikum áður kallað
ófriðaranda fyrirtækisins, talaði á
þessum fundi og sagði: „Á grund-
velli Siðferðisvakningarinnar get-
um við auðveldlega leyst fram-
leiðsluvandamálið og öll önnur
vandamál, tekjur okkar myndu
aukast og við una hag okkar hið
bezta. Hin fjögur grundvallar sið-
ferðisatriði koma til vegar breyt-
ingu bæði í heimilinu og iðnaðin-
um.“
Forstjóri skipasmíðastöðvarinnar
lauk lofsorði á hið nýja og góða
samkomulag, og sagði: „Við höfum
nú séð, hvar breytingin þarf að
verða. Við játum yfirsjónir okkar
og munum reyna að koma fram við
verkamennina héðan í frá eins og
samstarfsmenn okkar.“
Yfirverkstjórinn stóð því næst
upp og óskaði þess, að fyrirtækið
sýndi sem mestan áhuga á Sið-
ferðisvakningunni, og lofaði full-
komnum stuðningi þess við hana.“
Hér endar þessi litla frásögn um
aðeins einn viðburð af ótal mörg-
um í ýmsum löndum, sem gerast á
þessum árum fyrir áhrif Siðferðis-
vakningarinnar. — Hún er orðin
heimsvíðtæk og máttugt áhrifa-
vald, sem fjöldi manna, og þar á
meðal margir þjóðaleiðtogar, líta
vonaraugum til í sambandi við hin
miklu vandamál nútímans og lausn
•
þeirra. Þetta er staðreynd, sem
ekki verður hrakin, og um hitt
verður ekki deilt, að sá góði andi,
sem fyrir áhrif Siðferðisvakning-
arinnar nær víða tökum á mönnum
til mikillar blessunar allri sambúð
manna, er sá andi friðar, bróður-
hugs og góðvildar, sem þyrfti að
stjórna okkur öllum. Þetta er ein-
mitt það sem þarf að koma og mun
vissulega koma í fylling tímans,
þegar þjóðir skilja til fulls, að aðr-
ar leiðir eru ekki færar. Hér á
landi er einnig full þörf á áhrifum
slíkrar siðferðisvakningar.
Veiztu þetta
Árið 1944 önduðust fleiri menn úr
krabbameini í Bandaríkjunum heldur
en manntjónið á öllum vígstöðvum
nam það ár.
★
Mansjúría er kjarninn úr Kínaveldi.
Hún er helmingi stærri að flatarmáli
heldur en Japan og Kórea til samans.
Þar er jarðvegur frjóvsamastur og
þar eru mestu skógarnir.